FED'in son açıklamalarından sonra dünyada ciddi borsa yükselişleri yaşanıyor. ABD borsalarında rekorlar yaşanırken biz ise uzun yıllar sonra negattif ayrışmış durumdayız. Bunun, Gezi olayları ve FED'in ilk kararları sonrası ortaya çıkan güven sıkıntısı nedeniyle olduğunu düşünüyorum. Ama bunda TCMB'nın da çok büyük hatası vardı. Bağımsız dediğimiz MB, faizler ilk ,% 5,60 seviyesini görüp de yukarı dönerken FED'in parasal genişlemeden yaz sonu çıkmaya başlayacağı beklenirken, bu nedenle de dünya genelinde faiz artışları yaşanırken bu beklenti ile düşük seviyeden % 6,60'lara çıkan faizi siyasi baskı nedeniyle iki defa art arda 50'şer baz puan düşürdü.
İşte yaşanan sıkıntının uzamasında bu kararın etkisi büyük oldu diye düşünüyorum. Uluslar arası piyasalarda TCMB'na olan güvende şüphe oluştu. TCMB en kısa zamanda bu güveni geri kazanmalıdır. Mevcut cari açık, büyüme ve enflasyon verilerimize bakarak kur ve faizde oluşan baskıyı kırmak için, piyasa faizine yaklaşmamız lazım düşüncesindeyim. Bu nedenle ben şuan tahvil faizlerinin geldiği % 9 civarındaki seviyenin çok altında kalan % 4.5'lik politika faizinin yukarı çekilmesinin gerektiğine inanıyorum. Politika faizinin şu an için % 7 düzeylerine çekilmesi gerektiği düşüncesindeyim. Biliyorsunuz bunu da bir süredir yazıyorum.
TCMB kararını 14:00'de açıklayacak. Olası faiz artış kararı % 1'in ne kadar altında kalırsa, piyasanın buna olumsuz tepkisi o kadar fazla olacak düşüncesindeyim. Olası faiz artışı 100 baz puan ve üstünde olursa daha olumlu algılanacaktır. Ben bir kerede yapmak istemese de politika faizlerini belli bir süre sonrasında % 7 düzeyine çekmek zorunda kalacağını düşünüyorum. Ben karar veren olsaydım, bunu bir ekrede yapar piyasanın üstündeki belirsizliği dağıtırdım. Yükseltmemek için direnilen 1-2 puan Türkiye için çok büyük kayıplar değildir. Tabii ki aradaki maliyetler ciddidir, ama yıllardır sahip olduğumuz faiz düzeyleri sonrasında inilmiş bulunan % 4.5 - % 8 faiz aralığı Türkiye için çok önemli bir başarıdır. Bu başarı kararlı tavırlarla sağlanmıştır. Siyasi istikrar ve doğrularla elde edilmiştir. Gereksiz inatlarla bu istikrarı bozmanın kimseye faydası olmadığını görmek lazım.
Henüz cari açık rakamını ciddi bir şekilde indiremediğimiz için, eğer faizde siyasi baskı yaparsak bunun olumsuz piyasa yansımasını beklerim. FED'in geçiş süreci esnasında ve bu denli büyük yatırım kararlarını uygulamaya aldığımız bir dönemde sıcak parayı ürkütmek doğru olmaz. Orta Vadeli Programın yansımaları ve büyüme ivmesi başladıktan sonra faiz için yeniden bir düşürme operasyonu yapılabilir. Ama ben şu an için düşük faiz ısrarını doğru bulmuyorum. Ama TCMB daha düşük faiz artışları ile kur ve faiz ateşini söndürebilirse tabii bundan bir Türk olarak ben de mutlu olurum. Ben bu ortamda bunun olamayacağını düşük faiz oranı görülürse, piyasada kur ve faiz baskısının yeniden oluşacağını, borsanın olumsuz tepki verebileceğini öngörüyorum.
İşte bu nedenle BİST'in, kurların ve faizin sonrasındaki yönüne TCMB Para Piyasası Kurulu yön verecektir diyorum. Yüksek oranlı bir faiz artışı sonrası ilk anda bankaların karları düşer ama bu faizden alacakları tahvillerin faizi sonraki dönemde düştükçe yeniden elde edebilecekleri ek karlar nedeniyle bu olumsuz durumu telafi ederler.
Bernanke'nin son açıklamaları pozitif bir ortam yarattı. Bu nedenle TCMB bugün 50-75 baz puanlık bir faiz artışını tercih edebilir. Ama ben FED'in nihayetinde parasal genişlemeyi bu yıl içinde azaltmaya başlayacağını düşündüğüm için, kararlı bir tavır gösterilmesini gerektiğine inanıyorum. Yoksa daha sonraki yükseltmelerle faizi yine dediğim seviyelere çekmek zorunda kalırız. Ama arada bu gecikme nedeniyle gerçekleşebilecek olumsuz dalgalanmalar gereksiz bir ortam yaşatmış olur.
Aydın Eroğlu
Stratejist