Her kadın için kaçınılmaz bir dönem olan menopoz, günlük yaşama olumsuz etki edebilen ve zor atlatılan bir süreçtir. Sorunsuz bir menopoz dönemi için önlem almaya genç yaşlardan başlanmalıdır. Memorial Ataşehir Hastanesi ve Etiler Tıp Merkezi Endokrinoloji Bölümü'nden Doç. Dr. Gökhan Özışık, menopoz sürecine sağlıklı bir şekilde hazırlanmanın yolları hakkında bilgi verdi.
Yoğun stres bedeni yoruyor
İnsan bedeni, anlık stresli durumlara uyum göstermek üzere donatılmıştır. Oysaki günümüzde kişiler sürekli ve kesintisiz hale gelen gündelik hayatın baskı ve taleplerinin oluşturduğu strese maruz kalmaktadır. Örneğin yeni alınan bir otomobilin kullanma kılavuzunda "kısa mesafelerde ve sık dur-kalklar şeklinde kullanılıyorsa motor yağının daha sık değiştirilmesi önerilir. Bedeni bu kadar zorlama da tıpkı bu örnekteki gibi otomobil motorunun zorlanmasına benzemektedir.
İş hayatındaki problemler, işsizlik, geçim kaygısı, başarısız olma korkusu, aşırı egzersiz, yetersiz uyku, yanlış beslenme, kahve-çay gibi uyarıcıların fazla tüketilmesi, sigara-alkol-gereksiz ilaç kullanımı, ihmal edilen enfeksiyonlar, alerjiler, gıda intoleransı, çevre kirliliği, duygusal travmalar, sevgisizlik gibi durumlar kişide oldukça stres oluşturabilmektedir.
Hatta evlilik, bebek sahibi olma, mezuniyet gibi olumlu durumlar bile insan beyni tarafından stres olarak algılanabilmektedir. Buna karşılık beynin kontrolünde vücut tarafından da bir "stres cevabı" oluşturulmaktadır. Bu tek atışlık tüfek barutuna benzeyen bir savunma mekanizmasıdır. Ve bu mekanizmanın uygun aralıklarla yenilenmesi, hatta yeniden doldurulması gerekmektedir. Aksi takdirde bu cevabı oluşturmanın asıl yükünü taşıyan böbrek üstü bezlerinin iflas etmesine neden olabilmektedir.
Kadın bedeni alarm verir
Beyin ve böbrek üstü bezleri, artan ve kronik olan strese cevap olarak öncelikle ürettiği kortizol hormonu miktarını artırmaktadır.
Bir sonraki aşamada "pregnenolon çalması" olarak bilinen ve böbrek üstü bezinin ürettiği diğer tüm hormonları bir kenara bırakıp var gücü ile sadece "kortizol" üretmeye odaklanması olarak tarif edilen bir mekanizma devreye girmektedir. Menopoza girmek üzere olan bir kadın bedeni için alarm bundan sonra verilmektedir.
Menopozda sıkıntıların artmasını engellemek mümkün
Doğanın istediği, ürettiği dişilik hormonları menopozdan çok önce azalmaya başlayan yumurtalıkların bu görevini, kısmen de olsa böbrek üstü bezlerinin devralması ve bu geçiş döneminin kadın için olabildiğince yumuşak ve problemsiz geçmesidir.
Bunun olabilmesi için de böbrek üstü bezlerinin üreteceği östrojen, progesteron, DHEA ve testosteron hormonlarına ihtiyaç vardır. Artık yorulmuş ve elindeki kaynakları sadece kortizol üretmeye ayırmış böbreküstü bezleri ise bu hormonları yapmakta zorlanınca çoğu kadının bizzat yaşayarak öğrendiği menopoz sıkıntıları öngörülenden daha şiddetli olarak baş göstermektedir.
Problemsiz menopoz için şimdiden bunları uygulayın
• Belirli aralıklarla vücut toksinlerden arındırılmalıdır
• Kaliteli uykuya önem verilmelidir.
• Doğru nefes alma teknikleri uygulanmalıdır.
• Beden/ zihin/ ruh bütünlüğünü sağlamak ve dinginliğe ulaşmak için yoga uygulanabilir.
• Güneşten optimum faydalanmalıdır.
• Kaplıca ve içmelerden faydalanmak için hastalanmak ya da yaşlanmak beklenmemelidir.
• Sağlıklı beslenmek çok önemlidir.
• Vücudun kendi kendini iyileştirme potansiyeli olduğunu unutulmamalıdır.