Ankara - Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürü Doç. Dr. Yusuf Sarınay, Osmanlı merkezi yönetiminin, tehcir sırasında Ermenilerin mal ve can güvenliğinin sağlanması konusunda çok hassas davrandığını belirterek, Yahudi soykırımı ile Ermeni olaylarının karıştırılmaması gerektiğini söyledi.
Sarınay, tehcir kararını alan Osmanlı Hükümetinin, Ermenilerin can ve mal güvenliğinin sağlanmasının hassasiyetle üzerinde durduğu konulardan birisi olduğunu vurguladı.
10 Haziran 1915 tarihinde yayımlanan talimatnamede, "Sevk edilen Ermenilerin can ve mallarının korunması, iaşe ve istirahatlerinin sağlanmasından güzergahta bulunan mahalli görevlilerin sorumlu olacağı"nın bildirildiğini anlatan Sarınay, "sevkıyatın büyük bir intizam içinde gerçekleştirildiğini bölgede görev yapan yabancı misyon
görevlilerinin bir kısmı da doğrulamaktadır" dedi.
Tehcir sırasında 1. Dünya Savaşı ortamında bazı olumsuzluklar yaşandığını kaydeden Sarınay, bütün bunları yerinde tespit etmek ve araştırmak üzere Osmanlı merkezi yönetiminin soruşturma komisyonları kurarak, bütün tehcir bölgelerini taradığını söyledi.
Sarınay, bu soruşturma komisyonlarının tespit ettiği gasp, saldırı, adam öldürme ve kaçırma gibi sebeplerden dolayı Osmanlı Hükümetince 1915-16'da vilayetlerde kurulan sıkıyönetim mahkemelerinde, bin 673 kişinin yargılandığını suçlu bulunanların hapse atıldığını bildirdi..
Sarınay, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Almanya'daki Yahudi soykırımıyla Türkiye'deki Ermeni olaylarını birbirine karıştıranlar için bir hatırlatma yapmak istiyorum. Almanya'da Nazi yönetiminin Yahudilere kötü davrandığı için görevden aldığı, hapse attığı bir tek kamu görevlisi bile yoktur. Üstelik bırakın hapse atmayı, bunlara madalya verilmiştir. Bu nedenle iki
olayı birbirine karıştırmak yanlıştır."