Rekabet Kurumu Başkanı Birol Küle, bu yılın ocak-haziran döneminde esastan ve usulden Kurulca verilen cezaların 4 milyar 150 milyon liraya ulaştığını bildirdi. Küle, "Sorunlu sektörleri odağımıza alıyor, bu sektörleri inceleyerek olası sorunlara karşı erkenden aksiyon almak yönündeki hedefimizi de uygulamaya devam ediyoruz" açıklamasını yaptı.
Küle, Rekabet Kurulunun bu yılın ilk yarısında yürüttüğü soruşturmalara ilişkin değerlendirmede bulundu.
Kurumun 2023 yılında gösterdiği performansı 2024 yılında da artırarak sergilediğini, Kurulun da geçen yılın tamamında 447 karar aldığını dile getiren Küle, şu ifadeleri kullandı:
"Bu yılın ilk yarısında 96 rekabet ihlali, 143 birleşme-devralma kararını da içeren 283 kararı ele aldık. Bu, geçen yıla göre ortalamada yüzde 25 artış anlamına geliyor. Bu rakamlar rekabet ihlallerine göz yummama taahhüdümüzdeki kararlı duruşumuzun bir yansıması niteliğindedir."
Kurul kararlarının ayrıntıları hakkında da bilgi veren Küle, "Rekabet ihlali kararlarının 90'ı teşebbüsler arası rekabeti kısıtlayıcı anlaşmalara yönelik iken, 4'ü hakim durumun kötüye kullanılmasına, 2'si de her iki ihlal türüne yöneliktir." dedi.
Küle, klasik usulde soruşturmaların hızlı ve etkin şekilde yürütülmesi için uzlaşma ve taahhütleri mevzuata kazandırdıklarına işaret ederek, "Bunlara ilişkin ikincil mevzuatımızı da ivedilikle geliştirdik. Böylece daha soruşturmanın en başında, bizzat endişeye yol açan oyuncular tarafından tasarlanan taahhütlerle daha yapısal ve kalıcı çözümler üretilmesinin yolunu açtık." değerlendirmesinde bulundu.
Uzlaşma ve taahhütlere yılın ilk yarısında etkin şekilde başvurulduğuna dikkati çeken Küle, bu dönemde soruşturmaların 66'sında uzlaşma, 11'inde taahhüt kararı alındığını ve soruşturmaların çoğunun ivedilikle sonuçlandırıldığını bildirdi.
Küle, toplumsal refahın maksimizasyonu, ihlalin kapsamı veya ağırlığı doğrultusunda bazı ihlallerin klasik usulle de soruşturulmasının gerektiğini vurgulayarak, soruşturmalarda hızlı ve etkin sonuç almak için yapılan kanun değişikliyle soruşturma sürecinin kısaltıldığını söyledi.
İhlaller sonucunda ortaya çıkan rekabet zararlarına ilişkin de konuşan Küle, şunları kaydetti:
"Esasa ilişkin 2,5 milyar lirayı aşan idari para cezası uyguladık. Bilişim ile eğitim alanında faaliyet gösteren şirketlerin çalışanların ücretlerini ve yan haklarını sınırlandırmaları karşısında yürüttüğümüz soruşturmaları cezayla sonlandırdık. Ferrero hakkında yürütülen soruşturmayı, aralarında fındık üreticilerinin ürünlerini referans fiyatının altındaki fiyatlardan almayacağını taahhüdünün de bulunduğu taahhütlerle sonlandırdık."
Küle, cezalara ilave olarak, bozulan pazarda rekabetin yeniden tesisi için tedbirler de aldıklarını belirterek, esasa ilişkin yaptırımların yanında, Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'un caydırıcılığı ve soruşturmaların güvenliğini sağlamak üzere usule ilişkin de yaptırımlar öngördüklerini anlattı.
Kuruma yanlış bilgi verilmesi, yerinde incelemenin engellenmesi veya zorlaştırılmasının da idari para cezası gerektirdiğine işaret eden Küle, şu değerlendirmede bulundu:
"Teşebbüsler rekabet ihlalinden kaçınmak kadar soruşturmanın selametini tehlikeye düşürmeye sebep olabilecek davranışlardan kaçınmaya da dikkate etmelidir. Bu çerçevede, 2024 yılının ilk yarısında usule ilişkin uygulanan cezalar 1,5 milyar lirayı buldu. Bunlar arasında örneğin Google ve Meta, haklarında yürütülen soruşturmalarımız sonucunda alınan tedbir kararlarına uyum sağlamadıkları gerekçesiyle, uyum sağlayana kadar geçen süre doğrultusunda sırasıyla 482 milyon lira ve 551 milyon lira cezaya tabi tutulmuştur. Bu yılın ilk 6 ayında esastan ve usulden verilen tüm cezaların toplamı yaklaşık 4 milyar 150 milyon liraya vardı."
Küle, Kuruma başvurmaksızın birleşme-devralma işlem gerçekleştirildiğinde cezai yaptırım uyguladıklarını ifade ederek, birleşme-devralma dosyalarındaki artışı da ekonomik aktivitelerdeki canlılığın artışının bir yansıması olarak gördüklerini söyledi.
Rekabeti sınırlayıcılık açısından şüphe görmedikleri 140 birleşme devralma işlemine süreci aksatmadan izin verdiklerini vurgulayan Küle, "Ancak rekabeti sınırlayıcı sonuç doğuracağından şüphelendiğimiz 3 işleme bu sorunları giderecek şekilde şartlar ilave ederek 'koşullu' izin verdik. Böylece toplam 143 birleşme-devralma işlemine izin vermiş olduk." diye konuştu.
Küle, yılın ilk 6 ayındaki soruşturmaların sektörlere göre dağılımına ilişkin ise şu bilgileri verdi:
"Tamamlanan soruşturmalarda yoğunluk gıda, kimya ve otomotiv sektörlerinde iken devam eden soruşturmalarımız da nazara alındığında gıda, eğitim, inşaat, enerji, bilişim ve platform hizmetlerinde yoğunlaşmaktadır. Tüm gayemizle sorunlu sektörleri odağımıza alıyor, bu sektörleri inceleyerek olası sorunlara karşı erkenden aksiyon almak yönündeki hedefimizi de uygulamaya devam ediyoruz. Keza stratejik olarak önceliğe aldığımız gıda, sağlık sektörleri ile dijital pazarlarda yoğun çalışmalarımıza devam etmekteyiz."