Tek kullanımlık plastiklerin hem vücudumuza hem de gezegenimize verdiği zararları bilmeyenimiz kalmadı! Durum böyle olunca birçok ülke, plastik kullanımını azaltmak ya da tamamen bitirmek yolunda adımlar atmaya başladı. Hayatımızın her alanında karşılaştığımız plastiğe alternatif olacak birçok doğa dostu ürün sunan bu ülkeler, adeta dünyamızı kurtarmak için bir yarış halinde! Hem halkı bilinçlendiren hem de alternatif ürünleri herkes için ulaşılabilir kılan bu ülkelere kocaman bir alkış!
İşte plastik kullanımını kısıtlayarak tüm dünyaya örnek olan 13 doğa dostu ülke!
Lüksemburg hükümetinin 2004 yılından beri tek kullanımlık plastik poşetleri yasakladığını duyduğunuzda şaşırabilirsiniz! Tüm plastik poşetleri Öko-tut adında tekrar kullanılabilir bir çantayla değiştiren hükümet, bu sayede yaklaşık 920 milyon plastik poşetin kullanımının önüne geçti.
Maya bölgesinde yer alan Guatemala, tek kullanımlık plastiklere karşı açılan savaşta en ön sıralarda yer alıyor. 2016 yılında yürürlüğe konan yasalar; plastik poşet, kap ve pipetlerin kullanımını tamamen yasaklıyor. Hükümet tüm bu tek kullanımlık plastikleri topluyor ve yerine yeniden kullanılabilir ekolojik ürünler dağıtıyor. Özellikle köylüler, tıpkı atalarının yaptığı gibi dev yaprakları kullanarak plastik poşet ihtiyacını karşılıyor. Guatemala’nın bu konuda birçok ülkeye örnek oluyor.
Sizlere iyi bir haberimiz var: 2021 yılı itibariyle Kosta Rika; plastik poşet, şişe, çatal, kaşık ve pipetleri yasaklayan ilk ülke olacak! Hedefleriyse tüm ülke olarak doğada kolaylıkla çözünebilen maddelerden üretilmiş ürünleri kullanmak. Örneğin “non-petroleum” (6 ay içerisinde denizde bile tamamen çözünebilen bir madde türü) dediğimiz doğa dostu ham maddeler kullanacak olan Kosta Rika’nın Birleşmiş Milletler tarafından ödüle layık görülmesine şaşırmamak gerek!
Meksika hükümeti de bu çevreci tutumu benimseyenlerden biri! Örneğin Meksika’nın kuzey eyaletlerinden biri olan Baja California halkı; çeşitli otlardan, avokado çekirdeklerinden, mısır koçanlarından hatta bambulardan çeşitli ürünler üretip plastik ürünlerin yerini dolduruyor. Üretilen bu ürünlerin %100 geri dönüşebilir olduğunu da söyleyelim! Hatta hükümet, halkı bilinçlendirmek için çeşitli workshoplar ve çevre dostu marketler açıyor.
Karayipler’de bulunan Dominika halkı, küresel ısınmayla mücadele etmek amacıyla kurulan CREAD adlı organizasyon sayesinde bilinçleniyor ve her geçen gün plastik kullanımını azaltıyor. Plastik ürünler yerine doğa dostu ve geri dönüştürülebilir ürünler tercih eden halk, bulundukları adanın doğasını korumak için ellerinden geleni yapıyor.
Jamaika da tek kullanımlık plastik poşetleri ve pipetleri yasaklayan ülkelerden biri! Şu anda hükümet, plastik poşetlerin yerini tutabilecek doğa dostu ürünler için yerel üreticilerle görüşme aşamasında. Tabii bu sırada halk çoktan tekrar kullanılabilir poşetlere, kese kağıtlarına ve bambu pipetlere geçmiş durumda! Ayrıca hükümet, hazır meyve sularının ve kutu sütlerin üzerinde bulunan plastik pipetleri yasaklamak için yeni bir yasa tasarısını kabul etti bile!
Antigua ve Barbuda da geçtiğimiz yıllarda plastik poşet kullanımını yasaklayan ülkelerden biri. Halkın yeniden kullanılabilir ürünlere geçiş döneminde ekonomik açıdan zorlanmasını istemeyen Antigua ve Barbuda hükümeti, bu tür ürünlerdeki vergileri de kaldırdı. Yerel üreticiler tarafından üretilen alışveriş torbalarıysa ülke genelindeki süpermarketlere dağıtılmış durumda.
Birçok plastik yasağına rağmen hala tam olarak geri dönüştürülebilir ürünlere geçemeyen Hindistan, 2021 yılı itibariyle tüm tek kullanımlık plastikleri jüt maddesiyle değiştirmeyi hedefliyor. Tabii bu esnada birçok tedarikçiye de çevre dostu öneriler sunuluyor. Ülke genelinde plastik tabak yerine devasa muz yaprakları kullanıldığı duyduğunuzda çok şaşırabilirsiniz! Kendilerini tebrik ediyoruz!
“Bali bir ülke değil!” dediğinizi duyar gibiyiz ???? Okyanuslardaki plastik atıkların en büyük sorumlularından biri olan Endonezya’nın minik adası Bali, ülkesinin aksine plastik kullanımı konusunda oldukça katı! 2018 yılında plastik poşet ve pipet kullanımını tamamen yasaklayan Bali, ülke genelinde örnek alınmaya başladı bile! Suda çözünebilen, tekrar tekrar kullanılabilen doğa dostu alışveriş torbalarını Endonezya’nın dört bir köşesinde görmek mümkün.
Geçtiğimiz aylarda plastik poşet yerine devasa muz yaprakları kullanan bir marketin görüntüleri, adeta tüm interneti yıkıp geçmişti!
Oysa ki paketleme için devasa yapraklar kullanmak, Tayland sokaklarında oldukça yaygın. Tek kullanımlık plastikler hala Tayland genelinde yasaklamış olmasa da hükümetin bu yolda adımlar attığını görmek mümkün.
Afrika kıtasında plastik kullanımını yasaklayan 25 ülke olduğunu duyduğunuzda çok şaşırabilirsiniz! Bunlardan biri olan Ruanda, plastik poşetler konusunda minimum toleransa sahip desek yeridir! Şu anda plastik kullanımı konusunda en temiz ülkelerden biri olan Ruanda, tüm plastik poşetleri kağıt ya da pamuklu çantalarla değiştiriyor. Dolayısıyla plastik kullanımından kaynaklanan toksinlerden de uzak duruyor.
Amerika Birleşik Devletleri’nin yaptığı bir araştırmaya göre dünyada en fazla plastik poşet kullanan ikinci ülke olan Fas, bu unvanından kurtulmak için geçtiğimiz yıllarda plastik poşet kullanımını tamamen yasakladı. Plastik poşet yerine doğa dostu çantalara dönen Faslılar, böylelikle bir yıl içerisinde 420 ton plastik poşet atığını engellemiş oldu!
Geçtiğimiz temmuz ayında Yeni Zelanda, tek kullanımlık tüm plastik poşetleri yasakladı. Bunun ardından birçok yerel marka, plastik ambalaj kullanımını azaltacağını duyurdu. Hatta 2025 yılı itibariyle global markalar da Yeni Zelanda’da satışa sürdüğü ürünler için plastik ambalajlarını kaldırmak zorunda! Ayrıca Facebook üzerinden geri dönüşüm grupları açan Yeni Zelanda halkı, daha az atık ürettikleri bir yaşam için birbirlerini bilgilendirmeyi de ihmal etmiyor!