ANKARA(ANKA)- Türkiye, yılın ilk on ayında büyük bölümü ihracat, turizm, uluslar arası taşımacılık, yurt dışı müteahhitlik hizmetleri ve işçi dövizi girişleriyle olmak üzere toplam 123 milyar 33 milyon dolar döviz geliri elde etti. Gelirler geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 23.1 artış kaydetti.
ANKA'nın Merkez Bankası'nca açıklanan ödemeler dengesi verilerinden yaptığı belirlemeye göre Ocak-Ekim dönemindeki döviz gelirlerinin 91 milyar 268 milyon dolarını FOB ihracat oluşturdu. Bunun da 5 milyar 114 milyon doları bavul ticareti yoluyla elde edildi. Geçen yılın aynı dönemine göre bavul ticareti gelirindeki artış yüzde 1.4'te kalırken, toplam ihracat geliri yüzde 24.5 arttı.
Anılan dönemde ihracattan sonra en fazla döviz geliri 16 milyar 416 milyon dolarla turizmden elde edildi. Turizm geliri geçen yılın eş dönemindekinin yüzde 8.1 üzerine çıktı. Uluslar arası taşımacılık gelirleri yüzde 55.2 artarak 5 milyar 439 milyon, faiz gelirleri yüzde 59.3 artışla 1 milyar 811 milyon, işçi dövizi girişleri de yüzde 7.3 artarak 989 milyon dolara yükseldi. Yurt dışı müteahhitlik gelirleri ise yüzde 14.5 azalarak 626 milyon dolara geriledi. Diğer alanlardan elde edilen toplam döviz gelirleri ise yüzde 25.9 artışla 6 milyar 484 milyon dolar oldu.
-DÖVİZ GİDERLERİ DAHA YAVAŞ ARTTI
On aylık dönemde Türkiye'nin döviz harcamalarındaki artış, gelirdekinin altında kaldı. Toplam döviz gideri yüzde 20 oranında artarak 152 milyar 98 milyon dolar oldu.
Döviz harcamalarının 129 milyar 582 milyon dolarla en büyük bölümünü ithalat faturası oluşturdu. İthalata ödenen döviz geçen yılın eş dönemine göre yüzde 19.2 ile ihracat gelirindekine göre daha düşük bir artış gösterdi. Geçen yılın ilk on ayında yüzde 67.5 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, bu yıl aynı dönemde yüzde 70.4'e çıktı.
On aylık dönemde ithalattan sonra en fazla döviz harcaması 8 milyar 923 milyon dolarla faiz ödemeleri için yapıldı. Faiz ödemeleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 18.5 arttı. Taşımacılık için ödenen döviz tutarı yüzde 48.8 artarak 5 milyar 6 milyon, turizm giderleri yüzde 15.4 artarak 2 milyar 711 milyon, diğer döviz harcamaları da yüzde 22.9 artışla 5 milyar 876 milyon dolar oldu.
-DÖVİZ GELİRİNİN GİDERİ KARŞILAMA ORANI ARTTI
Ağırlıkla dış ticaretteki gelişmenin etkisiyle toplam döviz gelirlerinin giderleri karşılama oranı geçen yılın ilk on ayındaki yüzde 78.9'luk düzeyinden bu yılın aynı döneminde yüzde 80.9'a çıktı. Döviz gelirlerinin ithalatı karşılama oranı de yüzde 92'den yüzde 94.9'a yükseldi. Diğer bir deyişle ithalatın toplam döviz gelirine oranı yüzde 108.7'den yüzde 105.3'e geriledi. İhracatın toplam döviz geliri içindeki payı yüzde 73.4'ten yüzde 74.2'ye çıkarken, faiz ödemelerinin ihracat gelirine oranı yüzde 10.3'ten yüzde 9.8'e geriledi.
/**
DÖVİZ GELİR-GİDERİ (Ocak-Ekim; Milyon $)
2007 2006 Fark Değ.(%)
GELİR 123.033 99.961 23.072 23,1
.İhracat 91.268 73.332 17.936 24,5
(Bavul ticareti) 5.114 5.042 72 1,4
.Turizm 16.416 15.183 1.233 8,1
.Faiz 1.811 1.137 674 59,3
.İşçi dövizi 989 922 67 7,3
.Taşımacılık 5.439 3.504 1.935 55,2
.Yurt dışı müt. 626 732 -106 -14,5
.Diğer 6.484 5.151 1.333 25,9
GİDER 152.098 126.729 25.369 20,0
.İthalat 129.582 108.699 20.883 19,2
.Turizm 2.711 2.349 362 15,4
.Faiz 8.923 7.533 1.390 18,5
.Taşımacılık 5.006 3.365 1.641 48,8
.Diğer 5.876 4.783 1.093 22,9
FARK -29.065 -26.768 -2.297 8,6
GÖSTERGELER (%)
Döviz gel./Döviz gideri 80,9 78,9
Döviz geliri/İthalat 94,9 92,0
İthalat/Döv. geliri 105,3 108,7
Faiz Öd./Döv.geliri 7,3 7,5
İhracat/Döv. geliri 74,2 73,4
Faiz Öd./İhracat 9,8 10,3
İhracat/ithalat 70,4 67,5
**/