Obsesif kompulsif bozukluk bir tür akıl hastalığıdır. OKB’si olan kişiler, obsesif düşünceler ve dürtülere veya zorlayıcı, tekrarlayıcı davranışlara sahip olabilirler. Bazılarının hem saplantıları hem de zorlamaları vardır. Şimdi Obsesif kompolsif bozukluk ile ilgili bilinmesi gerekenleri ve merak edilenleri tüm detayları ile anlatmaya çalışacağız…
Obsesif Kompolsif Bozukluk (OKB) nadir olarak görülen bir hastalık olarak kabul edilmesine karşın son yıllarda yapılan araştırmalarda OKB'nin her 100 kişiden 2-3'ünde görüldüğü saptanmıştır.
OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUK (OKB) NEDİR?
Obsesif kompulsif bozukluk (OKB), kontrol edilemeyen, istenmeyen düşünceler ve gerçekleştirilmesi zorunlu hissedilen, ritüelleştirilmiş tekrarlayıcı davranışlarla karakterize bir anksiyete bozukluğudur. Eğer OKB’niz varsa, saplantılı düşüncelerinizin ve zorlayıcı davranışlarınızın mantıksız (irrasyonel) olduğunu kabul edersiniz ama yine de, onlara direnip özgür olamayacağınızı hissedersiniz.
Eski bir plakta sıkışan bir iğne gibi, OKB de beynin belirli bir düşünce ya da dürtüye yapışmasına neden olur. Örneğin, gerçekten kapalı olduğundan emin olmak için sobayı 20 kez kontrol edebilir veya ellerinizi yaralayana kadar yıkayabilirsiniz. Bu tekrarlayıcı davranışları yerine getirmekten keyif almadığınız halde, takıntılı düşüncelerin yarattığı kaygıyı azaltmanızı sağlar. Semptomlarınızı tetikleyen veya kötüleştiren durumlardan kaçınmaya çalışabilirsiniz, ya da alkol veya ilaçlarla kendi kendinizi tedavi etmeye çalışabilirsiniz. Ancak, bu takıntılarınız ve zorlayıcı davranışlarınızdan kaçış gibi görünse de, kendinize yardım etmek ve düşüncelerinizi ve eylemlerinizi kontrol altına almak için yapabileceğiniz pek çok şey vardır.
Genellikle ergenlik döneminde ve 20-30'lu yaşlarda başlamasına karşın, okul öncesi çağdaki çocuklar dahil herhangi bir yaşta görülebilir. Erkeklerde daha erken yaşlarda başlamasına karşın genel olarak kadınlarda daha sık görülmektedir.
OBSESİF KOMPULSİF BOZUKLUĞUN NEDENLERİ
Obsesif kompolsif bozukluğun neden kaynaklandığı ile ilgili yeterli bilgi mevcut değildir. Beynin belirli bölgeleri OKB’li kişilerde normal görünmeyebilir, ama daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.
OKB, kadınlarda erkeklerden biraz daha yaygındır. Semptomlar genellikle gençlerde veya genç erişkinlerde görülür. Stres semptomları daha da kötüleştirebilir.
Herhangi bir kesinlik kazanmamasına karşın OKB'nin nedeni olarak birkaç varsayım üzerinde durulmaktadır.
Genetik nedenler
OKB'li hastaların anne-babalarında ve diğer birinci derece akrabalarında OKB'nin sık olarak görülmesi hastalığın genetik olabileceğini düşündürmekte-dir.
Beyin işlevlerinde bozulma ve serotonin
Beyin üzerinde yapılan araştırmalarda beynin bazı bölgelerinde ve özellikle de beynin içindeki sinirsel iletimde önemli rolü olan serotonin maddesinin işlevlerinde bozukluk saptanması bunların OKB'nin nedeni olarak araştırılmasına yol açmıştır.
Çocukluk çağı travmaları
Çocukluk çağı travmalarına (örneğin, cinsel istismar) maruz kalanlarda ileri yaşamlarında önemli bir stres yaşantısı ardından OKB'nin ortaya çıkabilmesi erken çocukluk dönemlerinin OKB gelişiminde önemli rol oynadığını göstermektedir.
Kişilik özellikleri
Kişilik yapısı olarak titiz, kuralcı, ayrıntıcı, mükemmeliyetçi özelliklere sahip olan kişiler OKB'ye yatkın kişiler olarak değerlendirilmektedir.