Masraf ve vergilerin kalkması, muameleciye gerek kalmaması ve tüm işlemlerin online olarak noterde 5 dakika içinde gerçekleştirilmesi 1.7 milyon adet olan yıllık el değiştiren araç sayısının 4.8 milyon adede çıkmasını sağladı.
Kısa süre öncesine kadar, işlemleri yüzünden araç sahiplerini ‘muameleci’ diye adlandırılan aracılara yönelmek zorunda bırakan ikinci el araç satışında, bürokratik işlemlerin yanı sıra, masraf ve vergilerin de kalkması, el değiştiren araç sayısında patlama yaşanmasına yol açıyor. Bunda da araç başına 400 TL ile 500 TL arasında değişen satış işlem masraflarının 97 TL’ye düşürülmesi, muameleciye gerek kalmaması ve tüm işlemlerin online olarak noterde, 5 dakika içinde gerçekleştirilmesi etkili oluyor. Noter Harcı, Damga Vergisi ve değerli kağıt ücreti gibi masraf ve vergilerin kalkması, işlemler için sadece araç ruhsatı ile alıcı ve satıcının nüfus cüzdanlarının yeterli olması, 2010 yılına kadar 1 milyon 700 bin adet olan yıllık el değiştiren araç sayısının, bir anda 4 milyon 800 bin adetlere ulaşmasını sağladı.
BÜROKRASİ ENGELİ
İkinci el araç satış işlemlerinde muamelecileri devre dışı bırakan bu uygulama, 2010 yılından itibaren devreye sokuldu. Daha önce kredi kullanılarak satın alınan araçların ruhsatlarına eklenen “Satılamaz” kaydının kaldırılması için ilk önce bankadan belli bir işlem bedeli ödenerek (Ortalama 70 TL) borcun kapatıldığına dair bir yazı alınıyor ve bu yazıyla birlikte İl Emniyet Müdürlüğü’ne bağlı Trafik Şubeleri’ne gidiliyordu. Trafik Şube’de araç ruhsatında yer alan “satılamaz” kaydının iptal ettirilmesinin ardından, bu kez de aracın “temiz kağıdı”nı almak için Motorlu Taşıtlar Vergi Daireleri’nin yolu tutuluyordu. Bunun için de, araca ait vergi borçları, trafik cezaları, ödenmemiş köprü ve otoyol ücretleri olup, olmadığı sorgulatılıyordu.
YANLIŞ DAVALAR AÇILIYOR
Aracın devir işlemlerine de ancak tüm bu işlemler tamamlandıktan sonra başlanabiliyordu. Bu da, 70 TL’lik banka işlem bedelinin ve 200 TL ile 250 TL arasında değişen muameleci ücretlerine ek olarak, 400 TL ile 500 TL arasında değişen trafik tescil bedeli, noter harcı, damga vergisi, değerli kağıt ücreti ve noter masraflarının eklenmesiyle birlikte astarı yüzünden pahalı hale geliyordu. Tüm bunlara bir de aracın birikmiş vergi ve ceza borcu varsa, o zaman satış, kayıt dışı gerçekleşiyordu.
Kayıt dışı kayda girdi
Türkiye Noterler Birliği Başkanı Yunus Tutar, bürokrasinin ortadan kalkması ve satış işlem masraflarının 97 TL’ye indirilmesi sonucunda, yılda gerçekleştirilen ikinci el araç devir işlemlerinin 3 kata varan oranda arttığını, bunun da kayıt dışı satışların kayıt altına alınmasından kaynaklandığını söyledi.
Dolandırıcılık azaldı
Uygulamanın trafik kazaları yüzünden mahkemelerde açılan yanlış davalarında da önemli oranda düşüşlere neden olduğunu söyleyen Türkiye Noterler Birliği Başkanı Yunus Tutar, “Kayıt dışı yapılan satışlar yüzünden, trafik kazalarında davalar araçların ruhsatlarında yer alan eski sahipleri adına açılıyordu. Araç satışlarının kayıt altına girmesiyle birlikte bu tip davalar da ortadan kalkmış oldu. Ayrıca dolandırıcılık olayları da düştü” dedi.
Gayrimenkul satışına talip
Yunus Tutar, araçlarda olduğu gibi gayrimenkullerin de noterler üzerinden el değiştirilmesi gerektiğini savunarak, “Avrupa’da tapu işlemleri de dahil tüm alım satım işlemleri noterler üzerinden gerçekleşiyor. Fransa’da alıcı, konutun bedelini noterin hesabına emaneten yatırıyor. İşlemler tamamlanıncaya kadar emaneten bu hesapta kalıyor. Bu yolla, dolandırıcılıkların önüne de geçilmiş oluyor” dedi.