Sema Emiroğlu
New York
ABD Başkanı Barack Obama, ülkedeki ekonomik eşitsizliği yenmek için gerekirse bölünmüş durumda olan Kongre'yi devre dışı bırakabileceğini belirttti.
Obama ayrıva Kongre'nin İran'la müzakereleri sekteye uğratmak için yeni bir yaptırım yasası çıkarması halinde bunu veto edeceğini açıkladı.
Obama, dün akşam ABD halkına hitaben yaptığı ve televizyonlardan canlı olarak yayınlanan yıllık "Birliğin Durumu" konuşmasında, iç ve dış konularda önemli mesajlar verdi.
İçte orta sınıfı güçlendirmeye yönelik eylem planına vurgu yapan Obama, dış politikada Türkiye ve Mısır'a değinmezken, İran, Afganistan ve terörle savaş konularına ağırlık verdi.
Obama Suriye'ye de kimyasal silahlar, terörle mücadele ve ülkenin geleceği için uluslararası ortaklarla çalışma bağlamında üç kez atıf yaptı.
'2014 eylem yılı'Bir saati aşkın süren konuşmasının başlangıcında 2014 yılını "eylem" yılı olarak nitelendiren Obama, "Amerikalıların çoğunluğu bizden bunu istiyor; bu salonda olan hepimizden onların yaşamlarına, umutlarına, arzularına odaklanmamızı istiyorlar. Bu akşam önerdiğim şey, büyümeyi hızlandırmak, orta sınıfı güçlendirmek ve orta sınıfa giden yeni fırsat merdivenleri inşa etmek" dedi.
Bu eylemlerin bazılarının Kongre kararı gerektirdiğini belirten ve "Hepinizle çalışmaya istekliyim" diyen Obama, "Ama Amerika kımıldamadan yerinde durmayacak, ben de durmayacağım.Daha fazla Amerikan ailesine fırsatları genişletmek için yasama olmaksızın adım atabileceğim yerde ve zamanda o adımı atacağım" şeklinde konuştu.
Son beş yıl içinde en düşük işsizlik oranına kavuşulduğunu, 20 yıldır ilk kez bütçe açığının yarıdan fazla azaltıldığını, emlak piyasasının yükselişe geçtiğini ve artık Çin yerine ABD'nin dünyanın bir numaralı yatırım yapılacak ülkesi haline geldiğini belirten Obama, o nedenle bu yılın ülke için ilerleme yılı olabileceğine inandığını kaydetti ve "Bu salondaki herkes için soru, bu ilerlemeye yardım mı edeceğiz, engel mi olacağızdır" dedi.
'Asgari ücreti artıracağım'Bürokrasiyi kısmak için kendi başına hareket edeceğini ve kilit projeler için izin almasürecini kısaltacağını da kaydeden Obama şunları söyledi:
"Kongre'den yasaları masama getirin ve daha çok Amerikalı'ya iş sağlayayım. Kongre, işsizlik sigortası sona eren 1,6 milyon Amerikalı için bu sigortaları yeniden başlatmalı."
"Daha fazla istihdam yaratmak için girişimcilere ve küçük iş sahiplerine yardımlarımızı arttıralım."
Obama, federal kurumların sözleşmeli elemanlarına asgari ücreti saat başına 10.10 dolara çıkarması için idari talimat vereceğini de bildirirken, Kongre'ye "Amerika'ya ücret artışı verin" çağrısında bulundu ve "Demokrasimizi oylarımız belirlemeli, banka hesaplarımız değil" şeklinde konuştu.
'Göçmen reformu yapılmalı'Bu yıl göçmen reformu yapılmasını da isteyen Obama, "Bağımsız ekonomistler göçmenlik reformunun ekonomimizi büyüteceğini ve bütçe açığını $1 trilyon indireceğini söylüyor" ifadesini kullandı.
Eğitim konusuna da değinen ABD Başkanı, "Michelle ve ben, her çocuğun bu ülkenin bize verdiği şansa sahip olmasını istiyoruz" dedi ve eğitim sisteminin elden geçirilmesi gerektiğini söyledi.
