"Dünyanın En Iyi Bademi Türkiye’de Yetişiyor Ama Üretim Yeterli Değil"

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, en iyi iç badem Türkiye’de olmasına rağmen en çok bademi ABD’nin üretip ihraç ettiğini bildirdi. Bayraktar, “Marketlerde kilogramı ABD iç bademinin iki katı bir fiyatla 75 liradan satılan Datça iç bademinde tek sorun üretimin yeterli olmaması.” dedi.Bayraktar, yaptığı açıklamada, bademin Anadolu’nun en eski meyve türlerinden birisi olduğunu, Karadeniz bölgesi hariç Anadolu’nun hemen her yerinde yetiştiriciliğinin yapıldığını belirtti. Şemsi Bayraktar, şunları kaydetti: “Bademde satış değeri yüksek ve pazara konu olanı iç bademdir. Uluslararası Fındık ve Kuru Meyve Konseyi’nin (INC) 2012 yılı verilerine göre dünyada 1,06 milyon ton iç badem üretimi var. ABD, 834 bin ton iç badem üretim ve yüzde 79 payla ilk sırada yer alırken, 70 bin ton üretimle yüzde 7 pay alan Avustralya ikinci, 40 bin ton üretim ve yüzde 4 payla İspanya üçüncü sırada bulunuyor. Ülkemiz yaklaşık 13 bin ton iç badem üretimi ve yüzde 1,2 payla dördüncü sırada yer alıyor. Türkiye’nin kabuklu badem üretimi 1997 yılında 33 bin ton iken, 2012 yılında, 1997’ye göre yüzde 143,2 artışla 80 bin 261 tona çıktı. Toplu badem meyveliklerinin alanı ise aynı dönemde yüzde 214 artışla 75 bin hektardan 235 bin 547 hektara ulaştı. Kabuklu badem üretiminde 8 bin 750 tonla Muğla birinci, Mersin 8 bin 621 tonla ikinci, Antalya 5 bin 404 tonla üçüncü, Denizli 5 bin 121 tonla dördüncü, Çanakkale 4 bin 91 tonla beşinci, Isparta 3 bin 916 tonla altıncı, Diyarbakır 3 bin 213 tonla yedinci, Balıkesir 2 bin 682 tonla sekizinci, Manisa 2 bin 660 tonla dokuzuncu, Elazığ 2 bin 456 tonla onuncu oldu.” İHRACAT 65, İTHALAT 102 MİLYON DOLAR Şemsi Bayraktar, kuru yemiş olarak tüketilen bademin, çikolata, şekerleme, pasta yapımında, badem yağının ise kozmetik ve ilaç endüstrisinde kullanıldığını belirtti. Türkiye’de kişi başına iç badem tüketiminin 2001-2011 döneminde 0,66 kilogramdan 1,1 kilograma yükseldiği bilgisini veren Bayraktar, şunları kaydetti: “Bademde daha önce yüzde 90 olan yeterlilik derecesi, 2007 yılından itibaren tüketimdeki artış nedeniyle düşerek 2011 yılında yüzde 82’ye geriledi.Yurt içi tüketimdeki yükselmeyle birlikte özellikle 2005 yılından itibaren bademde ithalatımız artmaya başladı. 2005 yılında 7,99 milyon dolar olan kabuklu ve iç badem ithalatı, 2012 yılında 102 milyon dolara çıktı. İthalatın yüzde 94’ü ABD’den gerçekleşti. Ülkemizin, 2005 yılında 635 tonla 5,48 milyon dolar olan ihracat geliri, 2012 yılında 7,53 bin tonla 65 milyon dolara çıktı. İhracatta Tunus, Cezayir, Libya gibi Kuzey Afrika ülkeleri ve Irak, İran, Suudi Arabistan gibi Ortadoğu ülkeleri ilk sırada yer aldı. İhracatın neredeyse tamamı iç badem olarak yapıldı.” Türkiye’de bademin genellikle çit bitkisi ya da sınır ağacı olarak dikildiğini belirten Bayraktar, "Yabani badem ağaçları aşılanır, modern badem bahçeleri kurulursa, üretim olağanüstü bir hızla artar ve Türkiye fındık gibi değerli bir ihraç ürününe kavuşur.” dedi.