Geçtiğimiz günlerde konut sektörü için Elektronik İlan Doğrulama Sistemi (EİDS) hayata geçirilmişti. Bir yakınınızın ya da sizin e-devlet üzerinden birden fazla emlakçı yetkilendirebildiğiniz bu sistemle vatandaşların fahiş fiyat ve dolandırıcılardan korunması hedeflenmişti.
Araç satışında da Güvenli Ödeme Sistemi hayata geçirilmişti. İkinci el araç satışında işlemler tamamlanmadan para karşı tarafın hesabına geçmeyerek vatandaşlar koruma altına alınmıştı. Geçtiğimiz günler Ticaret Bakanı Yardımcısı Mahmut Gürcan, otomotiv piyasası için yeni bir adım atıldığını duyurmuştu.
Gürcan, konutta uygulanan uygulamanın aynısının otomotiv sektörü için de uygulanacağını ifade ederek, "e- Devlet üzerinden girerek sahip olduğunuz aracın, ilanını vermekle ilgili bir çalışmamız var. O da bitmek üzere, önümüzdeki aylarda yürürlüğe girecek" dedi.
Milliyet'e açıklamalarda bulunan İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği (İMAS) Başkanı Hayrettin Ertemel, yeni sistem için, "Geçtiğimiz cumartesi düzenlenen ve sektör temsilcilerinin bulunduğu otomotiv temalı organizasyonda Ticaret Bakan Yardımcısı Mahmut Gürcan uygulamanın hem otomotiv hem de emlak için Ocak 2025 tarihinde tamamen yürürlüğe gireceğini açıkladı" dedi.
Ertemel yeni sistem ile beraber birinci derece akrabalarına ait olmayan otomobillerin ilan sitesi üzerinden satılamayacak olmasına dikkat çekti ve, "Bir kişi otomobilini başka birinin satmasını ve pazarlamasını istiyorsa bu otomobiller sadece yetki belgesi sahibi otomobil satıcıları üzerinden ilana koyulup satılabilecek. Bunun için kişi önce kendi e-devlet hesabı üzerinden araçlarım seçeneğinde bulunan otomobilini seçecek ve yetki vereceği otomobil satıcısının yetki belge numarasını girerek işletmeyi yetkilendirecek"
Ertemel yeni sistemde uygulanacak olan durumları şu şekilde anlattı:
"Yeni uygulama ile birlikte kişi kendisine ve birinci dereceden akrabasına ait olmayan araçları ilanlarda paylaşamayacak ve satışını gerçekleştiremeyecek. Bu araçlar sadece yetki belgesi sahibi otomobil satıcıları üzerinden gerçekleşecek. Geçmişte kayıt dışı ticaret bireysel kullanıcılar üzerinden, 3 satış kuralını aşabilmek farklı özel kişilerin üzerine yapılmak suretiyle gerçekleştiriliyordu. Yeni uygulama ile birlikte farklı kişiler üzerinden satılan araçların takibi, dolandırıcılık teşebbüsleri, bu araçları otomobil satıcılarına yönlendirmek ve varsa kayıt dışı ticaret faaliyetlerinin ivedi tespiti hedefleniyor. Yeni sistemde kişinin 1. dereceden akrabalarına ait araçları ilanda paylaşmasına izin verilmiş olsa dahi sistem üzerinden takip edilerek kayıt dışı ticaretin tespit edildiği noktada cezai müeyyide uygulanabileceğinin altını önemle çizmekte fayda var"
Fahiş fiyat ile satışların geride kaldığını piyasada böyle bir sorunun olmadığını aktaran Ertemel, "Bu noktada yetkilendirme uygulaması güvenli ödeme sistemi ile birlikte dolandırıcılık teşebbüslerinin tamamen önüne geçecek ve doğrudan ya da vekaleten 3 satış kuralını aşmak isteyen kayıt dışı ticaret faaliyetleri açısından da oldukça caydırıcı olacaktır. Öte yandan konsinye satış istenen otomobilleri otomobil satıcısı meslektaşlarımıza yönlendireceğinden, ticaret hacminin artmasında da faydalı olacağı kanaatindeyiz" sözlerini sarf etti.
Fiyatlara etkisinin olabileceğini aktaran Ertemel, şunları kaydetti:
"Düzenlemenin ana maksadı piyasa disiplinine olumlu etki etmesidir. Kayıt dışı ticarete caydırıcı etkisi sebebiyle kayıt dışılığın getirdiği fahiş fiyatlamaları da engelleyeceğinden, bu manada fiyatlara dolaylı etkisi olacaktır. 2024 yılında ikinci el otomobil fiyatları sabit seyrini korudu.
Son dönemlerde sıfır otomobil fiyatlarının artması ve ikinci ele talebin bir miktar yükselmesi ile birlikte ikinci el fiyatlarında da limitli artışlar söz konusu. Yılın son çeyreğinde döviz kurlarında farklılık olduğu takdirde veya mevcut faizlerde düşüş yaşandığı takdirde ikinci el otomobil fiyatları artış kaydedebilir"
Yıl sonu günlerini yaşıyorken Ertemel, fiyatların bir miktar artabileceğine dikkat çekerek, "Özellikle 2025 yılı ilk çeyreğinde sıfır ve ikinci elde artış bekleniyor. Ancak beklenen artışlar yaşansa dahi alınan tedbirler ve hayata geçirilen yeni uygulamalar doğrultusunda fiyat artışları olağan dışı değil, öngörülebilir oranlarda olacaktır. Bu fikirden yola çıkarak otomobil almayı düşünen vatandaşlarımızın bütçe ve ihtiyaçları doğrultusunda mevcut ikinci el fiyatlardan yararlanmaları avantajlı olacaktır" diyerek sözlerini noktaladı.