Bu tedavi, gerektiğinde tekrarlanabiliyor, çok kısa hastanede yatma süresi ve düşük komplikasyon riski ile tercih ediliyor.
Türkiye’de İlk defa Hattat Hastanesinde Gerçekleştirilen Prostat Kanseri Robotik Tedavisi HIFU, Prostat kanseri tedavisinde non invaziv metodların getirdiği avantajları içeren yeni ve etkili bir seçenek oluşturuyor.
Bir oturumda etkin tedavi, gerektiğinde tekrarlanabiliyor, çok kısa hastanede yatma süresi ve düşük komplikasyon riski ile tercih ediliyor. Dünyada 119 merkezde 10900 den fazla hastada uygulanan bu tedavi, lokalize prostat kanseri hastalarından özellikle erken (evre T1-T2) de bulunan ve yaşları, genel durumları ve taşıdıkları rahatsızlıkları nedeniyle prostatektomi için uygun olmayan hastalara veya Cerrahi girişime alternatif arayan hastalara öneriliyor. Ek olarak bu tedavi yöntemi radyoterapi sonrası kanseri tekrar eden hastalarda da etkin olarak kullanılıyor.
**HIFU ile Robotik Prostat Kanseri Tedavisinin Avantajları şunlardır:
**
-Etraftaki organlara hasar vermeden kanser dokusuna müdahele edilebilmesi.
-Radyasyonun zararlı etkilerine maruz kalmama.
-Hastanede kalma süresinin kısa olması.
-Tedavi spinal anestezi altında bir oturumda sonuçlandırılması ve gerektiğinde tekrar edilebilmesi. Eksternal radyoterapi sonrası lokal nükslerin tedavisine olanak tanıması.
-Tedavi herhangi bir nedenle tamamlanamazsa diğer alternatif tedavi yöntemlerine geçişe olanak tanıması.
**Prostatın Görevi :
**
Prostat bezi erkekte mesane çıkışı hizasında üretrayı çepeçevre adeta bir kılıf gibi saran bir salgı bezidir. Büyüklüğü ve şekli kişiye ve özellikle yaşa bağlı olarak değişiklik sergileyebilir. Yerleşim olarak ; Rektumun hemen önünde ve mesane çıkışında yer alır. Genellikle sanılan düşüncenin aksine , prostat bezi seksüel aktivite, libido ve ereksiyon mekanizmasıyla doğrudan ilgili değildir. Prostat bezi gerçekte ejakülasyon mekanizmasında taşıyıcı olarak rol alır, sperm hücrelerinin transferine aracılık eden seminal sıvıyı salgılayarak spermlerin nakline yardım eder.
**Prostat Kanseri Hastalığının Dağılımı ve Sebepleri :
**
Prostat kanseri Amerikada en fazla görülen kanser türü olup , dünyada ise akciğer kanserinden sonra en sık görülen kanser türüdür.; Kuzey Amerika Avrupa ve Japonyada 41.5 milyon erkeğin prostat kanseri olduğu tahmin edilmektedir. Rastlanma sıklığı ülkeler arasında farklılık gösterir. Singapurda 100,000 de 2.3 ; İsviçrede 100,000 de 61, Amerika ve ülkemizinde içinde bulunduğu bir çok Avrupa ülkesindeki oranlar ise 100,000 de 30 ila 50 araında değişmektedir. Prostat kanseri erken evrelerinde genellikle belirti ve semptomlar sergilemez. Yakınmaların ortaya çıkış şekli kanserin lokalizasyonuna büyüme hızına göre değişiklik gösterir.
Prostat kanseri ilerlediğinde tipik olarak lenf nodlarına, kemiklere, akciğerlere, karaciğere, ve böreklere sıçrar ve metastaz yapar. Hastalığa ait semptomlar erken teşhis edildiği takdirde , hemen müdahele edilerek kesin tedavi olanağı sağlamak ve yaşam kalitesini artırmak mümkündür.
**Prostat Kanseri Tedavi Seçenekleri:
**
Cerrahi (Radikal Prastotektomi) tüm prostat deferent kanallar (sperm ileten), mesane boynunun bir kısmı ve çevereleyen dokularla birlikte alınır. Lokalize evrelerde (Evre T1 & T2), radikal prostatektomi referans tedavi yöntemidir. Bu cerrahi girişim komplike bir ameliyattır ve 3-4 saatlik bir genel anestezi gerektirir.
**Eksternal Radyoterapi
**
Bu tedavi yöntemi yüksek enerjili radyoaktif ışınların direk prostat dokusuna iletilmesinden oluşmaktadır. Radyoterapi tedavisi anestezi uygulamaqsı gerektirmez, hastalar 7 ila 8 hafta boyunca düzenli olarak işlemin uygulandığı merkezlere giderek (haftanın 5 günü) tedavi olurlar.
**HIFU : Transrectal High Intensity Focused Ultrasound (Ablatherm)
**
ABLATHERM bilgisayar kontrollü olarak, yüksek yoğunluklu ve odaklanabilen ultrason enerjisi (HIFU) üreten, lokalize prostat kanseri tedavisinde kullanılmak üzere tasarlanmış tbbi bir cihazdır. Enerji endorektal bir prob vasıtasıyla iletilir. Ultrason dalgaları rektal duvarı aşarak prostat dokusu üzerine odaklanırlar. Bu odaklanma işlemi sadece odak noktasında ısı artışına sebep olarak çevre doku ve organlara zarar vermeden yalnızca hedef bölgede dokuda tahribat oluşturur. Tedavi toplam (1 ila 3 saat sürer) ve spinal anestezi altında yapılır.
