Ramazan geldi. Tüm İslam alemi nefsini terbiye ediyor; sabrı, müsamahayı ve tahammülü kutluyor.
Tüm İslam alemi demek isterdik, ancak başlığımızı ‘İslam alemi büyük oranda...’ şeklinde düzeltmek durumundayız.
Çünkü artık her yıl ramazan ayında, oruç tutmayanlara uygulanan şiddetler haber sütunlarını dolduruyor. İşin kötüsü, bu tahammülsüzlüğe epey bir alışmış durumdayız; ülkecek kudurmuştan beteriz.
Öyle beteriz ki, Türkiye’nin en popüler sözlük sitelerinde bu işin iddiaları yıllardır dönüyor.
Ekşisözlük ve Uludağsözlük’ün başını çektiği ‘Bu Yılın İlk Ramazan Dayağı Hangi Şehirden Çıkacak?’ yarışmalarını herkes gibi biz Mynet ekibi de heyecanla takip ediyoruz... Örneğin bu yılın kazananı, haber sitelerine İstanbul’dan sonra düşmüş olsa da aslında Erzurum!
Mevzunun bir kısmı biyolojik sebeplerle açıklanabilir... Basitçe; bütün gün gıda tüketmeyen bir insanın kanındaki şeker oranı düşer, vücudunun ihtiyacı olan enerjiyi alamadığı için, yorgunlaşır ve küçük şeylere dahi tahammülsüzleşir. Hele bir de sigara bağımlısıysa, tüm gün sigara içmemenin onda yaratacağı gergin hisleri bir düşünün.
Din alimi değiliz, inancını bizden çok daha sağlıklı yaşamış büyüklerimizin tecrübelerine dayanarak konuşuyoruz elbette, ama oruç tutmanın asıl amacı, bünyede meydana gelen bu fiziksel değişimlere karşı kendini (nefsi) kontrol altında tutmak, sabretmek değil midir?
İşte bu ‘sabır’ kısmı ülkemizde zaman zaman es geçiliyor.
Tabii insanların türlü türlü derdi var, ayrı mesele! Belki eşiyle kavga etti, belki işyerinde patronu ters bir söz söyledi de yutmak zorunda kaldı, belki arabasını vurdular (ki Ramazan kazalarına da ayrı başlık açılır, açarız da yakında), belki de kelebek camından girip teybi çaldılar! (Yok, bu hırsızlık biçimi 20 yıl öncesinde kaldı neyseki!).
Uluslararası resmi verilere göre Türkiye'de eğitimden, istihdama çok düşük kalitede hizmet almaya, dolayısıyla düşük bir yaşam kalitesine alıştık. Fakat ramazanda açlığın da neden olduğu olumsuz etkilerle çok daha çabuk sinirleniyoruz belki. Buna rağmen kendi gibi yaşamıyor diye bir başkasının özgürlüğüne müdahalede bulunmak... üstelik bunu olabilecek en şiddetli şekilde, dayak atarak yapmanın kesinlikle kabul edilebilir bir yanı yok.
İşte son 6 yıldır yüzümüzü kızartan ramazan ayının ilk dayak haberleri:
2011: Erzurum
2011’de Ekşisözlük’teki tahmin yarışmasında katılımcılar genelde ‘İlk yarı Erzurum, ikinci yarı Konya’ şeklinde oynamışlardı iddialarını. Kazandılar...
2011 Ramazan’ının daha ilk gününde; Erzurum’un merkez ilçesi Yakutiye’de, Esat Paşa Yokuşu sokağında Z.B. isimli kadın, erkek arkadaşı İ.M. ile yürüyordu. İftarın hemen öncesinde, etrafta kimse yok diye düşünerek bir sigara yaktı. Birkaç nefes sonrasında karşıdan iki ‘herif’ geldi ve polis kayıtlarına göre ‘sigarayı söndür terbiyesiz’ dediler ama, sanıyoruz ki daha küfürlü konuşmuşlardır.
İşte sonra klasikleşmiş ramazan dayağı, darp edilenlerin öğrenci yurduna sığınıp polis çağırmaları, sonra da saldırganların serbest bırakılması...
2012: Trabzon
2012’de Kastamonu, Yozgat ve Trabzon’dan sürpriz bekliyordu sözlükçüler. Sakarya’yı ise ‘amorti bile tutmaz!’ olarak nitelendiriliyorlardı.
Tam 5 gün devreden ihalede, tahminlerini Trabzon’dan yana kullananların yüzü güldü; darp edilenlerin ise tabii ağzı yüzü şişti.
