Reel efektif döviz kuru nedir, düşerse ne olur? Reel efektif döviz kuru hesaplama nasıl yapılır?

Finans ve ekonomi alanlarında kullanılan birçok terim ve ifade vardır. Bu terimler her iki alanda farklı anlamlara sahip olabildiği gibi bazı terimler de her iki alanda aynı ifadeyi sağlayabilir. Reel efektif döviz kuru da bu ifadeler arasında yer alır. Bu terim bir veri için kullanılır. Türk lirasının sahip olduğu satın alma gücündeki değişiklikleri en gerçekçi şekilde ortaya koyan bir veri türü olan reel efektif döviz kuru nasıl hesaplanır ve düşerse ne olur?

Nominal efektif döviz kuru olarak da bilinen reel efektif döviz kuru, Türkiye’nin para biriminin diğer ülkelerin para birimlerine göre olan değeri gösteren bir veridir. Bu veriler belirli zaman periyotları ile Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankasının ürettiği bir sistem olan Ekonomik Veri Dağıtım Sistemi (EVDS) kapsamında yayınlanır.

Reel efektif döviz kuru nedir?

NEK (Normal Efektif Döviz Kuru) ya da diğer adı ile "Reel Efektif Döviz Kuru (REK)" Türk lirasının diğer ülkelere oranına göre değerini gösteren bir veridir. Belli kriterlere göre seçilen ve çift taraflı olan reel kurların uygun görülen bir ağırlıklandırma metodu kullanılarak elde edilen ortalaması olarak da tanımlanabilir. Reel efektif döviz kuru endeksi, reel efektif döviz kuru değerlerinin belli bir zaman dilimi için ortalamasının alındığı durumdur. Ortalamaya göre bulunan endeks, ülkenin ürün ve hizmetlerinin değerleri ile ülkenin ticareti ve yatırımları ile ilgili geleceğe dayalı fikirler verir.

Reklam
Reklam

Reel efektif döviz kuru hesaplaması nasıl yapılır?

Reel efektif döviz kuru hesaplaması yapmak için Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) oranları baz alınır. Türkiye’deki fiyat seviyesinin, dış ticarette bulunulan 36 ülkenin fiyat seviyeleri ile oranının ağırlıklı ortalaması hesaplanarak bulunur. Reel efektif döviz kuru hesaplama formülü ve formül kapsamında kullanılan kısaltmaların anlamları şu şekildedir:

Pf: Dış ülkelerin Tüketici Fiyat Endeksi (Yabancı ülkedeki fiyat seviyesi)
P: Türkiye’nin fiyat endeksi (Tüketici Fiyat Endeksi: TÜFE)
E: Nominal (reel) döviz kuru

REK: e * (Pf / P)

Reel Efektif Döviz Kuru: Nominal Döviz Kuru * (Dış Ülkelerin Tüketici Fiyat Endeksi / Türkiye’nin Fiyat Endeksi)

Reel efektif döviz kuru düşerse ne olur?

Eğer reel döviz kurunda azalma söz konusu olursa yabancı sahalardaki değerli ürünlerin yerli ve millî değerli ürünlere karşı ucuzlaması ile ithalat işlemlerinde artma görülür.