Başkan Obama, kadınların ülkenin istihdam gücünün yarısını oluşturmasına rağmen bir erkek saat başına 1 dolar alırken, bir kadının 77 cent kazandığına da dikkat çekti ve "Kadınlar eşit maaşı hak ediyor" sözleriyle alkış topladı.
Sağlık reformu sayesinde hiçbir ABD'linin, artık eskiden varolanrahatsızlıkları yüzünden sigorta hakkından mahrum kalmayacağına işaret eden Obama, silah şiddetine de atıf yaparak, "Vatandaşlık, silah şiddetinin bizlerden her gün çaldığı yaşamlara sahip çıkmaktır. Kongre yanımda olsun olmasın, daha fazla trajediyi önlemek için çaba göstermeye devam edeceğim" dedi.
'Guantanamo'yu kapatmalıyız'Dış politika konusunda "Demokrasi inşa etmek amacıyla zorlu mücadeleye girmeye razı olanları Tunus'tan Burma'ya kadar destekleyeceğiz" ifadesini kullandı Obama.
"Başka ülkelerde yaşayanlar, ülkelerine sonucunu düşünmeden saldırdığımızı düşünmeye devam ederse, biz de hiçbir zaman güvende olmayız. Terör örgütlerinin peşini bırakmasak da, Amerika sürekli savaş halinden artık çıkmak zorunda. Gerçekten gerekmedikçe askerlerimizi asla tehlikenin içine göndermeyeceğim" diye konuştu.
Bu yıl Kongre'nin, Guantanamo'daki diğer mahkumların nakledilmesi konusundaki tüm kısıtlamaları kaldırması ve hapishaneyi kapatmaları gerektiğini de vurgulayan Obama, konuşmasının dış politika bölümünde en geniş vurguyu İran üzerine yaptı.
İran'la ilgili Kongre'ye restObama şöyle konuştu:
"İran'ın nükleer silah sahibi olmasını engelleme amacına barışçı bir şekilde ulaşmak için görüşmeler yapıyoruz. Yürürlüğe koyduğumuz yaptırımlar bu fırsatın oluşmasını yardımcı oldu."
"Ama şunu açıklıkla söyleyeyim: Eğer bu Kongre bu görüşmeleri tehlikeye düşürecek yeni bir yaptırım yasası getirirse, onu veto edeceğim. Ulusal güvenliğimizin geleceği için diplomasiye başarmaya şans tanımalıyız."
"Eğer İran liderleri bu fırsatı değerlendirmezse, ilk yaptırım çağrısını ben yapacağım ve İran'ın nükleer silah inşa etmemesini sağlamak için tüm seçenekleri kullanmaya hazır olacağım. Ama eğer İran liderleri bu fırsatı değerlendirirlerse, o zaman İran uluslar topluluğuna yeniden katılmak için önemli bir adım atabilir ve biz de zamanımızın en başta gelen güvenlik sorunlarından birini savaş riski almadan çözmüş oluruz."
Suriye'nin kimyasal silahlarının imhasını askeri güç tehdidiyle desteklenen Amerikan diplomasisine borçlu olduklarını da kaydeden Obama, "Suriye halkı için hak ettikleri gibi, diktatörlük, terör ve kaygıdan uzak bir gelecek için çalışacağız" dedi.
Suriye muhalefetine destekObama, 2014'ten sonra birleşik bir Afganistan kendi geleceğinin sorumluluğunu üstlenirken, onu destekleyeceklerini de bildirdi.
Obama, "Eğer Afgan hükümeti müzakere ettiğimiz bir güvenlik anlaşmasını imzalarsa, Afgan kuvvetlerini eğitim ve terörle mücadele şeklinde dar kapsamlı iki misyonu yerine getirmek için küçük bir Amerikan kuvveti NATO müttefiklerimizle birlikte Afganistan'da kalabilir" dedi.
Irak'taki askerlerini tümüyle çektiğini de hatırlatan başkan Obama, "Yemen, Somali, Irak ve Mali'de terör şebekelerini etkisiz hale getirmek için ortaklarımızla birlikte çalışmaya devam etmek zorundayız" dedi.Obama, Suriye'de de "terör şebekelerinin gündemini reddeden muhalefeti destekleyeceklerini" bildirdi.