İSMAİL ÖZDEMİR - Bursa Orman Bölge Müdürlüğü ve Bursa Teknik Üniversitesi (BTÜ) iş birliğiyle kuruma kazandırılan "yüksek teknolojili" drone sayesinde elde edilecek verilerle ormanlarda verimliliğin artırılması hedefleniyor.
Bursa Orman Bölge Müdürlüğünde görevli 20 personele drone eğitimleri, BTÜ Orman Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali İhsan Kadıoğulları ve cihazı Türkiye'ye getiren firmanın yetkilisi Serkan Yiğit tarafından veriliyor.
Öncelikle Bursa ve Yalova'da kestane veriminin artırılmasında yararlanılacak drone ile Bursa Orman Bölge Müdürlüğü bünyesinde üretilen ve kestaneye zarar veren gal arılarına karşı kullanılacak "torymus" adlı böcekler takip edilecek.
Cihaza takılan kameralar yardımıyla rekolte tayini, hastalıklı veya zarar görmüş bitkiler, orman yangınlarının çıkış nedenleri gibi birçok konu izlenerek müdahalede bulunulabilecek.
Yağmurlu, rüzgarlı ve karlı havalarda da uçabilen drone sayesinde termal kameralarla ormanların durumu gözlenecek, verimliliğin artması için çalışmalar yapılacak.
Bursa Orman Bölge Müdürü Yalçın Akın, AA muhabirine, sorumluluk sahalarında 12 bin 500 hektar kestane ormanı bulunduğunu ancak yüzde 70 verim düşüklüğü yüzünden yılda ortalama 4 bin 300 ton kestane üretilebildiğini söyledi.
Verim düşüklüğüne kestane gal arısının yol açtığını vurgulayan Akın, şöyle devam etti:
"Kestane gal arısıyla mücadele için proje hazırladık. Mücadeleyi ürettiğimiz torymus isimli böcekle yapacağız. Uludağ, Yalova ve Mustafakemalpaşa'daki kestane ormanlarında bu gal arısının öncelikle nerelerde yayılış gösterdiğini belirlememiz gerekiyor. Bu amaçla BTÜ ile Orman Bölge Müdürlüğü iş birliğinde bir proje yaptık, bu da Orman Genel Müdürlüğünce onaylandı. Bununla ilgili teknik altyapımızı da oluşturduk. Aldığımız multispectral kamera takılabilen profesyonel drone ile bölgemizdeki kestane gal arısının yayılış gösterdiği alanları tarayıp, bundan sonraki süreçte ürettiğimiz böcekleri bu alanlara salacağız. Sağlıklı bir mücadele yapmış olacağız."
Akın, termal kamera özelliği bulunan drone ile orman yangınlarıyla mücadelede avantaj sağlayacaklarını aktardı.
Yaz mevsiminde özellikle gece devam eden yangınlarda bu cihazın etkin görüş, tespit ve doğru yönlendirmede de faydasının olacağını dile getiren Akın, ihtiyaç duyulması halinde yaban hayatının gözlenmesi için drone ile diğer kurumlara destek verilebileceğini kaydetti.
- "Cihazın üzerinde bitki çeşitliliğini belirleyebilen kamera var"
Doç. Dr. Kadıoğulları ise cihazı, kestane gal arısının yoğunluk haritasını çıkarmak için de kullanacaklarını belirtti.
Cihazın üzerinde bitki çeşitliliğini belirleyebilen, hastalıklarını ortaya çıkartabilen, zamanla meydana gelebilecek zararları tespit edebilen kamera bulunduğu bilgisini veren Kadıoğulları, şöyle konuştu:
"Bu drone, aynı anda bitki özelliklerini ortaya çıkarabiliyor, bitki hastalıklarını belirleyebiliyor, bitki türlerinin yayılış haritalarını çıkarmak için kullanılabiliyor, kameranın üzerindeki belli bantları kullanarak tarımda rekolte tayinlerinde de yararlanılabiliyor. Dronenin üzerinde bulunan zoom kamera, yangın anında yangına hakim olabilmek için kullanılabilecek. Aynı zamanda üzerinde termal bir kameramız var. Termal kameranın özelliği ise 2 kilometre mesafeden bir yangının yayılışını doğrudan ekrana yansıtabilecek olması. Bu kamerayı gece uçurduğumuz zaman bir saat içinde nerede yangın fazla, nerede az, hangi orman yapısı daha çok yanıyor diye çıkardığımız zaman helikopterlerimizi ve yangın söndürme araçlarımızı yönlendirme şansımız olacak."
- Kayın tırtılı zararlısı ile mücadelede de kullanılacak
Kadıoğulları, drone üzerindeki canlı yayın yapma özelliğiyle de yangın söndürme çalışmalarını yöneten kişilerin olaya daha fazla hakim olabileceğini dile getirdi.
Dronenin ilk olarak bitki haritasını çıkarmak için kullanılacağını söyleyen Kadıoğulları, "İnegöl-Domaniç arasında kayın tırtılı dediğimiz bir böcek var, oradaki tırtılların ağaçları tepeden yeme özelliği var. Bu drone sayesinde oradaki ağaçları yukarıdan göreceğiz, ona göre de oralara yararlı bakterileri salarak onların yayılışlarını durdurabileceğiz." değerlendirmesinde bulundu.
Orman Bölge Müdürlüğü personeline eğitim verdiklerini aktaran Kadıoğulları, BTÜ ile Bursa Orman Bölge Müdürlüğünün başka çalışmalarda da iş birliği yapacağını vurguladı.
Doç. Dr. Kadıoğulları, dronenin farklı alanlarda da kullanılabildiğini bildirere, şunları kaydetti:
"Termal kamerayla eski binaları, tarihi binaları dıştan tarayarak duvardaki nemi, çatlakları belirleme şansı var. Buna ters kamera takılabiliyor. Örneğin Bursa'da 15 köprü var, bir deprem oldu, deprem sonrasında ters kamerayla alttan tarama özelliği var. Bu şekilde Türkiye'de ilk dronedur, ters kamera takma özelliği Türkiye'deki hiçbir droneda yok. Kurumların talepleri olduğu zaman bunu kullanarak insanlara hizmet vermeye çalışacağız."