Herkesin çocukluğundan beri duyduğu çok kitap okumanın, yakından televizyon seyretmenin yada fazla bilgisayar oyununun gözü bozduğu ve bu durum ısrarla sürdürülürse kör olunacağı efsanesi yanlış temellere ve gözlemlere dayanır. Hatta bu yanlış bilgilenme o kadar yaygındır ki biz çocukluğumuzda bir şeyler okuyabilmek için yorgan altında fenerle annemizden saklanmak zorunda kalırdık. Yukarda sayılanlardan hiç biri olmayan bir göz bozukluğunun ortaya çıkmasına sebep olmaz. Aile Hekimliği Uzmanı, Clinica Gayrettepe Tıbbi Direktörü Dr. Eren Eroğlu, Mynet okurları için yazdı
BU BİR EFSANEDİR Peki nereden çıkmıştır bu efsane? Temeli, uzun süre göz odaklanması gerektiren işlerden sonra kişilerin yaşadığı göz zorlanmasından kaynaklanır.
Göz zorlanması çok sık karşılaşılan bir şikayettir. Özellikle uzun süre araba kullanmak, sinemada film seyretmek gibi uzak yada çok yakından yapılması gereken işlerden sonra ortaya çıkar ve düzeltilmemiş göz kırma kusurlarına bağlıdır; yani gözlüğe ihtiyacı olduğu halde gözlük takmayanlarda görülür. Bu kişilerde baş ağrısı, kaşlar üzerinde ağrı ve gözlerde yorgunluk da vardır. Eğer kırma kusursu düzeltilirse bu zorlanma hali de çabucak ortadan kalkar. Uzun süre bilgisayar başında çalışmak, kitap okumak, yada ince bir işle uğraşmak gibi gözün odaklanması gereken durumlar bu zorlanmaya sebep olur.
ÇOCUKLAR KOLAY ADAPTE OLUR
Çocukların adaptasyon ve odaklanma kapasiteleri yüksek olduğundan onlarda bu problemler görülmez. Bir kişi gözlük taktığı halde baş ağrısı, gözde yorgunluk şikayetleri sık oluyorsa, bu durum gözlük numarasının değiştiği anlamına gelir. Sanılanın tersine gözlük numarasını büyüten çok okumak değildir; zaten gözlük numarası büyümüş olanlar uzun süre okuduklarında baş ağrısı yada gözde yorgunluk yaşarlar. İnsanın aklına hemen peki neden okumuş insanların daha çok gözlük taktığı gelir. Bunun sebebi o insanların gözlerini daha çok kullanmaları ve gözlerini odaklamaya, okumayan aylaklara göre daha fazla ihtiyaç duymalarıdır. Okumak, bilgisayar nakış işlemek gibi ince bir iş yapmayan insanların odaklanmaya, dolayısı ile gözlüğe ihtiyaçları yoktur. Onlar gidecekleri yolu görsünler yeter.
NASIL KORUNURUZ?
Göz yorgunluğundan ve baş ağrılarından korunmak için birkaç öneri şöyle sıralanabilir.
-Bilgisayar kullanmak, okumak yada dikiş dikmek gibi dikkat gerektiren işleri uzun süre yapmak zorundaysanız her yarım saatte bir beş dakikalığına gözünüzü dinlendirin.
-Sık göz kırpmak göz kurumasını engeller ve göz sağlığını korur. Özellikle uzun süre bilgisayarda çalışanlar göz kırpmayı ihmal ederler.
-Uzun süre araba sürenler yol haricide arada sırada başka yerlere de gözlerini kaydırırlarsa göz kasları rahatlar ve göz yorgunluğu ortaya çıkmaz.
-Arada sırada gerinip el ayası ile gözleri ovuşturmak rahatlatır.
-Derin nefes alıp enseyi boynu rahatlatacak manevralar ve omuz hareketleri uygulanabilir.
Diğer sorulara gelince, gözü bozuk olduğu halde gözlük takmayan iyi göremez ve çok çabuk gözleri yorulur. Çoğu miyop uzağa bakarken gözlerini kısar; güneş gibi yoğun ışık kaynaklarından korunmak için zaten gözü kısmak gerekir. Ve son olarak göz numarası farklı olanlar şaşı olmaz.
eroglu.eren@mynet.com