Ötanazinin simgesi Eluana öldü

İtalya'da 1992'de geçirdiği trafik kazasının ardından yıllardır ölüm ile yaşam arasında gidip gelen Eluana Englaro'nun dün Udine'de hayata veda etmesi, ülkeyi hem yasa, hem tartışmaya boğdu.

Eluana Englaro'nun trajedisi, henüz yirmi yaşındayken geçirdiği bir trafik kazasıyla başladı. 18 Ocak 1992'de meydana gelen kaza sonucunda komaya giren Englaro, Lecco'da tedavi altına alındı. Bir türlü kendine gelemeyen Englaro'nun beyninin üst kesiminde 1993'te geri dönüşü olmayan bir dejenerasyon olmasının ardından hekimler hastadan umudu kesti.

Yaşamını suni beslenmeyle sürdüren Englaro, 1994'te Lecco'da rahibeler tarafından işletilen bir hastaneye nakledildi.

Uzun bir bekleyiş sonrasında Englaro'dan ailesi de umudunu yitirmeye başladı. Baba Beppino Englaro, 1999 yılında Lecco Mahkemesine başvurarak kızının suni beslenmesine son verilmesini istedi. Mahkeme, bu talebe olumsuz yanıt verdi.

Baba Englaro 2000 yılında, dönemin cumhurbaşkanı Carlo Azeglio Ciampi ile hükümete başvuruda bulundu ve "Kızım bu koşullardaki yaşamayı asla kabul etmezdi" diyerek suni beslenmeye son verilmesinin mümkün kılınmasını istedi. Ancak belirli koşullarda da olsa ötanaziyi mümkün kılacak bir düzenleme yapılmadı.

Englaro ailesinin 1999'daki yargı kararının bozulması için temyiz başvuruları da 2003 ve 2006'da reddedildi.

Yargıtay, 2005 yılındaki değerlendirmesinde, 2003'te Milano Temyiz mahkemesince verilen ret kararını kısmen bozdu. Kararda, hasta olan kızın da suni beslenmeyi reddetmek isteyebileceğinin kanıtlanması durumunda ötanaziye izin verilebileceği imasında bulunuldu.

Yargıtay 2007 yılında da kararı Milano Temyiz Mahkemesi'ne havale ederek, bitkisel hayattan geri dönüşün mümkün olmayacağının kesinleşmesi ve de hastanın bilinçli olması durumunda mevcut tedavinin sürdürülmesini istemeyeceğinin kanıtlanabilmesi durumunda suni beslenmeye yargı kararıyla son verilebileceğine hükmetti.

Milano Temyiz Mahkemesi, Yargıtay'ın söz konusu değerlendirmesinin ardından 9 Temmuz 2008'de, Eluana Englaro vakasıyla ilgili olarak suni beslenmenin kesilmesine izin verilmesini kararlaştırdı.

Ancak Senato ve Meclis'in bu kararın anayasayla çeliştiği iddiası üzerine konu Anayasa Mahkemesi'ne de taşındı. Bu sırada, ailenin Milano Temyiz Mahkemesi'nin kararına istinaden Eluana Englaro'nun suni beslenmeye son verilebilecek bir hastaneye taşınması talebi, Lombardia Bölge Yönetimi'nce reddedildi.

Anayasa Mahkemesi, 8 Ekim 2008'de Milano Temyiz Mahkemesi'nin kararının anayasaya aykırı olmadığına hükmetti. 11 ekimde bir iç kanama yüzünden Eluana Englaro'nun durumu daha da ağırlaştı. Ancak Sağlık Bakanı Maurizo Sacconi, ülke genelinde geçerli olarak bir genelge yayımlayarak, kamu hastanelerinde koma halindeki hastaların suni beslenmesine son verilmesini yasakladı.

Bu arada, Milano Temyiz Mahkemesi'nin kararını suni beslenmeye son verme izninin iptali talebiyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne taşıyan aralarında Katoliklerin de yer aldığı muhtelif derneklere olumsuz yanıt geldi.

Ötanazinin bazı durumlarda mümkün kılınmasını savunan Radikal Parti, Eluana vakasıyla ilgili olarak yasal hakka tecavüz iddiasıyla Sağlık Bakanı Sacconi hakkında Roma Savcılığına suç duyurusunda bulundu.

Englaro ailesi Eluana'yı 3 Şubat 2009'da 15 yıldır yattığı rahibelerin hastanesinden alarak, suni beslenmeye son vermek üzere Udine'deki özel hastanelerden La Quiete Polikliniği'ne nakletti.

Başbakan Silvio Berlusconi, 6 şubattaki bakanlar kurulundan çıkardığı bir kararnameyle, suni beslenmeye son verilmesini yasakladı. Aynı gün içerisinde, Udine'deki hastanede de Eluana'nın suni beslenmesinin aşamalı olarak kesilmesi işlemine başlanmıştı. Cumhurbaşkanı Giorgio Napolitano veto hakkını kullanınca kararname yürürlüğü giremedi. Hükümet bunun üzerine aynı günün akşamında, bakanlar kurulunu olağanüstü toplayarak, suni beslenmenin kesilmesini engelleyecek bir yasa tasarısını onayladı ve tasarının ivedilikle parlamento gündemine alınmasını sağladı.

Hafta sonu biter bitmez, dün itibarıyla TSİ 21.00'de Senato'da yasa tasarısının görüşülmesine başlandı. Ancak tasarının görüşülmeye başladığı dakikalarda Udine'den Eluana Englaro'nun ölüm haberi geldi.

Yaşadığı trajediyle ötanazi tartışmalarının da merkezinde yer alan isimlerden biri olan Eluana Englaro, 37 yaşında hayata veda ederken, konuya ilişkin tartışmalar bir müddet daha sürecek gibi görünüyor.

Merkez sağ çizgideki hükümet, koma halindeki hastaların suni beslenmesinin kesilmesini yasaklamayı amaçlayan tasarıyı, Eluana Englaro'nun ölümüne rağmen parlamentoda kabul ederek yasalaştırmayı planlıyor.

AA