'Orta Zaman Türkleri' isimli kitap çıktı

Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi, Yrd. Doç. Dr. Haşim Şahin’in ‘Orta Zaman Türkleri’ isimli kitabı Yeditepe Yayınları arasından çıktı.

Orta Zaman tabiri, Batı Roma İmparatorluğu’nun yıkılışından İstanbul’un fethine kadar geçen süreci nitelemek için kullanılıyor. Bu dönemde Avrupa ekonomik ve siyasi bakımdan gerilememiş, buna karşın İslam ve Türk dünyası en parlak devirlerini yaşamıştır. İslam ve gerekse Türk tarihinin pek çok önemli siyasi ve sosyal olayları bu zaman diliminde gerçekleşmiş, aynı şekilde günümüzde İslam dünyasını derinden etkileyen mezhep ayrımlarının temelleri de yine bu dönemde atılmıştır. Orta Zaman'ın Türkleri’nde bu süreçte meydana gelen ve toplumu derinden etkileyen, Hz. Peygamber’in (SAV) torunu Hz. Hüseyin’in katledildiği Kerbela hadisesi, sebep ve sonuçları, dönemin İslam dünyasında büyük bir yıkım meydana getiren İlhanlı istilası ve Türkiye Selçukluları’nı yıkılışa sürükleyen Babaîler İsyanı gibi konular işlenmiştir.

Bunun yanı sıra Türkiye’de üzerinde az sayıda çalışma yapılan pek çok tarihi hadise, derin izler bırakmış şahsiyetler ve bilinmeyen yönleri, Anadolu Beylikleri ve ülkemizde çok az bilinen Hindistan bölgesindeki Türk varlığı gibi konular da kitap içerisinde yer bulmuştur. Avrupa Hun hükümdarı Attila’nın Bizans ve Roma’yı baskı altına alarak Avrupa’da Türk korkusunun temellerini atması; sultan unvanını kullanan ilk hükümdar olan Gazneli Mahmud’un Hindistan bölgesini İslam hakimiyeti altına sokması; Bizans ülkesinde yetiştikten sonra müstakil bir beylik kurarak Ege adalarını ilk defa Türk hakimiyeti altına sokan Çaka Bey’in faaliyetleri; Saltuklu melikesi Mama Hatun’un döneminin güçlü hükümdarları arasında gösterdiği başarılı yönetim; hakkında oldukça sınırlı araştırma yapılan Zengiler Atabeyliği’nin hükümdarlarından İmadeddin Zengi’nin Urfa’yı Haçlılar’ın elinden alışı; Alaeddin Muhammed ve Celaleddin Mengüberti devri Harezmşah tarihi; İlhanlı hükümdarlarının ilginç ve ibretlik hayatları; İslam’ın İlhanlı ülkesinde yayılması; Ahmed Celayir ve Kara Yusuf’un Güneydoğu’daki faaliyetleri de kitapta yer alan başlıca konular.

Son bölümde ise daha ziyade kültür tarihi konularına yer verilmiş. Bu kısımda günümüzde hoşgörü sembolü olarak kabul edilen Mevlana’nın Konya ile Sille arasındaki Akmanastır’ın rahibini zaman zaman ziyaret edişi ve Fas’lı seyyah İbn Battuta’nın 1330’lu yıllarda yaptığı seyahate dair iki yazı bulunuyor. Bu makalelerde, dönemin Anadolu’sundaki kültürel hayat, sosyal yaşam, Ahi geleneği ve beyliklerin birbirleriyle ilişkileri gibi konulara değinilmiş.