Paranoid kişilik bozukluğunun kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörler, özellikle erken dönemde yaşanan travmaların etkili olabileceği düşünülmektedir. Teşhis ve tedavi için uzman kişilere başvurmak gerekir.
Paranoid kişilik bozukluğu, kişinin çevresindekilere karşı sürekli bir güvensizlik ve şüphe duygusu taşıdığı bir psikolojik durumdur. Bu kişiler başkalarının kendilerini küçük düşürmeye, aldatmaya veya zarar vermeye çalıştığını düşünürler. Düşünceleri genellikle gerçek dışıdır ve çevrelerinden sürekli bir tehdit algılarlar. Kişiler, kendilerini duygusal anlamda savunmasız hissedebilirler ve bu nedenle ilişkilerde ciddi sorunlar yaşayabilirler. Paranoid kişilik bozukluğunun kesin bir nedeni olmamakla birlikte genetik faktörler, çevresel etmenler ve erken yaşta yaşanan travmaların etkili olabileceği düşünülür.
Genetik yatkınlık, bozukluğun gelişmesinde önemli bir rol oynayabilir. Ailede paranoid kişilik bozukluğu ya da diğer psikiyatrik rahatsızlıkların varlığı bu durumu tetikleyebilir. Bunun yanı sıra çocuklukta yaşanan travmalar, istismar veya duygusal ihmal gibi olumsuz deneyimler de paranoid düşüncelerin gelişmesine zemin hazırlayabilir.
Çevresel faktörler de paranoid kişilik bozukluğunun ortaya çıkmasında etkili olabilir. Özellikle stresli ve güvensiz aile ortamları, kişinin aşırı şüpheci bir kişilik gelişmesine neden olabilir. Bu bozukluk ayrıca paranoid düşüncelerle ilişkilendirilen bazı kişilik özelliklerine sahip bireylerde daha sık görülür.
Paranoid kişilik bozukluğunun belirtileri arasında başkalarına karşı aşırı şüphecilik, güvensizlik, eleştirilere aşırı duyarlılık ve duygusal yakınlık kurmada zorlanma yer alır. Ayrıca kişinin ilişkilerde sürekli bir tehdit algısı ve olumsuz düşüncelerle hareket etmesi de sıkça gözlemlenir. Bu bozukluğun teşhisi için psikiyatrist tarafından yapılan bir değerlendirme ve bazen çeşitli psikolojik testler gerekebilir. Paranoid kişilik bozukluğu testi bu tetkiklerin arasında gelir. Bu tür uygulamaların bir uzman tarafından yapılması önemlidir. Paranoid kişilik bozukluğu belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
Paranoid kişilik bozukluğu, kişinin çevresindekilere karşı sürekli şüpheci ve güvensiz olmasıyla karakterizedir. Ancak sanrılar veya halüsinasyonlar görülmez ve kişi düşüncelerinin doğru olduğuna inanır.
Paranoid şizofreni ise, şizofreninin bir türüdür ve kişiyi sanrılar ve halüsinasyonlarla gerçeklikten koparır. Bu durumda kişi başkalarının kendisine zarar vermek için komplo kurduğuna inanır. Paranoid şizofreni tedavi gerektirir ve genellikle antipsikotik ilaçlarla yönetilir.