İşçi ve memur düzenli vergi verirken, asıl parayı kazananlar vergi kaçırmakta âdeta yarışıyor. Vergideki büyük adaletsizliğe çözüm olarak ‘peşin ödeme’ formülü gündeme geldi ancak birçok kesim buna da karşı çıkıyor.
Bakanlık özellikle dişçiler, estetisyenler, güzellik merkezleri, sosyal medya üzerinden satış yapan fenomenler ve bazı serbest meslek erbabını ivedilikle incelemeye aldı. Gelirini düşük, giderini fazla gösteren, ödemelerde kredi kartı alma yerine nakit ödemeye yönlendiren ve fatura vermeyen, sahte fatura düzenleyen ve kayıt dışı işçi çalıştırarak işletme maliyetlerini düşüren firmalara da yüklü cezalar kesilecek.
Sosyal güvenlik uzmanı ve mali müşavir Serkan Atasoy, “Türkiye’de vergi kaçakçılığı konusu yeni değil. Hatta 2000’li yıllarda devlete vergi veren bu tür işletmelere enayi gözüyle bakılıyordu. Şimdi Mehmet Şimşek bu işin üzerine gidiyor. Birçok şirket ve muhasebeci tedirgin olmuş durumda. İşini namusuyla yapanlar var ancak ticaret yapan işletmelerin bir kısmı vergi kaçırıyor. Kayıt dışı ekonominin boyutu yüzde 35-40’lar civarında. Bu çok net bir gerçek. Yeterli denetim yok. Usulüne uydurma var. Cezalar caydırıcı değil. Özellikle KOBİ düzeyinde çalışan işletmeler ve perakende satışı yapan firmalar da bunu görüyoruz” dedi.
Atasoy sosyal medya konusuna da değinerek “Sosyal medya geliri yükseltmek adına önemli bir mecra… Bu kanaldan ciddi paralar kazanılıyor. Sistemde binlerce güzellik uzmanı, estetiysen, fizyoterapist, dişçi, kişisel gelişim ve sosyal medyada fenomeni bulunuyor. Paylaşımlarla milyonlarca kişiye ulaşıyorlar. Bazılarının vergi levhası bile yok. Ancak para basıyorlar. Profillerine bakıldığında özel jetler, lüks araçları olduğunu ve yurt dışı tatillerine gittiklerini görüyoruz. Acaba hangisi tahakkuk eden vergisini ödüyor? Tamamı ya elden ödeme alıyor ya da düşük fatura kesiyor” diye konuştu.
Türkiye Gazetesi'nin haberine göre, nakit ödeme alıp fatura kesmiyor: Birçok işletme kredi kartı ile ödeme almak istemiyor. Çoğu komisyonları bahane etse de asıl durum vergi kaçırmak… Hizmet ve perakende sektörü bu alanın en büyük oyuncuları… Yapılan işlem karşılığında fatura veya fi ş vermeyerek satış göstermiyor. Kazanç kayıt dışı hâle geliyor ve gelir düşük gösteriliyor.
Giderler kabarık gelir düşük: Birçok işletme gider kalemlerini olduğundan fazla gösteriyor. Mesela, işletme giderleri, malzeme alımları ve personel maaşları gibi harcamalar olduğunda fazla faturalandırılıyor. Buna mukabil satış gelirleri minimumda kayıtlara geçiyor.
Sigortasız çalışan sayısı çok fazla: Bazı işletmeler sigortasız eleman çalıştırarak hem devleti hem de çalışanını zor durumda bırakıyor. Bazı işletmeler ise maaş yerine prim usulü ile elden ödeme yapıyor.
Sahte fatura ile vurgun: Bazı durumlarda, işletmeciler sahte faturalar düzenliyor veya gerçekleştirilen hizmetleri kayıtlara geçirmeyebiliyor. Bu şekilde kayıtlarda bulunmayan gelirler elde ediliyor.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, vatandaşların daha kolay ve hızlı bir şekilde ihbarda bulunabilmeleri için Gelir İdaresi Başkanlığının (GİB) yeni kanalları devreye aldığını belirterek “İhbarlara yönelik yapılacak vergi incelemesi sonucu ihbarda verilen bilgiye istinaden tespit edilen vergi ve vergi kaybı cezasının yüzde 10’u tutarında ihbar ikramiyesi ödenebilecek” ifadelerini kullandı.
Gelir İdaresi Başkanlığının internet sitesinde yer alan duyuruya göre, bakanlık tarafından yürütülen kayıt dışı ekonomi ile mücadele çalışmaları çerçevesinde, vatandaşların ihbar ve şikâyetlerini kolay, hızlı ve istedikleri her an (7/24) yapabilmelerine imkân sağlamak amacıyla GİB’in internet sayfası, Dijital Vergi Dairesi, GİB Mobil ve Vergi İletişim Merkezi (VİMER) (189) hizmetleri güncellendi.
Başkanlık, “BİP Vergi İhbarı Servisi”, X ve Instagram ihbar hesapları (“gibihbar” üzerinden “DM-Direkt Mesaj” yoluyla) ve WhatsApp İhbar Hattı (05521890189) yollarını da hizmete açtı. Bu yolları kullanan vatandaşlar, düşük KDV oranı uygulaması, IBAN/PTT çeki yolu ile ödeme talep edilmesi, fi ş/fatura verilmemesi, başka işletmenin POS cihazının kullanılması, mükellefi yet kaydının olmaması, sahte/yanıltıcı belge düzenlenmesi veya kullanılması, personel ücretinin elden ödenmesi, kira gelirinin beyan edilmemesi, tapu harcının eksik ödenmesi, kaçak ürün satışının yapılması gibi konu başlıklarında vergi ihbarında bulunabiliyor.