Orman Ve Su İşleri Bakanlığı’ndan Hayvanları Koruma Kanunu'na İlişkin Yasa Taslağı

Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından hazırlanan 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Taslağı, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunuldu.

Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, kanun taslağının sivil toplum kuruluşlarının talepleri, mevcut kanundaki eksiklikler ve uygulamadan kaynaklanan ihtiyaçların dikkate alınarak hazırlandığı belirtildi. Evcil hayvanların korunması ile ilgili mevcut mevzuatın 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu ve bu Kanun kapsamında hazırlanan yönetmelikler olduğu ve 5199 sayılı Kanunun 1 Temmuz 2004 tarihinde yürürlüğe girdiği kaydedilerek, hazırlanan kanun tasarısının temel hedeflerinin hayvanlara kötü muamelenin önlenmesi, kurumsal sorumlulukların belirginleştirilmesi ve sahiplendirme mekanizmasının güçlendirilmesi olduğu ifade edildi.

İŞKENCE VE TECAVÜZE HAPİS CEZASI

Açıklamada, halen yürürlükte olan kanunda hayvanlara işkence yapmak ve cinsel istismarda bulunmak fiillerine idari para cezasının uygulandığı belirtilerek, yeni kanun taslağında hayvanlara işkence yaparak ölümüne sebebiyet vermenin suç kapsamına alınarak iki yıla kadar hapis cezası, hayvanlara cinsel istismarda bulunanlara da bir yıla kadar hapis cezasının öngörüldüğü ve söz konusu cezaların Adalet Bakanlığı’nın görüşü doğrultusunda düzenlendiği vurgulandı. Tasarı ile sokak hayvanları ile ilgili kurumsal sorumlulukların belirlendiği bildirilen açıklamada şunlar kaydedildi:

“Sahipsiz hayvanları kısırlaştırma hizmetinin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yapılacağı veya yaptırılacağı, belediyeler ve diğer kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan kısırlaştırma hizmetlerinin Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın koordinasyonu ve denetiminde yürütüleceği hükmü yer almaktadır. Geçici hayvan bakımevi, hayvan hastanesi ve doğal hayat parkı kurma, işletme, sahipsiz hayvanlara her türlü sağlık hizmeti sunma, aşılama, küpeleme, kayıt altına alma, kısırlaştırma ve sahiplendirme gibi hizmetler

konusunda belediyelere açık ve net bir görev tanımlaması yapılmıştır.”

TASLAK KANUNUN TEMEL İLKESİ: “YAŞAMAK HAKTIR, YAŞAMAK BÜTÜN CANLILARIN HAKKIDIR”

İspanya, Finlandiya, Belçika, Portekiz, İsveç, Romanya ve İrlanda gibi Avrupa ülkelerinin birçoğunda hayvan hakları yasalarında toplatılarak, bakımevlerine alınan sokak hayvanlarından 15-30 gün süre içerisinde sahiplenilmeyenlerin uyutulması uygulamasına yer verildiği belirtilerek, “Uyutma (ötenazi), hayvanların acı çektirilmeden öldürülmesidir. Mevcut kanunda ve tasarıda sahipsiz hayvanların uyutulmasına dair direkt ya da dolaylı herhangi bir hüküm yoktur. Bu, Bakanlık olarak tamamen karşı olduğumuz bir uygulamadır. Mevcut kanun ve değişiklik tasarısı ‘yaşatma’yı hedeflemektedir. Bakanlığımızca 5199 sayılı Kanun değişikliği çalışmalarında her canlının hayatta kalma hakkı olduğu fikri ile hareket edilerek, Avrupa ülkelerindeki uygulamanın aksine sokak hayvanlarının sahiplendirilmesi mekanizmasının güçlendirmesi hedeflenmiştir. Ancak sistem iyi işlemediği ve geçici hayvan bakımevlerinin kapasitesi yeterli olmadığı için tasarı ile sahipsiz hayvanların sahiplendirilinceye kadar yaşayacakları daha geniş alanlara sahip doğal hayat parkı mekanizması eklenmiştir. Sahipsiz hayvanlar, belediyeler tarafından kısırlaştırılıp, aşılanarak işaretlenseler de tekrar alındıkları ortama bırakıldıklarında sokakta oldukları süre içinde trafik kazası, açlık, susuzluk, hastalık, darp gibi olaylara maruz kalıp yaralanmakta veya ölmektedirler.”

DOĞAL HAYAT PARKLARINDA HAYVAN REFAHI GÖZETİLECEK

Kanun taslağı ile öngörülen doğal hayat parklarının, hayvan bakımevlerinde yeterli yer olmadığı takdirde hayvanların sahiplendirilinceye kadar bakılacağı, beslenme, barınma gibi ihtiyaçlarının karşılanacağı, mahalli idareler doğal ortamda oluşturulacak geniş alanlara sahip, rekreasyonel imkanların da yer aldığı bakımevleri olarak tanımlandığı açıklamada şunlar kaydedildi:

“Doğal hayat parkı izinleri Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nca verilecektir. Kanun taslağı, 6831 sayılı Orman Kanunu’na tabi alanların doğal hayat parkı kurulması maksadıyla bedelsiz olarak tahsisine imkan vermekte olup, bu maksatla Orman ve Su İşleri Bakanlığı belediyelere ve büyükşehir belediyelerine yer tahsisinde bulunabilecektir. Mahalli idareler veya sivil toplum kuruluşlarına ait hayvan bakımevlerinde kısırlaştırılıp aşılanan sahipsiz hayvanlar, sahiplendirilinceye kadar sahipsiz hayvan doğal hayat parklarında barındırılacaktır. Bu parklar illerdeki sokak hayvanı ihtiyacına göre belediyelerce yeterli büyüklükte ve hayvan refahı gözetilerek inşa edilecektir. Hayvan bakımevleri, sahipsiz hayvanlar doğal hayat parkları ve hastanelerin kurulması ve işletilmesi; büyükşehirlerde büyükşehir belediyeleri, diğer yerlerde ise mahalli idareler tarafından gerçekleştirilecektir. Doğal hayat parkları ile ilgili planlama çalışmalarına başlanmış olup, doğal hayat parkları büyükşehirlerde büyükşehir belediyelerinin sorumluluğunda olacaktır. Diğer yerel yönetimlere de bu maksatla bakanlık tarafından destek verilebilecektir. Orman ve Su İşleri Bakanlığı olarak hayvan haklarının korunmasında temel ilkemiz ‘koru ve yaşat’ olup, bu anlayışıyla yürütülen çalışmalar kapsamında 2011 yılında 24 bin adet sokak hayvanının rehabilitasyonu sağlanmıştır. ‘Susuyorum ama konuşamıyorum’ sloganıyla 81 ile dağıtılmak üzere sokak hayvanları için oluşturulan 40 bin adet su kabı dağıtılmıştır. 2009-2011 yılları arasında belediyelere 4 milyon 311 bin TL aktarılmıştır.”

Hayvan haklarının güçlendirilmesini hedefleyen 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Taslağı’nın ilgili komisyonlarda görüşülüp değerlendirildikten sonra nihai kararın Meclis tarafından verileceği belirtildi.