**Brakiterapi
**
Bu teknikte 50 - 150 radyoaktif çekirdek 20 - 40 iğne yardımı ile perine üzerinden doğrudan prostat dokusuna implante edilir. Genellikle genel anestezi altında uygulanır. (2 ila 3 saat sürer). Seed implant işlemi gerçekleştirilen hastanın operasyondan sonra iki ay süresince hamilelere ve çocuklara yaklaşması sakıncalıdır.
• Cryoterapi tedavisinde prostat dokusu ultrason kılavuzluğunda donma dercesi takip edilerek kontrollü bir şekilde dondurulur. Prosedür anestezi altında uygulanır ve en az bir gece hastanede yatmayı gerektirir.
Bu tedavi seçeneği prostat kanseri tedavisinde non invaziv metodların getirdiği avantajları içeren yeni ve etkili bir seçenek oluşturmaktradır. Bir oturumda etkin tedavi, gerektiğinde tekrarlanabilir, çok kısa hastanede yatma süresi ve düşük komplikasyon riski.
**HIFU Robotik Prostat Kanseri Tedavisi:
**
HIFU ile tedavide lokalize prostat kanseri hastalarından özellikle (evre T1-T2) de bulunan ve yaşları, genel durumları ve taşıdıkları rahatsızlıkları nedeniyle prostatektomi için uygun olmayan hastalara veya Cerrahi girişime alternatif arayan hastalara önerilmektedir. Ek olarak , bu tedavi yöntemi eksternal radyoterapi sonrası nüks sergileyen hastalarda da sağaltım tedavisi olarak kullanılabilmektedir. Tedavi genellikle spinal anestezi altında transrektal olarak uygulanmaktadır, Rektuma özel bir prob yerleştirilmektedir. Bu prob bilgisayar kontrollü belli noktalara odaklanabilen yüksek güçlü ultrason dalgaları yaymaktadır. Ultrason dalgalarının odaklandığı noktada (focal point) dalgaların ani ve güçlü emilimi sonucu bölgede anlık bir ısı artışı olur (85 ila 100°C) bu şekilde hedef bölgedeki hücreler tahrip olurlar.
Hedef bölgeye yapılan her atışla oval şekilli 22 mm uzunluğunda ve 2 mm. çapında bir alanda tahribat yapılır. Atışların tekrarlanması ve , odak noktasının her atış arasında değişitirlmesi sonucu tüm tümörü içeren bölgenin tahribi mümkün olmaktadır.
Tedavi Sonrası Sonuçlar: Günümüzde birçok hastane Ablatherm HIFU ile yapılmış beş ila yedi yıllık klinik sonuçlara sahiptir .Bu tedavi ilk defa Prostat kanserli ilk hasta Avrupada 1993 Şubatında ve Amerika Birleşik Devletlerinde Haziran 1999 yılında HIFU ile tedavi edilmiştir. Kasım 2006 itibarı ile 119 merkezde 10900 den fazla hasta bu yöntemden faydalanmıştır. Avrupada yapılan çalışmalardan elde edilen sonuçlar lokalilize prostat kanseri hastalarının 92%’sinde Ablatherm-HIFU tedavisinden sonra negatif biopsi sonucu ve stabil PSA düzeyleri elde edildiğini göstermektedir. Konu hakkında birçok çalışma yayınlanmıştır. Bu tedavi şeklinin cerrahi girişim gerektirmemesine rağmen, hala HIFU tedavisi ile alakalı çok düşükte olsa bir takım riskler vardır(birçoğu geçicidir). Tedaviden hemen sonra üriner retansiyon (birkaç günlük sonda kullanımını gerektirir), idrara sıkışma, stress inkontinans, üriner enfeksiyon ve azalmış seksüel fonksiyon.
Spinal veya genel anestezi tedavi sürecinde ağrıyı baskılar. Ancak tedavi sonra çok azda olsa geçici olarak birtakım ağrılar hissedilebilir.
HIFU prostat kanseri tedavisinde günümüzde tedavi sonrası yaşam kalitesini en az etkileyen yöntemlerden biridir . Düşük komplikasyon oranı ve riski ayrıca çok kısa iyileşme süreci birçok vakada tedaviden çok kısa süre sonra (genellikle 2 veya 3 gün) normal aktivitelere dönme olanağı tanır.
Tedaviden sonra bir süre sonda taşımanız gerekecektir. Buna ek olarak doktorunuz tarafından size anlatılan tüm normal aktivitelerinizi sürdürebilirsiniz . Olağan takip; tedaviden sonraki ilk yıl boyunca üç aylık aralıklarla daha sonra 6 aylık araıklarla PSA kann düzeyi ölçümlerini içermektedir. Tedavi sonrası 3 ila 6 ay sonra kontrol biopsisi alınır.
HIFU Robotik Prostat Kanseri Tedavisi Amacı ve Avantajları
HIFU ile Lokalize prostate kanseri tedavisinin bazı avantajları şunlardır:
-Etraftaki organlara hasar vermeden kanser dokusuna müdahele edilebilmesi.
-Radyasyonun zararlı etkilerine maruz kalmama.
-Hastanede kalma süresinin kısa olması.
-Tedavi spinal anestezi altında bir oturumda sonuçlandırılması ve gerektiğinde tekrar edilebilmesi.
-Tedavi herhangi bir nedenle tamamlanamazsa diğer alternatif tedavi yöntemlerine geçişe olanak tanıması.
-Eksternal radyoterapi sonrası lokal nükslerin tedavisine olanak tanıması.
**Prof. Dr. Halim Hattat
**
Hattat Hastanesi Üroloji Bölüm Başkanı
Cerrahpaşa Tıp Fak. Androloji Bilim Dalı Başkanı