Mısır'da 3 Temmuz'da gerçekleşen askeri darbeye karşı direnişin merkezi haline gelen Rabiatü'l Adeviyye Meydanı'nda ortaya çıkan, Türkiye'de ise Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın selamı ile gündeme yerleşen "R4BIA işareti" için Türk Patent Enstitüsü'ne (TPE) 7 marka başvurusu yapıldı.
Rabiatü'l Adeviyye Meydanı'nda yaklaşık 2 ay önce ortaya çıkan ve 4 parmakla yapılan R4BIA işaretinin Türkiye'nin gündemine oturması, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın 17 Ağustos'ta Bursa'nın Yıldırım ilçesinde düzenlenen bir törende bu işareti kullanmasıyla oldu.
Erdoğan'ın ardından bazı futbolcuların ve kamuoyunda tanınmış isimlerin de bu işareti kullanmasıyla, R4BIA'yı Türkiye'de tanımayan neredeyse kimse kalmadı. Söz konusu tanınmışlığı kullanmak veya R4BIA'yı ürünlerine yansıtmak isteyen bazı girişimciler de bu tarihten sonra TPE'nin yolunu tuttu.
Markalarını Türkiye'de tescil ettirmek isteyenlerin başvurularını yapmak zorunda oldukları Enstitüye ilk R4BIA ibareli marka başvuruları 19 Ağustos'ta yapıldı.
Biri et-balık, süt ve pastacılık ürünleri ile şekerlemeler sınıflarında, diğeri ise reklamcılık, danışmanlık ve perakendecilik hizmetleri alanlarında olan bu ilk başvuruların ardından, TPE'nin kapısı bir çok alanda daha R4BIA için çalındı.
- İplikten ilaca, radyodan bilgisayara, çatal-bıçaktan mobilyaya
R4BIA R4BIA'yı marka olarak tescil ettirmek isteyen diğer girişimcilerin belirledikleri alanlar ve başvuru tarihleri ise şöyle oldu: -20 Ağustos 2013: İplikler, giysiler, ayakkabılar, şapkalar.
-21 Ağustos 2013: Metalden mamuller, makineler, çatal-bıçak takımları, aydınlatma cihazları, klimalar, buzdolapları, ev aletleri.
-21 Ağustos 2013: Kumaşlar, ev tekstil ürünleri.
-22 Ağustos 2013: İlaçlar, tıbbi malzemeler, kırtasiye malzemeleri, dergi ve kitaplar, ev aletleri, radyo ve televizyon yayın hizmetleri, dergi ve kitap basım hizmetleri, televizyon ve radyo programları, tıbbi hizmetler.
-27 Ağustos 2013: Bilgisayarlar, bilgisayar programları, telefonlar, antenler, deri ve deri mamulleri, mobilyalar.
- R4BIA ile ilgili uluslararası marka başvurusu yok
Bu arada, Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı (WIPO) ve Avrupa Birliği Marka ve Tasarım Ofisi (OHIM) veri tabanlarında yapılan araştırmalarda, mevcut durum itibariyle R4BIA ile ilgili uluslararası marka başvurusuna rastlanmadı. Kaldı ki buralara yapılan başvurular, Türkiye'deki başvuruları etkilemiyor. Marka korumasındaki ülkesellik prensibi gereği, yurt dışında yapılan marka başvurusu Türkiye'deki başvuruyu etkilemiyor.
- "R4BIA" yok ama "Rabia" var
Öte yandan, halihazırda Enstitü kayıtlarında tek başına "Rabia" ibaresini içeren 1 adet tescilli, 1 adet de başvuru aşamasında marka bulunuyor. Kayıtlara göre tescilli olan "Rabia" markası, pastacılık ürünleri ve şekerlemeler sınıfında yer alıyor. Bu ibare için geçen yıl yapılan başvurunun sınıf tanımı ise "Giysiler, ayakkabılar, şapkalar, reklamcılık, perakendecilik hizmetleri" olarak görülüyor.
- Marka başvurusu nasıl yapılıyor, süreç nasıl işliyor?
Gerçek ve tüzel kişiler, marka tescilinden doğan haklardan faydalanmak için Türk Patent Enstitüsü'ne marka başvurusu yapabiliyor. Marka başvurusunun eksiksiz yapıldığı tespit edildikten sonra başvuru, Enstitü tarafından 556 sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin ilgili maddesinde yer alan "mutlak ret nedenleri" çerçevesinde inceleniyor. İlgili ret nedenleri arasında genel olarak "markanın ayırt edici niteliğe sahip olması, daha önce tescilli benzer marka bulunması, tanımlayıcı olması, dini değer ve sembolleri içermesi, kamu düzenine ve genel ahlaka aykırı olması" gösterilebilir. Enstitü, söz konusu başvuruları yaklaşık 4 ay içinde mutlak ret nedenleri açısından inceliyor.
TPE, bu inceleme sonucunda başvuruların tümüyle veya kısmen reddine veya ilan edilmesine karar verilebiliyor. Başvurular kısmen veya tümüyle reddedilirse başvuru sahipleri bu karara 2 ay içinde itiraz edebiliyor. Mutlak ret nedenleri kapsamında tescil engeli görülmeyen marka başvuruları ise aylık Resmi Marka Bülteni'nde yayımlanıyor. Bültende yayımlanan markalara da üçüncü kişilerin 3 ay içinde itiraz etme hakkı var. Bu süre sonunda itiraz edilmemesi veya itirazların Enstitü tarafından reddedilmesi durumunda, markalar tescil belgesi düzenleme ücretinin yatırılması sonucunda tescil ediliyor.