Globalde 100 milyar doları aşan büyüklüğe sahip araç kiralama sektörü, Türkiye’deki gelişim serüveninde yavaş adımlarla ilerliyor. Sıfır kilometre araç satışlarındaki artış performansının gerisinde kalan araç kiralama sektöründe, gelişimi sekteye uğratan en büyük neden ise yüksek finans maliyetleri oluyor.
Sadece 4 senede otomobil fiyatları ortalama 4 kat artarken, araç kiralama tarafındaki dengeler de dezenflasyon süreciyle değişmeye başladı. Araç kiralama şirketleri zor günler yaşarken, bireysel araç kullanıcıları ve şirketler içinse satın almak yerine araç kiralamak 4 yılın ardından tekrar mantıklı hale geldi.
Araç kiralamanın karlı ve akılcı hale dönüştüğüne dikkat çeken LenaCars Genel Müdürü Selçuk Nazik “Şirketinizde 1 milyon TL bütçeli bir araç ihtiyacı doğdu. 1 milyon TL’ye denk gelen bir aracın aylık güncel kira rakamı ortalama 30 bin TL’dir. 1 Milyon TL’nin finans getirisi ise aylık 42.000TL. Aracı satın aldığınızda kasko, sigorta, vergiler vb. işletim maliyetleri için de aylık 5.000 TL gibi bir rakamı gözden çıkarmanız gerekir. Araç kullanıma bağlı olarak yıllık ortalama yüzde 20 değer kaybı yaşayacaktır” diyerek şu hesabı yaptı:
“Son yıllarda enflasyon etkisi ile değer kaybı hesapları şaşsa da dezenflasyon sürecine geçtiğimiz için değer kaybı hesapları da dengeye oturmaya başladı. Yani 1 Milyon TL’ye aldığınız araç için yıllık toplam maliyetiniz finans 504 bin TL (Aylığı 42 bin TL) + işletim 60 bin TL (Aylık 5 bin TL), toplamda 564 bin TL olacaktır. Buna ilk ödediğiniz araç alım bedelini de katarsanız kasanızdan 1 milyon 564 bin TL çıkmış olacaktır. Ortalama yüzde 20 değer kaybı ile bu aracı ilk yılın sonunda 800 bin TL’ye sattığınızda kasanıza giren tutar 800 bin TL, kasanızdan çıkan ise 1 milyon 564 bin TL olacaktır. Araç sahipliği dolayısıyla kasanıza giren ve çıkan tutar arasındaki fark yıllık 764 bin TL’yi bulacaktır. Bunu da aya böldüğümüzde aylık 63 bin 600 TL’ye denk gelir. Aylık kira rakamı için kasanızdan çıkacak tutar ise 30 bin TL olacaktır. Bu durumda 1 Milyon TL bütçe ile araç satın almak yerine operasyonel araç kiralamayı tercih ettiğinizde aylık kazancınız 33.600 TL seviyesinde olacaktır.”
“Bu hesaplamaya ayrıca araç kiralama kaynaklı sağlayacağınız vergi avantajı, operasyonel kiralama hizmetinin sağladığı konforlar da eklenecek” ifadelerini kullanan Selçuk Nazik, “Enflasyonist dönemin, araç tedariki sıkıntısı ile birleştiği ve buna bağlı olarak ikinci el araçların fiyatının sıfır kilometre araçları geçtiği dönemde araç sahipliği özellikle filo adeti düşük firmalar için avantajlı bir konumdaydı. Ancak geldiğimiz noktada yaptığımız kaba bir hesaptan da göreceğiniz üzere araç kiralamak şu anda çok daha mantıklı bir durumda” diye değerlendirmede bulundu.
Politika faiziyle beraber yüzde 10’dan yüzde 60’lara ulaşan borçlanma maliyetleriyle araç kiralama sektörü, yeni araç alımı yapmak yerine var olan araçların ikinci el olarak satışını tercih ediyor. Yılın ilk çeyreğinde yüzde 0,1 gerileme yaşanan araç parkı büyüklüğü, 250 bin adet dolaylarında seyrediyor. Yüksek finansal maliyetler nedeniyle bilanço yapısı gereği özkaynak ihtiyacı olan araç kiralama şirketleri, kiralama sürelerini kısa tutarken araçlarını ikinci el satışında değerlendirme yoluna gidiyor.
“2023 yılında araç kiralama sektörü yüzde 3,7 büyürken, Türkiye ekonomisi yüzde 4,5 büyüme gösterdi. Araç kiralama sektörü genel büyümenin gerisinde kaldı” diyen Nazik, “Dezenflasyon sürecindeki baskı, piyasaki soğuma, ikinci eldeki durgunluk kiralamada motivasyonu düşürmüş durumda. Yaz sezonunun bitişiyle sektörde istihdam kayıpları yaşanmaya başlayabilir. Yeni araç satın alma iştahı ise halen düşük. İlk çeyrekte 18 bin yeni araç satın alınırken 21 bin adedi ikinci el olarak satıldı” şeklinde açıklamada bulundu.