Prof. Dr. Balık: Denizlerde Avlanan Balık 25 Yılda Yarı Yarıya Azaldı

Ferudun ALTUNTAŞ/FATSA ODÜ Fatsa Deniz Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. İsmet Balık, 1 Eylül'de başlayacak olan yeni av sezonunda, önceden balıkçılar için hazırlanan bazı uygulamaların devam etmesi gerektiğini söyledi. 1980’li yıllarda 2- 3 bin ton kadar olan kültür balığı üretimi 2014 yılında 235 bin tona yükseldiğini, bu alandaki yıllık ihracat gelirinin 1 milyar dolara yaklaştığını belirten Prof. Dr. Balık, "Kültür balıkçılığımız bu kadar hızla artarken 1980’li yıllarda 400-600 bin ton arasında değişen deniz balıklarının avcılık üretimi 1990’lı ve 2000’li yıllarda 300-500 bin ton bin ton arasında değişmiştir. Özellikle son 3-4 yıldır önemli miktarda bir azalmanın olduğunu geçen Mayıs ayında biten av sezonundaki üretiminde 266 bin ton olarak gerçekleştiğini görmekteyiz. Bu düşüşte başta yıllık 300-400 bin ton arasında avlanan hamsi avının son yıllarda 150 bin tonlar civarına hatta bu yıl 96 bin tona kadar düştü. Yine özellikle çaça, mezgit, lüfer, kalkan gibi türlerin avcılığında görülen azalmada bu düşüşte etkili olmuştur" dedi.
Ülkenin üç tarafının denizle çevrili olmasına rağmen hala nerede, ne zaman, hangi av aracılığıyla hangi balık türünden, hangi büyüklükte ne kadar su ürünleri avlandığının bilinmediğini vurgulayan Prof. Dr. Balık, şöyle devam etti:
"Bu soruların gerçek cevabını bilmeden balıkçılığımız hakkında isabetli kararlar almamız mümkün değil. İyi yönetilemeyen balıkçılığında sürdürülebilir olmasını bekleyemeyiz. Bu gün geldiğimiz noktada Su Ürünleri Fakülteleri ve Balıkçılık Teknolojisi Mühendisliği Bölümleri öğrenci bulamadıkları için kapanma noktasına gelmiştir. Öğretim elamanlarının bilimsel çalışma üretme şevkleri kalmamıştır. Sektörü bir bütün olarak düşünmemiz gerektiği kanaatindeyim. Balıkçılık alanında insan yetiştirmeden, araştırma yapmadan doğal stokları korumanız, istediğiniz ürünü elde etmeniz mümkün değildir. Doğanın kurallarını iyi bilmek ve oyunumuzu o kuralara uygun şekilde oynamamız gerekmektedir. Aksi taktirde avcılık üretimimiz daha da düşmeye devam edecektir."
AV GÜCÜNÜN AZALTILMASINA YÖNELİK UYGULAMAYA DEVAM EDİLMELİ
Denizde avlanabilen balık stoklarının korunabilmesi ve balıkçılık sektörünün büyümesi için bazı tavsiyelerde de bulunan Prof. Dr. Balık, şunları söyledi:
"Son yıllardaki hamsi avcılığında görülen düşmede, stoktaki azalmanın yanı sıra birkaç yıldır uygulanmakta olan 24 metre derinlik uygulaması ve 9 santimden küçük bireylerin elek sistemiyle denize geriye bırakılması uygulaması da mutlaka etkili olmuştur. Öncelikli olarak trol ve gırgır teknelerinde sorumlu birer Su Ürünleri veya Balıkçılık Teknolojisi Mühendisi istihdam edilerek, balıkçılık yönetimi için çok önemli olan gerçek veriler alınarak veritabanı oluşturulmalı, böylelikle alınacak kararların daha sağlıklı avcılık verilerine dayandırılması sağlanmalıdır. Küçük balıkçıların daha fazla örgütlendiği balıkçılık kooperatiflerine yönetici ya da danışman olarak görevlendirilecek mühendisler vasıtasıyla kıyı balıkçılığının daha kontrollü yapılması sağlanmalıdır. Gırgır ve trol teknesi av gücünün azaltılmasına yönelik uygulamaya devam edilmelidir. Gürcistan ve Abhazya’da son yıllarda giderek artan miktarda yapılmakta olan hamsi avcılığında uygulanmakta olan 7 cm asgari av boyunun ülkemizde olduğu gibi 9 cm’ye çıkarılması için gerekli girişimler yapılmalıdır. Gırgır teknelerinde uygulanmakta olan elek sistemi üzerinde çalışılmalı, elek altı yavru bireylerin akibeti konusu yapılacak çalışmalarla ortaya konulmalıdır. Ölüm oranı yüksek bulunursa elek sistemlerin iyileştirilmesi gerekmektedir. Denizlerimizde her türlü ticari faaliyetin tek elden yürütüldüğü bir örgütlenmeye gidilmelidir. Bunun içinde bir çok ülkede olduğu gibi ülkemizde de mutlaka Denizcilik ve Balıkçılık Bakanlığı kurulmalıdır."
Prof. Dr. İsmet Balık, balık stokları üzerinde etkili olan özellikle evsel atıkların girişinin önlenmesi gerektiğini, tüm atıkların yağmur ve sel suları ile mutlaka denize ulaştığını, bu nedenle şehir kanalizasyonlarının arıtıldıktan sonra denize basılması gerektiğini de sözlerine ekledi.

FOTORAFLI