Bu testle kanser öncüsü olabilecek anormal hücreler taranarak, hastada ileride ortaya çıkabilecek rahim ağzı kanserinden, erken tanı ve tedavi sayesinde korunmasına olanak sağlanır.
RAHİM AĞZI KANSERİ EN SIK GÖRÜLEN İKİNCİ KANSER TÜRÜ
Rahim ağzı kanseri, toplumda en sık görülen kadın kanserleri arasında meme kanserinden sonra ikinci sırada karşımıza çıkıyor.
Bu kadar basit bir testle 5-10 yıl içerisinde olunabilecek bir kanser türünden kolaylıkla korunabiliyor olmak son derece yüz güldürücü. O nedenle de 1-2 dakika gibi çok kısa bir sürede yapılabilen bu basit test, kesinlikle ihmal edilmemeli.
Tüm kadınlar 21 ile 65 yaş arası smear testi yaptırmalı. Önceki yıllarda yılda bir smear testi önerilirken, artık tüm dünyada tavsiye edilen 3 yılda bir yaptırılması yönünde.
ÇOK SIK YAPILMASI ALGISI YANLIŞ
Kanser korkusuyla çok sık smear testi yaptırmak doğru değil. Çünkü tüm vücudumuz gibi rahim ağzı da basit kanser öncüsü hücreleri, sağlıklı bir bağışıklık sistemiyle kendi kendine rahatlıkla yok edilebilmekte.
Yani vücudun kendi kendini tamir etme mekanizmasına güvenerek ve sağlıklı beslenerek test zamanını beklemek en doğrusu. Rahim ağzında anormal hücreleri saptayan bu basit smear testi dışında bir de ‘HPV smear testi’ dediğimiz bir tarama testi daha var.
Bu test de rutin 3 yılda bir yapılan normal smear testlerine ilave olarak 5 yılda bir yapılmalı. Çünkü rahim ağzı kanserinin sebepleri arasında %90 HPV isimli bir virüs bulunuyor.
Yani her 10 rahim ağzı kanseri olan kadından dokuzunda sebep HPV diye kısaltılan human papilloma virüsüdür. 80 küsur çeşidi olan bu virüsün hafif bazı tipleri genital siğillere yol açarken Tip 16 ve 18 gibi daha ağır, kanserojen tipleri rahim ağzı kanseri için en riskli grubu oluşturuyor.
HPV TİPLEME TESTİ
Dolayısıyla 5 yılda bir yapılan HPV smear taramasıyla virüs tespit edilirse, o zaman, ‘HPV Tipleme testi’ yapılarak bu virüsün hangi tipiyle hastanın enfekte olmuş olduğuna bakılıyor.
Yüksek riskli gruplarla enfekte olan hastalar daha sıkı bir takip ve tedavi sürecine alınıyor. Kısaca özetlersek 21-65 yaş arası 3 yılda bir normal smear testi ve 5 yılda bir HPV smear testi yaptırmalısınız.
Rahimini aldırmış olan kadınlarda eğer herhangi bir malignite şüphesi yoksa rutin smear testi yapılması önerilmez. Malignite şüphesi varsa hasta doktoruna takip periyodunu danışmalı.
ÜÇ YILDA BİR SMEAR ALDIRMALI
Daha önce rahim ağzı kanseri aşısı olanlar mutlaka rutin aşı takvimine uyarak 3 yılda bir smear aldırmalı. Tüm bu takip zamanlamaları önceki smearları normal olan hasta grubu için olup; daha önce CIN2/CIN3 ve daha ileri seviyede anormal hücre tespit edilenler, doktorlarının önereceği daha sıkı bir tarama peryodunu takip etmeli.
Rahim ağzı kanseri oluşma riski bazı durumlarda daha fazla. Rahim ağzı kanserinin görülme riskini artıran bu faktörler; erken cinsel ilişkiye başlama, sık partner değiştirme ve çoklu partner, sigara kullanımı, HPV virüsüyle enfekte partner, çok sayıda doğum yapmak (3’ten fazla), düşük sosyoekonomik düzey, C ve A vitamini eksikliği olarak sayılabilir.
Güçlü bir bağışıklık sistemi için virüsle ve rahim ağzı kanseriyle mücadele de çok önemli. O nedenle bağışıklık sistemini güçlendiren vitamin ve balık yağı takviyeleri, direncin düşüp enfeksiyonlara yatkınlığın arttığı mevsim geçişlerinde kullanılmalı.
İKİLİ-DÖRTLÜ AŞI TİPLERİ
Partnerin HPV enfeksiyonu geçirip geçirmediği sorgulanmalı ve ilişkide prezervatif kullanarak bulaşma riskinin azaltılabileceği akılda tutulmalı. Son olarak rahim ağzı kanserinden koruyucu aşılara değinmek gerekirse, halihazırda ülkemizde, en sık rahim ağzı kanseri oluşumuna yol açan tipler olan tip 16 ve 18’e karşı koruyan ‘İkili Aşı’ ve bu tiplere ilaveten en sık siğil oluşumuna yol açan tipler olan tip 6 ve 11’e karşı da koruyucu olan ‘Dörtlü Aşı’ denilen 2 tip aşı mevcut.
Bu aşıların, kadının henüz ilişkiye başlamamış ya da yeni başlamış olduğu (ve dolayısıyla virüsü almış olma ihtimalinin en düşük olduğu) 12-25 yaşları arasında yapılması önerilir.
% 100 KORUYUCU
Ancak bu yaşlarda aşılanmamış bireylerde aşı, 45 yaşa kadar herhangi bir zamanda da yapılabilir. Her iki aşı tipi de %100 koruyucudur. Bugünkü bilgiler ışığında aşının tekrarlanmasına gerek yok.
Op. Dr. Ayşe Serçin Külsoy
Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı
www.camliktipmerkezi.com
Facebook: @camliktip
Instagram: @camliktip