Sorularını sizin için Bariatriklab Obezite ve Metabolik Cerrahi Merkezi’nden Uzman Diyetisyen Nida Yıldız yanıtladı.
Obezite cerrahisi sonrası ilk 12-18 ay oruç tutulması önerilmemektedir çünkü erken dönemde oruç tutulduğunda vücutta sıvı kaybı ve bazı besin öğelerinde yetersizlikler görülebilmektedir. Oruç tutacak kişiler öncesinde mutlaka hekimlerine danışmalıdırlar. Bariatrik beslenme alanında deneyimli bir diyetisyenle oruç sürecini daha sağlıklı ve kontrollü geçirebilirler.
Ramazan sürecinde sahur genellikle atlanmaktadır ancak sahurda tüketilecek besinler günlük tüketilmesi gereken besin gruplarının alımında çok önemli bir yere sahiptir. Obezite cerrahisi sonrası ameliyat yöntemine göre değişse de günlük en az 60 g protein alınmalıdır. Bu sebeple ameliyat sonrası mide kapasitesi kısıtlı olduğundan protein başta olmak üzere besin öğelerini yeterli şekilde alabilmek için sahur mutlaka yapılmalıdır. Sahurda örnek protein olan yumurta tercih edilebilir yanında tuz içeriği düşük peynir ve zeytin, son olarak az miktarda tam tahıllı ekmek tüketilebilir. Sahurda katı sıvı ayrımına dikkat edilmeli ve sıvı alımını desteklemek için su tüketilmelidir.
Uzun süre açlıktan sonra iftarda hızlı yemek yenilmesi kusma hissini tetikleyebileceğinden yemekler yavaş tüketilmeli ve sık çiğnenmelidir. İftarda ilk olarak su veya çorba ile oruç açılabilir ancak mideyi sıvıyla doldurmamak ve iftarda yeterli proteini alabilmek için az miktarda çorba veya su içtikten sonra 30 dakika kadar beklenilmeli, sonrasında protein içeriği yüksek bir öğün tercih edilmelidir. Et, tavuk, balık, hindi gibi hayvansal protein veya etli kuru baklagil yemekleri gibi hem bitkisel hem hayvansal protein içeriği yüksek öğünler tercih edilebilir. İftarda hayvansal protein kaynaklarının yanında zeytinyağlı sebze yemeği veya salata tüketerek lif alımı desteklenmelidir. Lif içeriği yüksek olan sağlıklı karbonhidratlar protein grubu bittikten sonra tercih edilmelidir. Yemekler ızgara, haşlama, fırın gibi sağlıklı pişirme teknikleriyle hazırlanmalı kızartma ve kavurma yöntemleri tercih edilmemelidir.
Obezite cerrahisi sonrası tek seferde tüketilen hacim kısıtlı olduğundan iftarda yeterli besin öğesi alınamayabilir. Bu sebeple iftardan yaklaşık 2 saat sonra fermente besinlerden olan yoğurt, kefir gibi besinler tüketilirse bağırsak sağlığı için yararlı olan bakteriler de alınmış olacaktır. Ara öğünde süt, yoğurt, ayran gibi besinlerin yanında katı sıvı ayrımına uyarak meyve tüketilirse hem tatlı isteği baskılanmış hem de vitamin ve mineral alımı desteklenmiş olacaktır.
Ameliyat sonrası şekerli yiyecekler dumping sendromuna neden olabileceğinden şeker içeren yiyecekler tercih edilmemelidir. Tatlı yerine kuru meyveler, hurma, meyvenin kendisiyle yapılan şekersiz sütlü tatlılar tercih edilebilir.
Ameliyat sonrası uzun süre açlıkla birlikte sıvı alımı da yetersiz olabileceğinden günlük alınması gereken en az 6-8 bardak su iftar ve sahur arasında tamamlanmalı, çay ve kahve gibi vücuttan sıvı atımına neden olacak kafeinli içeceklerden uzak durulmalıdır.
Vitamin, mineral takviyeleri ve ilaçlar hekim kontrolünde kullanılmalıdır. Egzersize engel bir durum yoksa iftardan yaklaşık 2 saat sonrasında egzersiz yapılabilir.