(özel Haber) Diyarbakır’da Koza Üretiminde Rekor Artış

Diyarbakır'ın Kulp ilçesinde koza yetiştiriciliğine her geçen gün ilgi artıyor. 2000 yılında 5 olan üreteci sayısı bugün 835’e ulaştı. Kulp Gıda, Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürü Cihan Güreş, ilçede üretilen yaş koza rekoltesinin 49 ton olduğunu ve bu oranın Türkiye’de üretilen yaş kozanın yüzde 35’ine denk geldiğini söyledi.

Koza üretimde Türkiye’de rekor düzeyde üretimin yapıldığı Diyarbakır Kulp ilçesinde üretici sayısı her geçen yıl artıyor. 2005 yılında Kulp Kaymakamlığı ve Diyarbakır Ticaret Sanayi Odası’nın ortaklaşa hazırladığı ‘İpekböcekçiliğini Geliştirme Projesi’ sayesinde üretici sayında hızlı bir artış yaşandı. Kulp İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürü Cihan Güreş, İpekböcekçiliğini Geliştirme Projesi’nin hayata geçmesiyle birlikte Kulp’ta yaş koza üretimine yoğun ilgisi gösterildiğini dile getirdi. 2012 yılında üretim yapan 835 üreticiye Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından 1 milyon 240 bin TL para verildiğini aktaran Güreş, üretici sayısının artmasıyla birlikte üretim atölyelerini de kurduklarını ifade etti. Atölyelerde kadınlara iş istihdamının da yapıldığın söyleyen Güreş, “İpek böcekçiliği dokumanın bir parçasıdır. İpekböcekçiliği Kulp ilçesinde 2000 yıllarından önce üretimi yapılamıyordu. Üreticiler bu iş koluyla ilgilenmiyorlardı. Bunun bir çok sebebi var. Çin’in dünya piyasasında rekabete hakim olması, sosyo-ekonomik faktörler gibi bir çok üretici bu üretimi terk etmişti. Diyarbakır’ın kadim tarihinde ipek böcekçiliği çok eski bir iş koludur. İpek böcekçiliği konusunda Ermeni ve Süryanilerin çok çalışması vardı. Üretimin artması için Kulp ilçesinde küçük bir proje hayata geçirdik. İpek böceği yetiştiriciliği adı altında bir proje başlattık. 2005 yılında Kulp Kaymakamlığı'nın başlattığı ve Kulp İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü'nün teknik destek verdiği projeye 5 üreticiyle başladık. Projeye ilginin artmasıyla birlikte bugün İpek böceği üretici sayısı 835 oldu. 2012 Kulp ilçesinde üretilen yaş koza rekoltesi 49 ton oldu. 2011 yılında ise, 53 ton yaş koza üremini yaptık. Bu oran Türkiye’de üretilen yaş kozanın yüzde 35-40’e denk geliyor. Türkiye’de yaş koza üretimi ortalama 130-150 tondur” dedi.

"HİÇ BİR İŞ KOLUNDA BU KADAR KISA SÜRELİ BİR KAZANÇ YOKTUR"

İpek böceği üretiminin çok kısa bir sürede gerçekleştiğini ifade eden Güreş, hiç bir iş kolunun bu kadar kısa bir sürede kazanç sağlamadığını vurguladı. Güreş , “Üreticilerimizin bu üretimi, Kulp ilçesine ciddi bir katma değer oluşturdu. Kulp ilçesi tarımsal alanda çok gelişkin değil. Örneğin, tarımsal olarak kullanılan düz araziye sahip değildir. Kulp’ta araziler daha çok dağlık alana sahiptir. Küçük gruplar halinde hayvancılık yapılmakta. İpek böcekçiliği burada yaygınlaşınca, ilçede çok ciddi bir katma değer oluşturdu. Geçen yıl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Kulp ilçesindeki 835 üreticimize 1 Milyon 240 bin TL para dağıttı. Bu iş kolu 40-45 günlük bir sürede tamamlanıyor. Hiçbir iş kolunda bu kadar kısa bir sürede, bu kadar kazanç sağlamaz” diye konuştu.

“KURDUĞUMUZ TESİS TÜRKİYE’Yİ DIŞA BAĞIMLILIKTAN KURTARACAK”

Güreş, Kulp Ağaçlı beldesinde Devlet Planlama Teşkilatı'na sunduklarıyla projeyle kurdukları ipek iplik üretimi tesisi sayesinde Türkiye’nin ipek iplik konusunda dışa bağımlığından kurtaracağını dile getirdi. Güreş, 3 ayrı atölyede 37 kadına da iş istihdamı sağladıklarını belirterek, “Diğer yandan İpek böcekçiliğini geliştirmekle birlikte ipekli dokumayı da geliştirmeye çalıştık. Sosyal Destek Projesi'nde (SODES) iki projemiz onaylandı. Kulp ilçesi Ağaçlı beldesinde üretim yapan iki atölyemiz mevcut. Bu iki atölyemizde 25 bayan istihdam etmektedir. Bölgemizde kadınların istihdam alanında çok yer bulmuyor maalesef. Bizim geliştirdiğimiz bu projeyle birlikte genç kadınlarımız bu iki atölyede kendi ailelerine çok ciddi katma değer sağladı. Aynı zamanda meslek sahibi de oluyorlar. Bu atölyelerin dışında Zeyrek köyünde de bir atölyemizin açılışını yaptık. Bu atölyemizde 12 bayan çalışmaktadır. Bu projemizi, Birleşmiş Milletler tarafından desteklenmektedir. Bunun yanı sıra Devlet Planlama Teşkilatı'na sunduğumuz projeyle ipek iplik dokumayla ilgili tesis kurduk. Ağaçlı beldemizde kurduğumuz bu tesis, yıllık ortalama 80 ton kuru kozayı iplik haline getirebilecek bir imkana sahip ve yılda 14 ton iplik elde edilmesi hedefleniyor. Türkiye’nin yüzde yüz oranda dış bağımlısı olduğu tek ürün ipliktir. İpek iplik Türkiye piyasasında üretilmemektedir. İpek iplik, Çin, İtalya, Brezilya, Özbekistan’dan alınmaktadır. Bundan dolayı bu tesis çok ciddi bir avantaj sağlayacaktır. Türkiye’yi dışa bağımlı olmaktan bir nebzede olsa kurtaracak” şeklinde konuştu.