"İshal tedavisi için doktor tavsiyesi olmadan antibiyotik kullanmayın"

Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanı Mustafa Ertek, yaz aylarında artış gösteren ishal vakaları ile ilgili uyarılarda bulundu. İshal tedavisi için doktor tavsiyesi olmadan antibiyotik kullanılmaması gerektiğinin altını çizen Ertek, “İshallerin çoğunda antibiyotik tedavisi gereksizdir. Yararı olmadığı gibi ishalin süresini ve ishal mikrobunun dışkıyla çevreye yayılmasını artırabilir.” dedi.
Mustafa Ertek, ishalin mikrobik ya da mikrobik olmayan birçok nedenle ortaya çıkabildiğini söyledi. En sık karşılaşılan ishal tipinin, özellikle yaz aylarında artış gösteren mikrobik ishaller olduğunu belirten Ertek, “Mikrobik ishaller, yiyecek ve içeceklere bulaşmış mikropların veya salgıladığı toksinlerin ağız yolu ile alınarak mide-bağırsak sistemine girmesiyle oluşur.” diye konuştu.
Ertek, mikroplar dışında; başta antibiyotikler olmak üzere çeşitli ilaçlar, bazı mide-barsak hastalıkları ve hormonal hastalıklar ile bazı gıdaların kendisinin de ishale neden olabileceğini söyledi.
İshal tedavisinde, ilk tedbir olarak sıvı alımının arttırılması ve yağsız posasız diyetle beslenmenin sürdürülmesi gerektiğini kaydeden Ertek, “Haşlanmış patates/ patates püresi, yağsız çorbalar, yoğurt, yağsız makarna ve pirinç pilavı, haşlanmış yağsız et ve tavuk, yağsız ızgara köfte, yağsız peynir, ekmek, şeftali, elma ya da havuç püresi, muz yenilebilir. Sıvı olarak da kaynatılmış su, ayran, şekersiz açık çay, şekersiz elma kompostosu, asidi alınmış maden suyu içilmelidir. Bebeklerde eğer anne sütü alıyorsa emzirme sıklaştırılarak anne sütüne devam edilmelidir.” şeklinde konuştu.
Ertek, sulu dışkılama sayısında artma, kanlı veya mukuslu ishal, şiddetli karın ağrısı, yüksek ateş, titreme, 3 gün içinde ishalde azalma olmaması, tekrarlayan kusmalar, aşırı susama, çökmüş gözler, kuru deri, kalp hızı artışı, dalgınlık ve bebeklerde bıngıldak çöküklüğü gibi aşırı sıvı kaybı belirtileri varsa mutlaka doktora başvurulması gerektiğini aktardı.

DOKTOR TAVSİYESİ OLMADAN ANTİBİYOTİK KULLANILMAMALI
İshallerin çoğunda antibiyotik tedavisinin gereksiz olduğunu dile getiren Ertek, şöyle devam etti: “Yararı olmadığı gibi ishalin süresini ve ishal mikrobunun dışkıyla çevreye yayılmasını artırabilir. Ancak belirli durumlarda ve bazı bakteriyel/paraziter hastalıklarda antibiyotik/antiparaziter tedavi gerekebilir. Virüslerin neden olduğu ishallerde ise antibiyotikler etkisizdir. Gereksiz yere kullanılması antibiyotik direnç gelişimini de artıracaktır. Bu nedenle ishal tedavisi için doktor tavsiyesi olmadan antibiyotik kullanılmamalıdır.”
İshallerin çok büyük kısmının kısa sürede iyileştiğini belirten Ertek, “Antibiyotik kullanımına genellikle ihtiyaç olmamakta ve hastalık kendini sınırlamaktadır. Ancak bazı durumlarda (içinde kan-mukus olan, yüksek ateş, şiddetli karın ağrısı ile seyreden, etkeni dışkı kültürü ve mikroskobisi ile belirlenmiş olan ağır ishal vakalarında) doktor önerisi ile antibiyotik kullanımı gerekmektedir.” ifadelerini kullandı.
Antibiyotiklerin kullanılması sırasında da ishal ortaya çıkabileceğini ifade eden Ertek, “Herhangi bir nedenle kullanılan antibiyotikler hedeflenen mikropların yanı sıra bağırsaklardaki iyi huylu mikropları da öldürür ve bağırsak florasının bozulmasına neden olur. Clostridium difficile adlı bakteri bu durumda hızla çoğalarak iltihap yapar, kolit ve ishale neden olur. Antibiyotik ishali kramp tarzında karın ağrılarına, bol sulu ishale, şiddetli su ve tuz kaybına yol açar ve çok ciddi hayatı tehdit eden tablolara yol açabilir. Bu nedenle; doktor önerisi olmadan, rastgele ve gereksiz antibiyotik kullanımından kaçınılmalıdır.” şeklinde konuştu.