EMRE GÜRKAN ABAY - Petrol fiyatlarında son haftalarda yaşanan sert düşüşün ardından, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ile OPEC dışı bazı ülkeler üretim kısıntısını müzakere etmek üzere yarın Viyana'da toplanacak.
"OPEC plus" olarak adlandırılan, OPEC üyesi ve aralarında Rusya’nın da yer aldığı OPEC dışı bazı petrol üreticisi ülkelerin, toplantıda üretimlerini günlük 1-1,5 milyon varil düzeyinde azaltma kararı alması bekleniyor.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Arjantin'de düzenlenen G20 Zirvesi'nin ardından yaptığı açıklamada, petrol üretim kısıntısı anlaşmasını 2019'a uzatmak için Suudi Arabistan ile anlaşmaya vardıklarını, ancak hacimler hakkında nihai karar alınmadığını vurguladı.
Suudi Arabistan Enerji, Sanayi ve Maden Kaynakları Bakanı Halid el-Falih ise hafta başında yaptığı açıklamada, küresel petrol üretiminde yeni bir ayarlamanın yapılmasını gerektiğini belirterek, "Ancak bunun için tüm üreticilerin katılımı gerekiyor." ifadesini kullandı.
Öte yandan OPEC Ekonomik Komisyonu, geçen hafta yayımlanan raporunda, petrol fiyatlarında dengenin tekrar sağlanabilmesi için toplam kısıntının günlük en az 1,3 milyon varil düzeyinde gerçekleşmesi gerektiği tavsiyesinde bulunmuştu.
- "Petrol fiyatları baskı altında"
AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Rusya Ulusal Enerji Güvenliği Fonu Başkan Yardımcısı Aleksey Grivach, taraflar için petrol de üretim kısıntısı kararı almaya yönelik gerekli şartların oluştuğunu söyledi.
Petrol fiyatlarının baskı altında olduğuna işaret eden Grivach, "Piyasanın fiyatları kısa süre içinde istikrara kavuşturacak, işleyen bir mekanizmaya ihtiyacı var. Aşırı yüksek ya da aşırı düşük petrol fiyatları ne ihracatçıların ne de tüketicilerin işine yarar." dedi.
Grivach, OPEC plus kapsamında varılacak yeni anlaşmanın daha esnek olması gerektiğini belirterek, "Anlaşmayla petrol fiyatları anlaşılan seviyenin altına inerse üretimin kısılması, üzerine çıkarsa da üretimin artırılması sağlanmalı." ifadelerini kullandı.
Katar'ın OPEC’ten ayrılma kararını da değerlendiren Grivach, "Düşük petrol üretimine sahip Katar'ın çıkışı OPEC veya OPEC plusı etkilemez. Söz konusu çıkış, Katar'ın Suudi Arabistan ve diğer Arap ülkeleriyle Ortadoğu politikalarında yaşadığı anlaşmazlığın sembolü olarak değerlendirilebilir." değerlendirmesinde bulundu.
- "Toplantı sonunda anlaşmaya varılacak"
İsveç merkezli SEB Bankası Emtia Piyasaları Baş Analisti Bjarne Schieldrop da OPEC toplantısında bir anlaşmaya mutlaka varılacağını söyledi.
Schieldrop, piyasaların günlük 1,3 milyon varillik kesinti beklentisine ihtiyaç duyduğunu hatırlatarak, "Toplantının sonucunda kısmi üretim kesintisi yapılacağına dair sözler verilebilir. Günlük 800 bin varillik kesintiye yönelik kısıntı sonrasında, gerektiğinde hızlı kesintilerin yapılacağına yönelik bir karar da alınabilir." diye konuştu.
Toplantı sonrası sürecin dikkatle izlenmesi gerektiğini vurgulayan Schieldrop, Rusya Enerji Bakanı Aleksandr Novak'ın gelecek yıl petrolde arz fazlası olacağına yönelik şüphelerinin de dikkate alınması gerektiğini kaydetti.
Öte yandan Schieldrop, ABD Başkanı Donald Trump’ın anlaşmayı engellemeyeceğini düşündüğünü ifade ederek, “Anlaşmayla gelecek yıla petrol stoklarının artmaması sağlanacak. Böylece spot piyasada fiyatlar çok düşük seviyelere inmeyecek. Olumsuz etkiler, üretim kısıntısı ve tepkisellik sayesinde hafifletilecek." değerlendirmesinde bulundu.
- "OPEC kararları fiyatlar üzerinde orta vadede etkili"
Moskova Yeni Ekonomi Üniversitesi, Enerji Ekonomisi Programı Direktörü Vitaly Kazakov, OPEC'in petrol fiyatları üzerindeki etkisinin "abartıldığını" kaydetti.
OPEC'in petrol fiyatları üzerinde uzun vadeli etkide bulunamadığını ifade eden Kazakov, "OPEC, kısa vadede petrol fiyatlarını etkileyebilir, ancak petrol sanayisindeki önemli gelişmelerden giderek uzaklaşıyor." dedi.
Bu arada, Moskova merkezli Renaissance Capital'ın Direktörü Oleg Kouzmin ise Rus ekonomisinin bütçesini varil başına 40 dolara göre uyarladığını belirterek, "Petrol fiyatlarının bu seviyelerin üzerinde seyretmesi Rusya için son derece rahat bir koşul oluşturur." değerlendirmesinde bulundu.