ABD Başkanı Barack Obama, Irak'da yeni hükümeti kurma görevinin Meclis Başkan Yardımcısı Haydar El Abadi'ye verilmesini "umut verici bir adım" diye nitelerken, iktidardan dışlanan Başbakan Nuri Maliki İran'dan da destek bulamadı.
Obama Irak'ın "zor günlerden geçtiğini" söyledi ve siyasi liderleri birliğe davet etti.
Irak Cumhurbaşkanı Fuad Masum dün yeni hükümeti kurma görevini Haydar El Abadi'ye vermişti.
Haydar El Abadi, Şiileri temsil eden en büyük siyasi hareket olan Ulusal İttifak tarafından başbakanlığa aday gösterilmişti.
İki dönemdir görevde olan Şii Başbakan Nuri el Maliki ise, Cumhurbaşkanı'nın yaptığı görevlendirmeye çok sert tepki verdi ve gelişmeleri "anayasanın ihlâli ve darbe girişimi" olarak tanımladı.
Maliki televizyondan yayınlanan konuşmalarında bu tutumun ülkeyi siyasi krize sürükleyeceğini de öne sürmüştü.
Obama'dan koşullu destek vaadiBaşkan Obama Irak'ın yeni liderliğinin, "kapsayıcı bir yönetim oluşturmak ve bu konudaki kararlılığını sergileyecek adımlar atmak suretiyle yurttaşlarının güvenini yeniden kazanabilmek gibi zorlu bir görevle karşı karşıya olduğunu" da söyledi.
Obama Abadi'yi Irak'ın bütün farklı etnik köken ve dini inanıştan toplumlarını temsil edecek bir hükümet oluşturmaya çağırdı ve bu gerçekleştiği takdirde ABD ve uluslararası toplumun desteğini almasının çok daha kolay olacağını kaydetti.
BBC'nin Washington muhabiri Barbara Plett ise, ABD'nin Maliki liderliğindeki hükümete destek vermekte isteksiz olduğunu hatırlatarak, "Maliki'nin etnik ve dini gerginlikleri kışkırttığı ve bunun da Sünni militanları güçlendirdiği" görüşünde olduğunu söylüyor.
Obama konuşmasında, ABD hava kuvvetlerinin kuzey Irak'da İslamcı milislerin ilerleyişini önlemek için düzenlediği hava saldırılarının başarılı olduğunu da kaydetti.
Ama ABD başkanı bu krize Amerikan askeri müdahalesi ile bulunamayacağını, ancak kapsayıcı bir Irak hükümetinin İslamcı milislere karşı mücadeleye önderlik edebileceğini de söyledi.
İran da Abadi'den memnunİktidardan dışlanan Irak Başbakanı Nuri Maliki'nin en önemli müttefiklerinden İran bugün bir açıklama yaparak Haydar El Abadi'nin hükümeti kurmakla görevlendirilmesi sürecini desteklediğini bildirdi.
Bu, Maliki'nin artık Tahran'ın desteğine sahip olmadığının ilk işareti olarak yorumlandı.
İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney'in sekreteri ve İran Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyindeki temsilcisi Ali Şamhani, bu açıklamaları Tahran'da İranlı diplomatlarla yaptığı bir toplantıda yaptı.
İran'ın Fars ve Mehr haber ajanslarının aktardığına göre Şamhani, "Irak anayasası tarafından belirlenen çerçeve başbakanın parlamentodaki çoğunluk grubu tarafından seçilmesini öngörüyor" diye konuştu.
İran'ın desteği, 2010'daki tartışmalı genel seçimler ardından Maliki'nin başbakanlıkta kalması ve ikinci dönem görev yapmasında etkili olmuştu.
Haydar El Abadi kimdir?**Kuzeyde durum**
Amerikalı yetkililer, son dört gecedir ABD ve İngiltere hava kuvvetlerine mensup uçakların Irak'ın kuzeyinde 14 "başarılı uçuş" yaparak, 310 balya yiyecek, su ve tıbbi malzeme attıklarını, 25 tonu aşkın su ve 75 bin öğün yemek ulaştırdıklarını açıkladı.
Associated Press (AP) ajansının konuştuğu üst düzey Amerikalı yetkililer, IŞİD'le savaşan Kürt peşmergelere silah yardımı da iletmeye başladıklarını söylediler.
Kuzeydeki çatışmalarda IŞİD militanları dün Bağdat'ın kuzey doğusundaki Celawla kasabasını haftalar süren çatışmalardan sonra ele geçirdiler.
ABD askeri yetkilileri dün yaptıkları açıklamalarda, binlerce Ezidi'nin mahsur kaldığı Şengal (Sincar) dağı mevkiinde IŞİD militanlarına karşı dört hava saldırısı yaptıklarını söylemişlerdi.
Amerikan müdahalesinin sınırlarıAmerikalılar şu ana kadar toplam 15 hava saldırısı yaptıklarını söylüyorlar.
Amerikan askeri sözcüsü General William Mayville, ABD harekatının şu anda bölgedeki ABD vatandaşları ve tesislerini korumak ve Şengal dağını kuşatmaya alan İD güçlerinin püskürtülmesine yardımcı olmakla sınırlı olduğunu söyledi.
Amerikalı general ABD hava saldırılarının IŞİD'in saldırı hızını yavaşlattığını ve Erbil bölgesine yönelik ilerleyişini geçici olarak durdurduğunu da kaydetti fakat, "Bu saldırılar muhtemelen İD'nin saldırı kapasitesi ya da Irak ile Suriye'nin diğer bölgelerine yönelik saldırılarını etkilemeyecektir" diye konuştu.
Pazar günü Kürt güçleri Erbil'e komşu Gwer ve Mahmur'u IŞİD milislerinden geri almışlardı.