Hamilelik döneminde anne ve bebeğin sağlık kontrollerinin rutin olarak takip edilmesi oldukça önemlidir. Bu bakımdan uygulanan yöntemlerden biri olan Nonstres Test, anne karnındaki bebeğin rutin seyrini mümkün kılar.
Non Stres Test, anne karnındaki bebeğin kalp atışlarının düzenini, bebeğin kalp atışlarının hareket ve kasılmalarla olan ilişkisini yakından takip etmeyi sağlayan bir testtir. Bebekler normal şartlarda anne karnında güvenli şartlar altında gelişir. Ancak bazen işler yolunda gitmeyebilir. Bebeğin bulunduğu amniyotik sıvının azalması, bebeğin rahimde iyi beslenememesi, bebeği besleyen damarların yeterli genişlikte olmaması gibi nedenlerle bebeğin sağlığında bazı sorunlar yaşanabilir. Bu tarz durumlar bebekte distress yaratabilir. Bu distress durumunun hemen anlaşılması ve gerekli müdahalenin yapılması önemlidir. Aksi takdirde bebeğin kaybı gibi bir durum yaşanabilir. Bu tür bir durumu önlemek adına bebeğin dünyaya gelişini erkene alma kararına gerek duyulabilir ve NST bu konuda yol gösterici olur.
Yüksek riskli gebelikler fetüsün oksijensiz kalması gibi olumsuz durumlara neden olabilir ve bu durumu yaşayan fetüs anne karnındayken ölebilir. Non Stres Test bu tür riskleri tespit edebilir ve değerlendirebilir. NST’nin uygulama sıklığı gebeliğin gidişatına ve doktorun kararına göre değişebilir. Ancak yüksek riskli gebeliklerin 2 hafta arayla Non Stres Test ile kontrolden geçmesi gereklidir. Bu test ile elde edilen veriler sadece testin uygulandığı anda gerçekleşen hareketliliğe bağlıdır.
Testin uygulanmasında kullanılan monitör fetüsün kalbinin çalışma düzeni, kasılma değerlendirmeleri, annenin kalp atış ritmi ve kan basıncı hakkında bilgi toplanmasını mümkün kılar. Peki, NST testi nasıl yapılır? Test annenin yan yattığı pozisyonda, oturduğu pozisyonda ya da başının yukarı kaldırıldığı pozisyonda uygulanabilir. Test transdüser yardımıyla oluşan elektriksel aktivitelerle gerçekleşir. Bu elektriksel aktiviteler, vücudun dışına yerleştirilen ve transdüsere ulaşan enerjinin başka bir forma dönüştürülmesiyle oluşur.
Bebeğin hareket sayısının ve sıklığının normal kabul edilmesi 180 dakika boyunca gerçekleşen 10 fetal harekete bağlıdır. Annenin bebeğin hareketlerini hissetmesi hamileliğin 18. haftasından itibaren başlar. Bebeğin hareketlerini hisseden anne düğmeye basar ve cihazın düğme hareketleriyle analiz yapmasını mümkün kılar. Süre olarak 60 saniye içerisinde bebeğin kalp atışlarında bazal hızdan 15 atımlık bir artış olması beklenir. 20 dakika süren testin süresi bebeğin hareket durumuna ve hekimin kararına bağlı olarak artabilir.
Hamileliğin 7. ayının başlarında hekimin yönlendirmesiyle Nonstres Test uygulanabilir. Ancak hekim bu testin uygulanmasını gerekli kılan özel bir neden tespit etmediğinde testin hamileliğin 32. haftasından itibaren uygulanması uygun görülür. Risk bulunmayan hamileliklerde, Non Stres Test 36. haftadan sonra haftada bir, 40. haftadan sonra ise 3 günde bir tekrarlanır. Bebeğe hiçbir durumda zarar vermeyen bu testin yanıltıcı sonuçlar vermemesi için annenin karnının tok olması önemlidir.
Peki, NST testi neden yapılır? Non Stres Test annenin bebek hareketlerinde azalma fark ettiği durumların tespiti için yapılır. Non Stres Test bu tarz durumlarda bebek hareketlerini ve kasılmalarını tespit eder ve değerli bilgiler elde edilmesini sağlar. NST testi yorumlamaları genellikle Reaktif NST ve Non-Reaktif NST şeklinde gruplandırılarak yapılır.
Reaktif NST: 20 dakika süreyle uygulanan NST anında bebeğin kalbinde meydana gelen akselerasyon değişikliğin minimum 2 veya daha fazla sayıda oluşması olarak yorumlanır.
Non-Reaktif NST: NST uygulaması başladıktan sonra beklenen değişimler olmadıysa, 20 dakikalık ikinci bir test uygulanır ve bebeğin uykuda mı olduğu yoksa oksijensiz mi kaldığı incelenir.
Sonucun reaktif NST çıkması bebeğin sağlık durumunun iyi olduğu gösterir. Ancak hekim gerek gördüğünde USG ile bebeğin biyofizik profilini inceleyebilir ve emin olabilir. Sonucun non-reaktif NST olması durumu da bebekte büyük bir problem olduğunu göstermez. Non Stres Test non-reaktif çıktığında sonucun yanlış olma olasılığı bulunur. Bu nedenle non-reaktif NST çıkması durumunda ileri inceleme testlerinden biri uygulanabilir.
Testin sonucu non-reaktif ise bebeğin uykuda olduğunu tespit etmek için annenin karnına konan bir araç yerleştirilir ve bu araç ile bebeği harekete geçiren “vibroakustik stimülasyon” sesi verilir. Ancak bebeğin uykuda olmaması ve oksijen yetersizliği yaşıyor olması dışında annenin sağlık sorunları, düzenli olarak kullandığı ilaçlar ya da sigara kullanımı gibi nedenler ve bunun yanında bebeğin nörolojik ve kalp yapısının anormal olmasına bağlı olarak da test sonucu non-reaktif çıkabilir. Non Stres Test incelemesi düşük ihtimalini, kordon sarkmasını, doğum sonrası meydana gelebilecek olumsuz durumları ve beklenmedik şekilde gelişebilecek olayları öngöremez.