İSTANBUL (İHA) - 50 milyar doları bulan Türk perakende sektörü, yabancıların da gelmesiyle büyük rekabete sahne olacak. Bugün Türkiye'de toplam 204 bin perakende satış noktası var ve toplam perakende tüketiminin yüzde 60'ını gıda, yüzde 40'ını gıda dışı tüketim oluşturuyor. Süpermarketler, hipermarketler ve zincir marketleri içine alan organize perakendecilik sektörü ise 10 milyar dolar düzeylerinde.
İHA muhabirinin derlediği bilgilere göre, perakendecilik, 'üretici ve tüketici arasında malların naklini sağlayan aracılık hizmetleri' olarak tarif ediliyor. Perakendecilerin 1/3'ü İstanbul, Ankara, İzmir ve Bursa'da bulunuyor. Marmara bölgesinde 80 bin, Ege bölgesinde 42 bin, İç Anadolu'da 39 bin civarında perakendeci var. Türkiye'deki perakendecilik pazarı ise 50 milyar doları buluyor. Bu pazarın yaklaşık 20 milyar dolarını gıda dışı ürünler oluşturuyor. Süpermarketler, hipermarketler ve zincir marketleri içine alan sektör olan organize perakendecilik pazarı ise 10 milyar dolar düzeylerinde. 2005 yılında Türkiye perakende pazarının 65 milyar dolar, organize perakendenin ise 17 milyar dolar olması bekleniyor.
Türkiye'de hipermarketler, perakende pastasının ortalama yüzde 9'luk cirosunu paylaşıyorlar. 1999 yılında 105 olan hipermarket sayısı, şu anda 140 civarında. 1999 yılında Türkiye'deki tüm hipermarket, süpermarket ve marketlerin toplam sayısı 15 bin 668 iken, bu sayının 2003'te 19 bin 500 olması tahmin ediliyor.
Türkiye perakende sektörünün yüzde 35'ini hipermarketler, yüzde 15'ini marketler ve yüzde 50'sini bakkallar oluşturuyor. 2003'te bakkalların payının yüzde 45'e düşmesi, hipermarket ve zincir marketlerin yüzde 38'lere çıkması tahmin ediliyor. Türkiye'de bakkallar çok daha büyük pazara sahip olmalarına rağmen, ortalama kar marjlarının yüzde 10-15 olduğu görülüyor. Nispeten daha küçük bir pazara sahip olan marketlerde ortalama kar marjı ise yüzde 17-25 arasında.
ORGANİZE PERAKENDENİN EKONOMİYE KATKISI
Türkiye'de hipermarketler ve süpermarketler, devlet için büyük bir gelir kaynağı. Zira sadece KDV için yılda 10 milyon dolar ödüyorlar. Diğer yandan, kredi kartı komisyonlarıyla bankalara da büyük gelir sağlıyorlar. Türkiye'de toplam satışların yüzde 60'ının kredi kartlarıyla yapıldığı düşünüldüğünde, bu rakamın büyüklüğü tahmin edilebilir.
Hipermarket ve süpermarketlerin dışında 1997'den itibaren yapı marketlerin de piyasada yer aldığı görülüyor. Türkiye'de 14 farklı yapı market var ve toplam sayıları 35 civarında.
Türkiye'de faaliyet gösteren market zincirleri şunlar: BİM (720 mağaza), Migros (462 mağaza), Tansaş (200 mağaza), Gima (74 mağaza), Carrefour-Sa (10 mağaza), Tekzen (9 mağaza), Metro (7 mağaza), Praktiker (6 mağaza), Real (6 mağaza), Koçtaş (5 mağaza), Kipa (5 mağaza) ve Bauhaus (2 mağaza).
TÜRKİYEDEKİ DİĞER MARKETLER Bölgesel zincirler: Pehlivanoğlu 67 mağaza, Yimpaş 53 mağaza, Tema 37 mağaza, Afra 22 mağaza, Office 1: 17 mağaza, Adese 16 mağaza, Beğendik 13 mağaza, Umpaş 12 mağaza, Mopaş 10 mağaza, Çetinkaya 9 mağaza, Hama 8 mağaza, Özdilek 7 mağaza, Tespo 7 mağaza, İyaş 5 mağaza, Gross Market 5 mağaza ve Erimpaş 4 mağaza.
YEREL ZİNCİRLER:
Zincir Marketler Hizmetleri Ltd. Şti: Merkezi İstanbul'da ve bünyesinde 87 market ile 68 adet bakkal bulunuyor. Kiler: İstanbul'da 25 mağaza, Soykan: Ankara'da 23 mağaza, Mercek: Konya'da 20 mağaza, Makro: Antalya'da 13 mağaza, Altunbilekler: Ankara'da 12 mağaza, İsmar: İstanbul'da 10'nun üzerinde mağaza, Canerler: Ankara'da 10'nun üzerinde mağaza, Macro Center: Tansaş'ın bünyesinde İstanbulda 10, Antalya'da 1 mağaza, Rammar: İstanbul'da 10 mağaza, Kopuzlar: İstanbul'da 10 mağaza, Akyurt: Ankara'da 10 mağaza, Groseri: Adana'da 9 mağaza, Esenlik: Malatya'da 7 mağaza, Pınar: Samsun'da 6 mağaza, Gros: Bandırma'da 6 mağaza, Uyum: İstanbul'da 6 mağaza, Karadağ: İstanbul'da 5 mağaza, Pekdemir: Denizli'de 5 mağaza, Bigmar: Samsun'da 4 mağaza, Bonmart: İstanbul'da 3 mağaza, Libra: kırtasiye ve büro malzemesi satan 3 mağaza, Besaş: İzmir'de 3 mağaza ve Sokol Yapı Market: Ayvalık'ta bir market.
ALIŞVERİŞ MERKEZLERİ: İstanbul'da Capitol, Galeria, Akmerkez, Profilo, Kadir Has Center, Caurosel ve Atrium ile Bursa As Merkez, Migros 5 M'ler, Konya M1 ve Bodrum Oasis.