Afganistan’daki Amerikalı esir asker için beş Taliban mahkumunun takas edilmesi sonrası Obama Yönetimi’ne yönelik başlayan dış politika eleştirileri, IŞİD’in Musul’u ele geçirmesiyle zirveye ulaştı. Cumhuriyetçi Senatör John McCain, Irak’ta yaşanan başarısızlık yüzünden Başkan Obama’nın tüm ulusal güvenlik ekibinin değiştirilmesini istedi. Beyaz Saray’da konuşan Başkan Obama ise ABD’nin bu konuda daha fazla yardım etmesi gerekeceğini söyleyip eleştirileri göğüsleme çalıştı. Obama, bir İHA saldırısı seçeneğini de dışlamadığını söyledi. Dışişleri Bakanı Kerry de, Başkan Obama’nın bu konudaki kararını çok kısa sürede açıklayacağını söyledi.
BÜTÜN EKİP DEĞİŞMELİ
Amerikan Senatosu Silahlı Hizmetler Komitesi’nin askeri istihbarat yetkililerinden Irak konusunda aldığı kapalı brifing öncesi basına açıklama yapan McCain şunları söyledi: “Genelkurmay Başkanı dahil bu ulusal güvenlik ekibindeki herkesin değiştirilmesi lazım. Bu (Irak’taki durum), Amerikan güvenlik politikasının muazzam bir başarısızlığıdır.”
McCain’in ardından Beyaz Saray’da bir araya geldiği Avustralya Başbakanı Tony Abbot’la olan toplantısında gazetecilere konuşan Başkan Obama ise Irak’ta kötüleşen duruma ilişkin şöyle konuştu: “Bizim ve uluslararası toplumun yardımlarına daha fazla ihtiyaç olacak. Bu bazı durumlarda askeri ekipman, istihbarat desteğini de içeriyor.”
AYLARDIR KAYGIYLA İZLİYORDUK
“Bu, sadece son birkaç gündür değil, son birkaç aydır büyük bir kaygıyla izlediğimiz bir alan” diyen Obama, olayların ABD istihbaratı için sürpriz olduğu eleştirilerine de üstü kapalı cevap verdi. Uluslal güvenlik ekibinin, en etkili olacak yardımın ne olabileceği konsunda zaman karşı yarıştığını söyleyen Obama, ABD’nin İHA (insansız hava aracı) saldırısı ya da silahlı kalkışmayı durdurmak için diğer eylemleri düşünüp düşünmediği sorusuna da “Hiçbir seçeneği dışlamıyorum çünkü bu cihatçıların Suriye’de ya da Irak’ta kalıcı biçimde kalmayacak olmalarından emin olmamız bizim de menfaatimize” diyerek cevap verdi.
Obama, “Sanırım Iraklılarla istişarelerimizde, askeri açıdan bazı kısa süreli, acil şeylerin yapılmasına ihtiyaç olacağını söylemek doğru olur. Ulusal güvenlik ekibimiz bütün bu seçeneklere bakıyor. Ama bu olay, Irak Hükümeti için de bir uyarı olmalı” diye konuştu.
ASKER GÖNDERİLMEYECEK
Obama’nın bahsettiği seçeneklerin ne olacağına dair bir açıklama yapılmadı. Ancak dün Hürriyet’e bilgi veren Beyaz Saray’a yakın kaynaklar da, “Türkiye’ye insansız hava araçları konuşlandırılması konusu masada. Bu bir seçenek” diyerek konunun Yönetim’de hangi boyutta tartışıldığını aktarmıştı. Beyaz Saray Sözcülüğü de bu seçeneğin masada olduğunu reddetmemişti.
Öte yandan henüz atılacak adımın ne olduğu açıklanmasa da, Obama’nın ardından gazetecilere bilgi veren üst düzey bir Beyaz Saray yetkilisi, ABD’nin Irak’a asker göndermeyi düşünmediğini söyledi. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry de daha sonra Dışişleri binasında gazetecilere yaptığı açıklamada, Irak’ta atılacak adımın ne olacağına ilişkin duyuruyu kısa süre içerisinde Başkan Obama’nın yapacağını açıkladı.
