Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik müdahalesi sonrasında ABD ve AB, peş peşe yaptırım kararları aldı. Rusya Devlet Başkanı Putin ise yaptırımlara karşılık olarak "dost olmayan ülkelere" doğal gaz satışında ruble hamlesini yaptı. Putin'in bu adımına Avrupa'da ilk olumlu karşılık veren ülke ise Macaristan oldu.
Macaristan Başbakanı Viktor Orban, dün yaptığı basın toplantısında, Rus gazı için rubleyle ödeme yapmaya hazır olduklarını ifade etti. Macaristan Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanı Peter Szijjarto da Rusya'ya doğal gazda rubleyle ödeme yapılmasına yönelik teknik detayların çalışıldığını açıkladı.
Rus gazının dost olmayan ülkelere satışında rubleyle ödeme alınmasına yönelik yeni sistem 1 Nisan'da devreye girdi. Buna göre, Rus gazı alan ilgili ülkeler, Gazprombank'tan hesap açarak ödemeleri bu bankaya yaptıktan sonra söz konusu fonlar Moskova Borsası'nda rubleye çevrilecek.
Ukrayna, Rus doğal gazı ve petrolüne ambargo uygulanması gerektiği konusunda ısrarcı olurken, AB şimdiye kadar kömür ithalatı ve diğer ürünlere yasak getirilmesi konularına odaklandı.
Batılı şirketler ve hükümetler, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in açıklamalarının ardından gaz tedarik sözleşmelerini başka bir para birimiyle değiştirmeye yönelik her türlü adımı reddetti.
AB Komisyonu, Rusya'dan doğal gaz ithalatı yapan ülkelerin bu konuda ortak hareket etmesi gerektiğini duyurmuştu. Komisyon, 1 Nisan'da yaptığı açıklamada, tedarik sözleşmeleri avro veya dolar cinsinden olan Avrupalı şirketlerin bu talebi karşılamaması gerektiğini söylemişti.
Almanya ve Fransa ödemelerin avro cinsinden yapılmaya devam edileceğini, Slovakya ve Letonya Rusya'nın gaz ödeme taleplerine karşı AB ile birlikte hareket edeceklerini duyurdu.
Avusturya hükümeti, avro veya dolar dışında herhangi bir para biriminde ödeme yapmak için bir temel olmadığını kaydetti.
Litvanya ise artık iç ihtiyaçlarını karşılamak için Rus gazını ithal etmeyeceğini belirterek, Avrupa'da Rus gazından bağımsızlığını güvence altına alan ilk ülke oldu.
Macaristan, Eylül 2021'de Gazprom ile 15 yıllık doğal gaz tedarik anlaşması imzaladı. Anlaşmaya göre Gazprom, Ukrayna'yı baypas eden hatlar üzerinden yılda 4,5 milyar metreküp doğal gazı Macaristan'a gönderecek.
Macaristan Başbakanı Orban, 1 Şubat'ta yaptığı açıklamada, Macaristan'ın Avrupa'da artan enerji fiyatlarıyla mücadele etmek ve daha büyük hacimli teslimatlar sağlamak için ikili uzun vadeli bir sözleşme kapsamında Rusya'dan doğal gaz ithalatında artış talep ettiğini duyurmuştu.
Putin de Macaristan'a yapılan gaz ihracatını yılda 4,5 milyar metreküpten 5,5 milyar metreküpe çıkarmaya hazır olduklarının sinyalini vermişti.
Doğal gaz tüketimi yıllık ortalama 10 milyar metreküp olan Macaristan, gaz ihtiyacının nerdeyse yarısını Rusya'dan karşılıyor.
Macaristan, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın başından bu yana Moskova'ya yapılan enerji yaptırımlarını desteklemedi. Orban, 8 Mart'ta yaptığı açıklamada, ülkesinin Rusya'ya petrol ve doğal gaz ithalatını kapsayacak olası yaptırımlara karşı olduğunu duyurmuştu.
Kaynak: AA