Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) nedir, belirtileri nelerdir? Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) tedavisi nasıl yapılır?

Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), insan zihninin karmaşık bir labirentinde dolaşan ve sıklıkla sıkıntıya yol açan bir fenomendir. Zihin, tekrar tekrar beliren ve mantıklı olmayan düşüncelerle dolup taşar; buna obsesyonlar denir. Bu obsesyonlar, kişinin endişe ve korkularını artırır, onları rahatsız eder ve yaşam kalitesini olumsuz yönde etkiler.

Obsesyonlardan kaçınmak veya onları kontrol altına almak için ortaya çıkan tekrarlayıcı davranışlar ve ritüeller de vardır; buna da kompulsiyonlar denir. Kişi, bu kompulsiyonlar aracılığıyla geçici bir rahatlama hissi elde eder, ancak bu rahatlama sürekli değildir ve çoğu zaman obsesyonlar daha da güçlenir. OKB, sadece bireyin zihinsel sağlığını değil, aynı zamanda günlük yaşamını da etkiler.

Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) nedir?

Obsesif Kompulsif Bozukluk nedir diye bakacak olursak kısaca tekrarlayan saplantılar ve bu saplantıları gidermek için ortaya çıkan tekrarlayıcı zorlamalar ile karakterize edilen bir ruhsal bozukluktur diyebiliriz. Yani OKB nedir sorusuna bir psikolojik rahatsızlıktir diyebiliriz.

Reklam
Reklam

Obsesyonlar yani saplantılar kişinin zihinsel olarak tekrar tekrar yaşadığı, rahatsız edici, anksiyete uyandıran ve genellikle mantıksız düşüncelerdir. Bu düşünceler genellikle kirlenme, hastalık, güvenlik, simetri veya düzen gibi konularla ilgilidir. Kompulsiyonlar ise obsesyonların neden olduğu anksiyeteyi hafifletmek veya ortadan kaldırmak için kullanılan belirli ritüeller veya davranışlardır.

OKB testi, OKB'nin varlığını ve şiddetini değerlendirmek için kullanılan bir tarama aracıdır. OKB testi, bir psikolog veya psikiyatrist tarafından uygulanabilir. En yaygın Obsesif Kompulsif Bozukluk testi şöyle sıralanır:

  • Yale-Brown Obsesif Kompulsif Bozukluk Ölçeği (Y-BOCS)
  • Maudsley Obsesif Kompulsif Bozukluk Ölçeği (MOCI)

Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) belirtileri nelerdir?

Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) belirtileri çeşitlidir. Obsesif Kompulsif Bozukluk belirtileri genellikle tekrarlayan obsesyonlar (saplantılar) ve bu obsesyonları gidermek için ortaya çıkan tekrarlayıcı kompulsiyonlar (zorlamalar) olarak ortaya çıkar. OKB belirtileri ve genel olarak OKB'li insanların özellikleri şunlardır:

Reklam
Reklam
  • Kirlilik veya mikrop korkusu: Sürekli olarak ellerinizi yıkamanız gerektiğine inanma
  • Simetri veya düzen saplantısı: Nesnelerin belirli bir düzende olması gerektiğine dair takıntılı düşünceler.
  • Hastalık veya tehlike korkusu: Sürekli hastalanacağınızı veya bir felakete uğrayacağınızı düşünme.
  • Olumsuz düşünceler: Sürekli kötü bir şey olacağına dair korkular veya ahlaki kaygılar.
  • El yıkama, duş alma veya temizlik gibi tekrarlayıcı fiziksel eylemler.
  • Kapıyı kontrol etme, sürekli sayma, belirli bir düzene göre nesneleri yerleştirme gibi tekrarlayıcı davranışlar.
  • Düşünceyi bastırma, dualar etme veya belirli bir ritüeli tekrarlama gibi zihinsel eylemler.
  • Zihinsel Tükenme: Obsesyonlar ve kompulsiyonlarla mücadele etmek, kişinin zihinsel olarak ve duygusal olarak tükenmesine neden olabilir.
  • Günlük Yaşamı Etkileme: OKB'nin belirtileri, iş, okul ve sosyal ilişkiler gibi günlük yaşamın işlevselliğini olumsuz yönde etkileyebilir.
  • Anksiyete ve Stres: Obsesyonlar ve kompulsiyonlar genellikle yoğun anksiyete ve stresle ilişkilendirilir.
Reklam
Reklam

Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) çeşitleri nelerdir?

Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) kişinin istenmeyen ve rahatsız edici düşüncelere (obsesyonlar) sahip olması ve bu düşüncelere bağlı olarak tekrarlayan davranışlarda bulunması (kompulsiyonlar) ile karakterize bir ruhsal bozukluktur. OKB, obsesyonların ve kompulsiyonların içeriğine göre farklı tiplere ayrılabilir. En yaygın Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) tipleri şöyledir:

Reklam
Reklam
  • Kişi kirlenme ve bulaşma korkusu nedeniyle aşırı yıkama ve temizlik gibi kompulsiyonlar yapar.
  • Kişi düzen ve simetriye aşırı önem verir ve eşyaları belirli bir şekilde düzenleme gibi kompulsiyonlar yapar.
  • Kişi sürekli olarak kontrol etme ihtiyacı hisseder ve ocak, kapı, kilit gibi şeyleri tekrar tekrar kontrol eder.
  • Kişi kendisine veya sevdiklerine zarar gelme korkusu nedeniyle kompulsiyonlar yapar.
  • Kişi dini veya batıl inançlarla ilgili obsesyonlar ve kompulsiyonlar yaşar.
  • Kişi saldırganlık veya cinsel içerikli obsesyonlar ve kompulsiyonlar yaşar.

Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) tedavisi nasıl yapılır?

OKB'nin tedavisi bulundu mu sorusuna şu yanıtı verebiliriz:

Reklam
Reklam

Obsesif Kompulsif Bozukluk tedavisi vardır. Hatta Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) tedavisi için oldukça başarılı olan çeşitli yöntemler mevcuttur. En yaygın ve etkili yöntemler ise şunlardır:

  • Bilişsel davranışçı terapi
  • Bazı durumlarda ilaç tedavisi
  • Transkranial manyetik stimülasyon (TMS)
  • Grup terapisi
  • Psikodinamik terapi

Hangi tedavinin uygun olduğu OKB'nin şiddetine, belirtilerin türüne ve kişisel tercihlere bağlıdır. Birçok durumda, en iyi sonuçlar için birden fazla tedavi yönteminin birlikte kullanılması gerekir.

Bu bilgiler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tıbbi bir sorununuz varsa lütfen doktorunuza danışınız.