PCT testi sıklıkla bakteriyel enfeksiyon şüphesi varsa kullanılır. Sepsis vakası denilen bu vakalar hayati risk de taşır. Bu sebeple önemli ve hassas bir konu olarak karşımıza çıkar. Bir çeşit kan sayım testi olan bu testin sonuçlarının ne olması gerektiği, vücuda nasıl etki ettiği gibi soruların cevaplarını yazının detayında bulabilirsiniz.
Prokalsitonin protein alt yapılı, vücutta bulunan bir maddedir. Bu değer yükseldiğinde halk arasında kan zehirlenmesi de denilen vücuttaki enfeksiyonun kana karışması durumu, yani sepsis oluşur. Viral olan enfeksiyon durumunda PCT değerinde değişim olmazken bakteri enfeksiyonlarında bu değerde yükseliş olabilir. Kısacası vücuttaki enfeksiyonlar vücut bölgelerinde hasar oluşturduktan sonra tiroit bezi başta olmak üzere karaciğer ve akciğerde hızlıca artan protein yapılı maddedir.
PCT değeriyle birlikte PLT değeri nedir de merak ettiğiniz noktalardan biri olabilir. PLT pıhtı ve hücre kelimelerinden oluşur. Yani kan pulcuklarının damarın zarar görmesi halinde reaksiyon göstermesi ve orada topaklanma yapma halidir. Böylece kanamanın önüne geçilir. Ancak kan pulcukları şeffaf ve disk halindeki hücre parçacıklarıdır ve iltihaplara, kanamalara verilen tepkilerde rol alırlar. PLT yani trombositler kemik iliği tarafından üretilir.
PLT değeri kaç olmalı merak ediyor olabilirsiniz. Trombosit yani PLT sayısı normalde 150.000 ila 450.000 arasındadır. Bir trombosit sayısı 10.000 ila 20.000’in altına düşerse kendiliğinden kanama riski oluşur. Bu durumda kişide hiçbir yara olmadan kanama meydana gelebilir. Orta şiddetli veya hafif şiddetli olabilir. Yüksek şiddetli görüldüğü durumlarda tedavi edilmezse birey için olumsuz sonuç doğurabilir.
PLT değerinin 150.000’in altında olması durumu, yani PLT düşüklüğü herkeste görülebilecek bir durum olmasına karşın bazı ilaçlar veya lösemi nedeniyle de meydana gelebilir. PLT düşüklüğü nedenleri arasında;
Bununla birlikte PLT yüksekliği durumu da yaşanabilir. Kanda bulunan trombosit değeri 400.000 üzerindeyse vücudun gereğinden daha fazla trombosit üretildiği anlamına gelir. Vücut içinde pıhtılaşmaya yol açabilir. Tedavi edilmemesi ciddi olumsuz sonuçlar doğurabilir. Nedenleri arasında;
PCT değeri kaç olmalı sorusunun cevabını ise şu şekilde verebiliriz: Normal değerlerde PCT kan içerisinde 0,05 ng/ml den daha düşük seviyededir. Sepsis hastalarda bu değer 1000’in üzerine çıkabilir. PCT değerinin yüksek olması durumu hastalığın da ciddi olduğunun göstergesidir. Bu nedenle buna yönelik testler yapılır ve takip edilir. Sağlıklı bireylerde yok denecek kadar az olan bu değer kan içinde düşük olduğunda da bazı enfeksiyon hastalıklarının habercisidir.
PCT düşüklüğü nedenleri arasında ise cerrahi operasyonlar, organ nakli yapılması, virüsten dolayı meydana gelen enfeksiyonlar sayılabilir. PCT’nin yükseliyor olması ise vücutta ciddi bir enfeksiyon olduğunun göstergesidir. Farklı nedenlerden dolayı yükseliş başlamış olabilir. Bunların içinde çoklu organ yetmezliği, tiroit kanseri, idrar yollarında enfeksiyon, uzun süreli kullanılan ilaçların yan etkileri, bazı cerrahi işlemler, travma durumları sayılabilir.
PCT testi nedir sorusu cevaplandıktan sonra önemli olan bir konu da tedavinin nasıl yapılacağıdır. PCT test sonuçlarına göre yükseklik durumu ciddi olumsuzluklar yaratabilir. Bu sebeple ağrı kesiciler ve antibiyotik kullanımının yanı sıra damar yoluyla sıvı desteği uygulaması da gerekebilir. Eğer nefes darlığı ve solunum yetmezliği durumları oluşursa hasta solunum cihazına bağlanır. Böbrek fonksiyonları da kanda fazla tuz ve zararlı atıkların birikmesiyle bozulabilir. Bu durumda da hasta belirli aralıklarla doktor kontrolünde diyalize alınır. Eğer hastalık bir apseden meydana geliyorsa da cerrahi müdahale gerekir.
PLT testi yapıldıktan sonra değerin yüksek veya düşük olmasına göre ayrı tedavi yöntemleri uygulanır. Trombosit (PLT) yüksekliği durumunda mutlaka hastalara müdahale edilmelidir. Hastanın durumunun uygun olmasına göre kan sulandırıcı ilaçlar kullanılır ve trombosit sayısı kontrol altına alınmaya çalışılır.
Ayrıca hamilelik döneminde de gündeme gelebiliyor. Bu durum da doktor kontrolünde takip edilir ve bazı durumlarda ilaç verilebilir. Aksi halde trombosit (PLT) düşüklüğü durumunda çeşitli tetkikler yapılarak bu durumun nedeni araştırılır. Ancak bu değeri yükseltecek bir ilaç da yoktur. Tedavide kullanılan ilaçlar steroit içerir. Böylece trombositlerin yok olması önlenmeye çalışılır. Kimi zaman da kan nakli yapılması gerekebilir.
PLT değerinin beslenme düzeninden etkilenebileceğini de unutmayın. Bazı yiyecekler PLT düşüklüğü ya da yüksekliği sonucunu doğurabilir. Bu sebeple özellikle pişmemiş sarımsak, üzüm çekirdeği, erik, nar, salatalık, mantar, turp tarçın gıdaları PLT’yi düşürmeye yardımcıdır. PLT değeriniz yüksekse doktor kontrolünde bu gıdaları tüketebilirsiniz.
Özellikle trombosit düşüklüğü vücutta kendini gösterebilir. Ciltte morarmalar meydana gelebilir. Kendinizi sürekli halsiz ve yorgun hissedebilirsiniz. Yaralanma durumunda ya da regl dönemlerinde aşırı kanama meydana gelebilir. İdrarda kan görülebilir. Sıklıkla baş ağrısı gözlenebilir. Bu durumları yaşıyorsanız nedeni PLT düşüklüğü olabilir ve mutlaka doktora danışmanız gerekir. PLT düşüklüğü durumunda kabak, havuç, patates, ıspanak, lahana, yeşil mercimek, süt ve yumurta, bal kabağı ve C vitamini yönünden zengin meyveler yenmesi tavsiye edilir.
PCT kan değeri nedir öğrenenler, bu değerin önemli bir sağlık sorunu yaratabileceğini de bilir. Yaşamı ciddi derecede tehdit eder. Bu sebeple öncelikle oluşma ihtimali en aza indirilmelidir. Hiçbir enfeksiyon hafife alınmamalıdır. Mutlaka zamanında muayeneye gidilmeli ve doktorun tedavisi uygulanmalıdır.