Yaz aylarının gelmesiyle artan orman yangınlarına müdahale büyük önem taşıyor.Çeşitli nedenlerle çıkan her orman yangını, ciğerlerimizden bir parça daha söküp alıyor.
Yeşilden, dolayısıyla da nefes alanlarımızda büyük parça kaybediyoruz. Her yaz mevsimi yaşadığımız bu sorun özellikle denize uzak bölgelerde erken müdahaleyi güçleştiriyor.
ORMANLIK ALANLARDA OLUŞTURULAN GÖLETLER
Orman yangınlarının yayılmasını önlemek amacıyla ilk 1 saatte müdahale etmek büyük önem taşıyor. Ancak denizden uzak bölgelerde çıkan yangınlarda, söndürme helikopteriyle müdahalede uçuş süresi büyük zaman kaybı olarak değerlendiriliyor. Söndürme helikopterlerinin su alabilecekleri göletler bu soruna çözüm getirmeyi amaçlıyor. Orman alanları içinde gölet oluşturma fikri ilk olarak 2005 yılında orman yangınlarından en çok zarar gören bölgelerden biri olan Muğla'da ortaya çıktı. Göletlerin 10 kilometre aralıklarla orman içinde oluşturulması ve 1000 metreküp su tutma kapasitesine sahip olması düşünüldü. Ancak göletlerin işlevini tam anlamıyla yapabilmesi için, tabanının zarar görmemesi ve göletlerin su sızdırmaması gerekiyor.
GÖLETLERİN İŞE YARAMASI İÇİN GEOSENTETİK ÇÖZÜM
Söndürme helikopterlerinin altından sarkan ve "bambi" diye adlandırılan su sepetlerinin gölet tabanındaki su sızdırmazlığı sağlayan tabakaya zarar vermesi göletin işlevini kaybetmesine neden oluyor. Yangınlarla mücadelede etkin bir sistem olarak planlanan göletlerin bu sorunu yaşamaması için geosentetik bir çözüm sunuluyor. "Geosentetik Kompozit Kil Örtüler" adı verilen sistemle, göletler yaklaşık 30 m. çaplı ve 5 m. derinlikte ters koniler olarak tasarlanıyor. Böylece "bambi"ler ile göletin orta bölgesinden pratik ve sağlıklı bir şekilde su almak mümkün olabiliyor.
Sistem, uygulama sırasında ya da daha sonraki kullanımlarda oluşabilecek yırtık veya delikleri kendi kendine kısa sürede tamir edebilme özelliğiyle ön plana çıkıyor. Bu özelliğiyle sistem, yangın sırasında hızlı hareket etmek zorunda kalan helikopterlerin bambilerini büyük bir hızla gölete indirip tabanına zarar verme kaygısı ortadan kalkmış oluyor. Geosentetik Kompozit Kil Örtüler, ek yerlerinde özel bir kaynak uygulaması gerektirmemesi ve kolay uygulanabilir olması nedeniyle kalifiye olmayan elemanlar tarafından da uygulanabiliyor. Uygulama hayata geçirilen 2 adet gölette başarıyla uygulanıyor.
Bu bölgelerde orman yangınlarına erken müdahalede başarı sağlanıyor ve binlerce hektarlık alan da kül olmaktan kurtarılıyor. Yeni sistemle korunan göletler su sızdırmayan bu özellikle amacına uygun olarak korunabiliyor.
GEOSENTETİK SİSTEMİ
Geoduvar Genel Koordinatörü Şükrü Tırnaklı, son yıllarda çevre bilincinin tüm dünyada artmaya başladığını belirtiyor."Bu nedenle en az enerji kullanarak, en az miktarda doğaya müdahele ederek yaşamımızı devam ettirmemiz gelecek nesiller açısından çok önemli. Bu nokta da geotekstiller devreye giriyor. Örneğin, bina çatılarında ve cephelerinde kullanılan özel ısı yansıtıcı örtüler, binaların ısınma ve özellikle soğutma ihtiyaçlarında tasarruf sağlayarak enerji tüketimini azaltıyor. Çiftçilerimizin meyve ağaçları üzerine ve sebze bahçeleri üzerine serdikleri geotekstil örtüler, hem ürünleri dolu yağışından koruyor, hem de böceklerden koruyor. Böylece, böcek ilacı kullanımını önleyerek, gerek daha sağlıklı ürünler yememizi sağlıyor, gerekse de topraklarımızın böcek ilaçları ile zehirlenmesini önüne geçilmiş oluyor."
ORMAN YANGINLARINDA KAYBEDİLEN ALANDA % 40 AZALMA BEKLİYORUZ
Şükrü Tırnaklı, sistemin orman yangınlarıyla mücadele konusunda oldukça etkili olduğunu da belirtiyor:
"Geotekstillerin bir diğer kullanım alanı da orman yangınalrı ile mücadelede kullanılan yangın su göletleri. Yaz aylarında yurdumuzun özellikle Güney ve Batı bölgelerinde orman yangınları çok yoğun olarak yaşanmaktadır. Orman yangınlarının söndürülmesinde en etkili metod son yıllarda da kullanımı artmış olan yangın söndürme uçak ve helikopterleri. Özellikle helikopterler noktasal müdaheler yapabildikleri için yangınların söndürülmesinde çok önemli rol oynamaktalar. Ancak, helkopterlerin daha etkin müdaheleleri için su almak üzere yangın yerinden çok uzakta olabilecek olan denize gitmek yerine yangına yakın su kaynaklarından su almaları hızlı müdahele açısından çok önemli. Bu nedenle Orman Bölge Müdürlükleri orman yangını riski olan bölgelerde sık aralıklar ile küçük göletler yapmak üzere bir proje başlattı. Bunların ilk ikisi marmaris ile fethiye arasındaki ormanlık bölgede tesis edildi. Bu göletlerin su izolasyonlarında tarafımızca sağlanan geotekstil malzemeler kullanıldı. Ayrıca, uygulama esnasında Bölge Müdürlüğü ekiplerine teknik süpervizyon ve uygulamaya yönelik eğitimler verildi. Böylece uygulama hem çok ekonomik ve hızlı olarak yapıldı, hem de Orman Bölge Müdürlüğü kendi personeli ve ekipmanı ile bu uygulamayı yapabildi."
Şükrü Tırnaklı, bu tip göletlerin arttırılması ve riskli bölgelerde yaygın olarak inşa edilmeleri halinde orman yangınlarına erken ve hızlı müdahale imkanının artacağı için yangınlarda kaybedilecek orman alanlarında %40 azalma beklendiğinin altını çizdi.