Evini yık, tazminat öde
İngiliz Mahkemesi, KKTC’de Rum arsası üzerindeki villayı alan İngiliz Orams çiftine, “Evini yık, Rum sahibine tazminat öde” emri verdi. Rumlar, kararı sevinçle karşıladı.
İNGİLTERE İstinaf Mahkemesi, Orams davasında nihai kararı vererek, Kıbrıslı Rum Meletis Apostolides’i haklı buldu. Mahkeme, “Kıbrıs mahkemelerinin, KKTC için alacağı kararların tüm AB ülkelerinde uygulanmak zorunda olduğu” Avrupa Toplulukları Adalet Divanı’nın (ATAD) kararı uyarınca İngiliz Linda ve David Orams’ı mahkum etti. Apostolides’in arazisi üzerine inşa edilmiş villa alan Orams çifti için, “Evi yık, Rum sahibine tazminat öde” kararı çıktı.
KKTC’de, 1974 öncesinde Rum malı olan Lapta’daki arsa üzerine inşa edilmiş villa aldıkları gerekçesiyle, eski mülk sahibi Meletis Apostolides tarafından haklarında dava açılan İngiliz David-Linda Orams çiftiyle ilgili alınan bu kararın emsal oluşturabileceği ve KKTC’de emlak sahibi olan çok sayıda yabancıyı etkileyebileceği belirtiliyor.
Mahkeme masrafları 2 milyon Sterlin
Kıbrıs Rum Mahkemesi’nin Orams çifti aleyhine aldığı kararın ardından Apostolides, zararın çiftin İngiltere’deki mal varlığından karşılanması için davayı bu ülkeye taşıdı. İngiltere de Rum mahkemelerinin kendilerini bağlayıp bağlamayacağını ATAD’a sordu. ATAD , “Rumlar AB üyesi, adanın tümünde egemen, KKTC ile ilgili sadece mülkiyet değil, ekonomik, sosyal tüm konularda karar alabilir. Bu kararlar da tüm AB içinde uygulanmak zorundadır” diye görüş bildirdi. İngiliz mahkemesi de dün kararı kesinleştirdi. Türk tarafının, mahkeme süreci ve avukatlık ücretleriyle birlikte bugüne kadar 2 milyon Sterlin (4.8 milyon TL) harcama yaptığı belirtiliyor.
KKTC tedbir hazırlığında
KKTC hükümeti ve devlet kurumları, Orams kararının ardından adada mülk
satın alan yabancıların olumsuz etkilenmemesi için bir süredir yürüttüğü çalışmaları hızlandırdı. Hükümet yetkilileri, mülk sahiplerinin paniğe kapılmamaları çağrısında bulunarak, Rumların yabancılara yönelik dava açmalarını engellemek üzere alınacak önlemlerin çok kısa ürede ilan edileceğini bildirdi.
Dava KKTC’nin geleceğini etkileyebilir
2002: İngiliz Linda ve David Orams çifti, Girne’nin Lapta bölgesinde iki katlı bir villa satın aldı.
2004: Rumlar AB’ye tam üye oldu ve Meletis Apostolides adlı Rum kadın, Orams’ların villasının inşa edildiği arsanın 1974 öncesinde sahibi olduğunu belirterek Lefkoşa Rum mahkemesinde dava açtı.
2004: Oramsları yargılayan Rum mahkemesi, evlerini yıkmaları, tazminat ödemeleri ve arsayı Apostolides’e iade etmelerini istedi.
2004: Apostolides, Rum mahkemesinin kararının İngiltere’de icra edilmesi için Londra’da dava açtı.
2006: Oramsların avukatı Cherie Blair, ‘AB müktesebatı KKTC’de askıda karar uygulanamaz’ savunması yaparak davayı kazandı.
2009: ATAD, KKTC’yi mahkum eden hükmü verdi, ‘Rum mahkemeleri sadece mülkiyet değil, sosyal ve ticari konularda da karar alabilir. AB ülkeleri de uygulamak zorundadır.”
2010: İngiliz Temyiz Mahkemesi, AB mahkemesinin hükmünü onayladı.
Sorularla şimdi ne olacak
KKTC’nin önde gelen emlak ve mülk uzmanlarından ve Rumlarla devam eden Kıbrıs müzakerelerinde mülkiyet komisyonu üyesi Serden Hoca, Orams davasının sonuçlarıyla ilgili sorulara yanıt verdi.
* Karardan kimler etkilenir. Yabancılar ne yapacak?
KKTC’de yaklaşık 10 bin yabancı yaşıyor 5 bin yabancının ise mülkü bulunuyor. Bunların yüzde 90’ı İngilizlere ait. Zaten ekonomik kriz nedeniyle büyük bir durgunluk vardı. İngilizler başta olmak üzere AB vatandaşları, Avrupa’da kendi isimleri üzerine mülkleri varsa, Rumların dava etme riskiyle karşı karşıya kalır. Bir miktar panik satışları olur.
* Karar Rumlarla görüşmeleri nasıl etkiler?
Bu karar Rumları mülkiyet konusunda daha katı yapar. Yani KKTC’de mülk bırakmış tüm Rumların mallarının iadesini istiyorlardı. Bunda daha ısrarlı olurlar. Ancak KKTC’nin masadaki tutumuna engel teşkil etmez.
* Rum davaları devam eder mi?
Bu dava süreçleri çok maliyetli. Eğer Rum hükümeti ya da kilisesi, el altından desteklemeye devam eder ve Rum hükümeti böyle bir politika kararı alırsa, Rum davaları peşpeşe gelebilir.(Vatan)