24 Temmuz’da, Trabzon Meydan Parkı’nda oruçlu bir garsondan çay isteyen bir grup, çayları gelmeyince tepki gösterdiler. Tepkiyi duyan diğer oruçlu vatandaşlar da gruba tepki gösterdiler. Trabzon’un en gergin şehirlerimizden biri olduğu su götürmez bir gerçek, bu yüzden olayın meydan muharebesine dönmesi de sürpriz olmadı.
...ama 100 kişilik grubun 7 kişilik gruba dayak atması nedir?
2013: Konya
5 Haziran 2013’te yaşanan olaylardan sonra Rize, bu yılın yarışmasında 1,05 oranla banko görülüyordu. Sakarya 1,40 oranla yine sürprizler arasındaydı, Artvin ise 1’e 15 veriyor, ligden düşeceğini lig başlamadan ilan ediyordu. Gezi Parkı Eylemleri de 2013’ün ‘Dayak Yarışması’nı daha bir heyecanlı kılmıştı, hakkını verelim.
İstanbul’da sağlam dayak atıldı tabii; döner bıçaklı, palalı dayaklar. Ama resmi (!?) Ramazan Dayağı’nın kazananı her yıl şampiyonluğa aday gösterilen ancak son iki yıldır ipi göğüsleyemeyen Konya oldu!
30 Temmuz 2013’te 49 yaşındaki Ali Düzenli, akşam 9 sularında bir kamelyada alkol aldığı için kimliği belirlenemeyen kişilerce önce darp edildi, sonra da bacaklarından bıçaklandı. 2013’te Konya’ya şampiyonluğu getiren saldırganlar yakalanamadı. Konya ismini Ekşisözlük’ten daha sık zikreden Uludağsözlük, bu yıl kazandırdı.
2014: İstanbul
Genelde Erzurum, yerelde Konya diyordu suser’lar. Kuvvetli kadrosuyla Rize’nin de mecliste yeri garanti gibiydi. Ama oranlar geri tepti, koltuklar İstanbul’a gitti.
10 Temmuz’da, 2014 Ramazan’ının 13. gününde Beşiktaş’ta sahur vakti bir barda içki içen, aralarında 3 turistin de yer aldığı bir grup genç, iki genç tarafından darp edildi. Turistlerden ikisinin ağzı burnu kırıldı, oruç tutmayanın cezası bir kere daha verildi(!).
2015: Erzurum
Geçtiğimiz yıl İstanbul iddiasına devam ediyordu. Önceki yılların şampiyonları Konya ve Erzurum da iddialı bir kadro hazırlamışlardı açıkçası. Kupa İç Anadolu’ya geri dönecek miydi? İstanbul kupa beyliğine devam edecek miydi? Karadeniz 2012’den bu yana kazanamadığı kupaya uzanacak mıydı?
Heyecanlı bir yıldı 2015.
Erzurum ipi erken göğüsledi! Ramazan’da yol kenarında sigara içen bir kadın, 'Neden oruç tutmuyorsun da sigara içip bizi tahrik ediyorsun?' anlamına gelen, tahminen bir takım küfürlü cümlelerle iki genç tarafından darp edildi. Henüz Ramazan’ın ilk günüydü...
Bayburt ise gerilerden geliyor, bir ‘şerefli ikincilik’ kazanıyordu. Akıllara durgunluk veren olay şöyleydi; Metin Sönmez adlı vatandaş, bir önceki yıl ramazan ayında oruç tutmadığı için saldırıya uğramıştı; ara ara dayağını yemek üzere kaçırılmış, bir bodruma hapsedilmişti! Aylarca sadece hurma ve zeytin ile beslenmiş, dersini almıştı. 3 zanlı, Bayburt Emniyeti’ne suçlarını itiraf ettiler.
2016: İstanbul
Son 5 yılda iki kere ipi göğüsleyen Erzurum, bu yılın da favorisiydi. Trabzon ise özellikle lig maçlarında yaşanan gerginlikler yüzünden bahislerin güçlü isimlerindendi. Sistem oynamak isteyenler Kocaeli’yi de sürpriz olarak nitelendiriyorlardı, Yozgat ise takımda yakaladığı kolej havasıyla belki bu yılın değil ama, önümüzdeki sezonların güçlü takımlarından biri olacağının sinyallerini veriyordu.
Ancak kupa ait olduğu yere, İstanbul’a döndü. Talha Alan, Ramazan’da sigara içtiği gerekçesi ile 6 Haziran gecesi üç kişi tarafından darp edildi; burnu kırıldı.
Demek ki neymiş? Sigara her kötülüğün anasıymış(!) gerçekten de...