REHİNELER NASIL ETKİLENECEK
Amerikalı yetkililer, alınacak önlemlerin IŞİD’in elindeki Türk rehinelerin durumunu nasıl etkileyeceği konusunda ise bir açıklama yapmadılar. ABD Dışişleri Sözcüsü Jen Psaki, IŞİD’in elinde tuttuğu Türk rehineleri Başkan Obama’nın bahsettiği seçeneklerin hayata geçirilmesini önlemek için kullanmasından endişe edip etmedikleri konusunda, “Sanırım seçenekler düşünülürken her türlü faktör dikkate alınıyor. Siviller dahil. Ama Başkan Yardımcısı Joe Biden ve Dışişleri Bakanı John Kerry’nin Türk muhataplarına bu rehinelerin serbest bırakıldığını görmek istediğimizi söylediğini gördünüz.”
YAKIN TEMASTA KALACAĞIZ
Beyaz Saray, dün Başkan Yardımcısı Joe Biden ve Başbakan Erdoğan arasında yapılan telefon görüşmesine dair yayınladığı açıklamada iki liderin, IŞİD’in büyük bir bölümünü ele geçirdiği, Türkiye'nin Başkonsolosluğu'na saldırdığı ve Başkonsolos ve ailesi dahil Türk personeli rehin aldığı Irak’ın Musul bölgesindeki güvenlik durumunu görüştüğünü belirtmişti. Açıklamada şöyle denilmişti: “Başkan Yardımcısı Biden, ABD’nin IŞİD’in eylemlerini kınadığının altını çizdi, Türk personel ve aile üyelerinin güvenli ve acil biçimde serbest bırakılması çağrısı yaptı ve IŞİD tehdidine karşı Irak ulusal ve Kürt güvenlik güçlerinin birlikte çalışması çabalarını destekledi. Başkan Yardımcısı Biden, Başbakan Erdoğan’a, ABD’nin, vatandaşlarının güvenli şekilde geri dönmesi için Türkiye’nin çabalarını desteklemeye hazır olduğunu ve güvenlik meselesine çözüm bulmada Türk ve Irak hükümetleriyle yakın temasta kalmayı sürdüreceklerini söyledi."
KONGRE İLE ÇALIŞACAĞIZ
Beyaz Saray Sözcüsü Josh Earnest de daha sonra yayınladığı bir mesajla ABD’nin Irak’taki IŞİD saldırılarını şiddetle kınadığını belirterek ölenlerin ailelerine başsağlığı dilemiş ve Irak ve bölgeye dönük IŞİD tehdidine karşı ABD’nin Irak halkına yardım taahhüdünün altını çizmişti. Earnest açıklamasında şunları söylemişti: “Musul ve çevresindeki alanlarda son dönemdeki IŞİD eylemleri, bu aşırılık yanlısı kişilerin ölüm ve yok etmeden başka bir şeyin peşinde olmadığını bir kez daha gösterdi. ABD, IŞİD’e karşı mücadelede başarı için gerekli olan ulusal birliğin oluşturulmasında, tüm siyasi yelpazede yer alan Iraklı liderlerin yanında yer alacaktır. IŞİD’den kaynaklanan terör tehdidi artarken, Irak’a bu konudaki acil ihtiyaçlara yanıt vermesine yardım etmek için kaynak ve esneklik sağlayacak yeni Terörle Mücadele Ortaklık Fonu’nu desteklemek için Kongre ile birlikte çalışacağız. Irak Hükümeti’nin, IŞİD’in durdurulması için Irak’ın etkili bir kapasite oluşturması için de Stratejik Çerçeve Anlaşması kapsamında bu ülkeye destek sağlamaya devam edeceğiz.”