Omurgadaki tüm fıtıkların yaklaşık yüzde 90’ının bel bölgesinde görüldüğünü belirten Fındıkzade Medipol Üniversitesi Hastanesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Şadiye Sarataş, yanlış seçilen ve kullanılan okul çantalarının çocuklarda fıtığa neden olabileceği uyarısında bulundu.
Fıtığın erişkinlere göre çocuklarda daha az görüldüğüne dikkati çeken Uzm. Dr. Sarataş “Özellikle 10 yaşın altında nadiren rastlıyoruz. Ancak kızlarda erkeklere göre daha sık fıtık görüyoruz. Omurgadaki tüm fıtıkların yaklaşık yüzde 90’ı bel bölgesinde yaşanıyor. Risk faktörleri arasında akut travma, ani yük kaldırma, kifoz dediğimiz omurganın öne doğru fazla eğriliği, ailede fıtık öyküsü ve aşırı kilo bulunuyor. Uzun süreli ve uygun olmayan pozisyonda bilgisayar, telefon kullanımı ile ağırlık kaldırma, güreş, halter ve jimnastik gibi sporlar da fıtığa neden olabilen nedenler arasında yer alıyor” ifadelerini kullandı.
Sarataş, özellikle ağır çantaların ve okuldaki yüksek masa, sandalyelerin çocukların omur kemiklerini olumsuz etkileyebileceğini belirterek, şu bilgileri verdi:
“Çocuklarda omur kemikleri doğumdan itibaren alt ve üst her iki yüzeyde birer kıkırdak plak ihtiva eder. Bu kıkırdak plakların kemik gövdesi ile temas ettiği kısımda epifiz yer alır ve omur kemikleri her iki plakta bulunan bu bölgelerden kemikleşir. Çocuklar olgunlaşırken omurlar bu kısımlardan büyür. Öğrencilerin ağır çantaları, bunları sürekli aynı tarafta taşımaları, okul çantalarının ergonomik kullanıma uymaması, okuldaki masa, sandalye gibi araç gerecin yüksekliğinin çocuğa uygun olmaması omur kemiklerinde bulunan epifizler üzerine yükü dengesiz şekilde bindirerek sağlıklı kemik gelişimini engeller.”
Çantanın ağırlığının kullanıcının ağırlığının yüzde 10 ila 20’sinden daha fazla olmaması gerektiğine işaret eden Uzm. Dr. Sarataş “Bu oranların üzerindeki çanta ağırlığı gelişim dönemindeki omurga için önemli bir risk faktörü oluşturur. Ağırlık çanta içerisinde uygun dağıtılmalı, daha ağır eşyalar sırta ve bele yakın gözlere konmalı” dedi.
Sarataş, sağlıklı okul çantası için dikkat edilmesi gereken hususları ise şöyle sıraladı:
“Çantanın sırt ile temas ettiği yüzeyi ped veya viskoelastik doku ile desteklenmiş olmalı. Böylece çantanın içerisinde bulunan cisimlerin keskin kenarlarının veya uç kısımlarının sırta baskı yapması önlenmiş olur ve taşımada rahatlık sağlanır. Çanta hafif ancak dayanıklı malzemeden üretilmiş olmalı. Sırt çantaları uzun süre taşınmamalı. Uzun süre ayakta kalınacaksa çıkarılmalıdır. İki geniş, destekli omuz askısı ve bel kemeri bulunan, hafif çantalar tercih edilmeli. Sırt çantası her iki omuzdan asılarak düzgün şekilde taşınmalı. Sırt çantasının her iki kayışı birlikte kullanılmalı ve belin 5 cm yukarısında duracak şekilde, sağlam bir biçimde tespit edilerek ayarlanmalı. Eğer okul kuralları veya ulaşım (çim, toprak gibi düzgün olmayan yüzeylerde ve basamaklarda kullanım zorluğu dikkate alınmalı) için ciddi bir sıkıntı oluşturmuyorsa tekerlekli sırt çantası tercih edilebilir.”
Ailelerin 2 haftadan uzun süren ağrılarda doktora başvurması gerektiğini vurgulayan Sarataş, şöyle devam etti:
“2 haftadan uzun süren bel boyun ağrısı, gece uykudan uyandıran ağrı, ağrının kola ve bacaklara yayılım göstermesi, yürüme bozukluğu, duruş bozukluğu durumunda doktora başvurulmalı. Çocuklarda görülen bel-boyun ağrısını büyümeye bağlı kemik ağrısı olarak görmek, tehlikeli sonuçlara yol açabilir. Tedavide dinlenme, ilaç tedavisi, geçici korse kullanımı, fizik tedavi ajanlarıyla destekli egzersiz programı, dirençli vakalarda omurga enjeksiyonları yapılır. His, kuvvet ve refleks kaybı gibi nörolojik bulgularla idrar ve büyük abdest kaçırma veya yapamama gibi şikayetler varlığında ise cerrahi girişim düşünülebilir.”