Halk arasında basit bir bilinme biçimi mevcut
Ramazan Bayramı yerine Şeker Bayramı dememizin nedeni genellikle bu bayram boyunca şeker dağıtılması olarak biliniyor. Ancak bazı kesimler Ramazan Bayramı'na 'Şeker Bayramı' demesine bir hayli tepki gösteriyor.
Ramazan isminin müslümanlığa daha çok yakıştığı ve 'şeker'in bir tür asimilasyon sonucu ortaya çıkarıldığı da inanışlardan biri.
'Şükür'den 'şeker'e... mi?
Neden Şeker Bayramı denildiği konusuna Tarihçi yazar Murat Bardakçı Habertürk'deki yazısında genişçe yer vermiş.
Bardakçı yazısında Osmanlı Dönemi'nde Şükür Bayramı olarak bilinen Ramazan Bayramı'nın eski harflerle aynı şekilde (şın-kef-rı) yazıldığını belirterek, “asırlar boyunca doğru şekilde, yani ‘şükür’ diye okunan kelime sonraları bu hatâ neticesinde ‘şeker’ zannedilince bayramın ismi de değişiverdi” açıklamasıyla basit ve etkili bir tanımda bulunuyor. Bardakçı Şükür Bayramı'nın yanlış telafuz edilmesi ve yıllar geçtikçe bu hata kemikleşerek 'şeker' olarak kaldığını savunuyor. “Şükür” ve “şeker” kelimeleri eski harflerle aynı şekilde “şın-kef-rı” şeklinde yazılırlar. “Şükür” mü yoksa “şeker” mi olduğu sözün gelişinden anlaşılır ve kelime nasıl okunması gerekiyorsa öyle okunulurdu.
Askerlere dağıtılan tatlılar mı?
Şeker Bayramı konusunda bir başka iddia ise 2015'te Milliyet'de 'Bugün Bayram' adlı yazısıyla Prof. Güngör Uras'dan geliyor.
Güngör Uras, Bradakçı'nın belirttiği yazım hatasının yanından bile geçmezken Şeker Bayramı denmesinin sebebini Osmanlı döneminde Ramazan ayının onbeşinden sonra sarayın askerlere sürekli çeşitli tatlılar göndermesine ve ayrıca çocuklara şeker dağıtmasına bağlıyor. Kısaca Uras'a göre Şeker Bayramı, Osmanlı'da tatlı ve şeker dağıtıldığı için bu ismi alarak günümüze kadar gelmiş.
Peki neden şeker ve tatlı dağıtıyoruz?
Elbette bayramda ya da önemli günlerde tatlı ve şeker dağıtma gibi güzel huylarımız var ancak bu nerden geliyor? Neden yaprak sarması değil de tatlı dağıtıyoruz?
Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesinden Prof. Dr. Avni İlhan gezdiği müslüman ülkelerden derlediği yazısıyla bu duruma yakından değinmiş. Irak'ta da bulunduğunu söyleyen Avni İlhan farklı mezheplerdeki müslümanların aşağı yukarı ülkemizdeki gibi bayramı kutladıklarını anlatıyor. Barışın simgesi olarak bilinen şekerin birçok müslüman ülkesinde dağıtıldığını belirtirken ayrıca 1 ay boyunca oruç tutan bünyenin şekere ve enerjiye ihtiyaç duyduğu için bayramlarda üç gün boyunca şeker dağıtılması olumlu karşılanıyor.