Başta Fransa olmak üzere İtalya, İspanya ve Belçika dün, yatırımcının elinde bulunmayan bir hisseyi yüksek fiyattan satıp, fiyatı düşünce satın alarak aradaki farkı kâr olarak cebine koyduğu 'açığa satış' işlemlerine 15 günlük yasaklama getirdi.
Bu dört ülke, atılan adımın borsalarda oluşan hızlı düşüşleri engellemeyi amaçladığını savunurken, euro bölgesinin diğer ekonomileri aynı kararı uygulamaya koymaktan kaçındı.
Analistler, kararın esas sorun olan borç problemini saklamaya çalışma adımı olduğunu belirtirken, piyasadaki dalgalanmayı ise durdurmaya yetmeyeceği görüşünü savunuyor. Yatırımcı tarafında ise panik geçene kadar bu satışların iptalinin gerekli olduğu görüşü hakim.
TEDİRGİNLİĞİ DAHA DA ARTIRIR
Kararı doğru bulmadığını belirten ekonomist Uğur Gürses, bu tip önlemlerin yatırımcıyı daha fazla tedirginliğe iteceğini söyledi.
Gürses şöyle konuştu:
“Bunun küçük yatırımcıyı korumak için yapıldığı açıklamasına da prim vermiyorum. O zaman aynı adımlar yükseliş döneminde de küçük yatırımcıyı korumak için atılsın. Kredili alışlar yasaklansın. Ancak biraz önce de dediğim gibi bu adımları atarsanız yatırımcıyı ürkütürsünüz. Bu tip adımların etkisini nasıl olacak ona bakmak gerekiyor. 2008 yılında Rusya bu hamleyi yapmıştı ve ters tepmişti.
“Bunun yanı sıra, açığa satışlar, düzenleme gerektiren bir durum. Herkes kafasına göre satış yapmıyor. Ayrıca borsadaki tüm işlem hacmi içerisinde büyük yer kaplamıyor”.
DÜŞÜŞÜ DURDURMAZ
Alınan kararın piyasalardaki düşüşü sonlandıramayacağı görüşünü savunan Gürses, "Belki kısa vadede derinliği azaltarak piyasayı sakinleştirebilirsiniz ancak orta vadede psikoloji bozar. Bu biraz da ateşe benzin dökmeye benziyor" diye devam etti.
İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nın (İMKB) açığa satışı yasaklamama kararını da olumlu bulan Gürses, son alınan teminat artırma kararını mantıklı teknik düzenlemeler olarak değerlendirdi.
Gürses, manipülatif işlemlerin arttığı durumlarda önlem olarak seansı durdurmaya başvurulabileceğine dikkat çekti.
YATIRIMCILAR TERSİNİ DÜŞÜNÜYOR
Borsa Yatırımcıları Derneği (BORYAD) Başkanı Ali Bahçuvan ise, Gürses'in aksine açığa satışların panik durumlarında belli bir süre için tamamen yasaklanması gerektiğini söyledi.
Bahcuvan, "Normal piyasa şartları yaşansa yatırımcıyı sınırlamayın derim. Ancak şu anki durum biri ağır hasta diğeri ise sağlıklı iki güreşçinin mücadelesine benziyor. Elinde nakit yerine hisse senetleri olanlar hasta, sürekli satanlar da sağlıklı olanlar. Bu şartlarda, sağlıklı olan güreşçiyi yenmeniz imkansız. Bu nedenle, hasta olan güreşçiye destek olmak için açığa satışların yasaklanması lazım" dedi.
EMİR İPTALLERİ KALDIRILSIN
İMKB'nin açığa satış işlemlerini belli bir süre yasaklamasını isteyen Bahcuvan, bu panik döneminde ek önlem olarak emir iptallerinin de geçici olarak önlenmesi gerektiğine dikkat çekti.
Bahcuvan, şöyle konuştu:
"Borsada emir iptalleri var. Tahtlarda, alt kademede bekleyen alış emirlerini bekleyen satıcılar, 'onlar bu emirleri iptal eder ve aynı alıcıyı bulamam' korkusuyla tek tuşla 10-15 kademeden oluşan düşük fiyatlara satış gönderiyor. Böyle olunca de satış bir anda hızlanıyor. Bu nedenle emir iptallerinin de geçici bir süre durdurulması gerekiyor".
PANİĞİ ÖNLER
Bahçuvan, açığa satışların orta vadede yatırımcıyı paniğe sürükleyeceği görüşüne ise karşı çıktı. Panik geçtikten sonra yatırımcıların daha sağlıklı düşünmeye başlayacağını belirten Bahçuvan, satışlar 'belki yavaş yavaş devam edebilir ancak bunlar sert olmaz' dedi.
Bahçuvan, hızlı yükselişlerle piyasada balonun şiştiği dönemlerde kredili alımların yasaklanması yönünde önlem alınabileceğine de işaret etti.(HÜRRİYET)