Rektum organı, kalın bağırsağın son bölümü olup, sakrum adı verilen kuyruk sokumu kemiğinin önünde yer alır.
Rektum’un bölümleri
- Üst rektum: makat girişinden itibaren 10 cm’den ileride
- Orta rektum: makat girişinden itibaren 6-10- cm’ler arası
- Alt rektum: makat girişinden itibaren 4-5. cm’ler arası. Alt rektum kanserleri, halk arasında sıklıkla makat kanseri olarak adlandırılmasına rağmen, makat kanserlerinden özellikleri ve tedavileri farklıdır.
Rektum kanserlerinin sıklığı
- Dünya genelinde yılda 1-2 milyon ve Avrupa’da yılda 140.00 adet yeni rektum kanseri olgusu belirlenmektedir.
- Yaşam boyu rektum kanseri gelişme riski % 5-6 olarak belirlenmiştir.
- Kalın bağırsak kanserleri ve rektum kanserleri (kolorektal kanserler), tüm kanserlerin % 10’unu oluşturular.
- Rektum kanseri, kalın bağırsak kanserlerinin % 20’sinin oluşturur ve % 10’unun ise rekto-sigmoid bölgede yerleştiği bilinmektedir. Böylelikle, rektum kanserleri, kalın bağırsak kanserlerinin 1/3’ünü oluşturur.
- Rektum kanseri, erkeklerde kadınlara oranla 1-4 kat daha sıktır ve sağ kolon kanseri ise kadınlarda daha sık görülür.
- Rektum kanserinin sıklığı 35 yaşından sonra artmaya başlar, 50 yaş sonrasında belirgin olarak artar ve 70 yaştan sonra ise en sık görülür. Ancak, hastaların % 90’lık grubu 50 yaşın üzerindedir.
- Rektum kanseri olgularının sadece % 0.1’lik bölümü, 20 yaşın altında ve % 1’i ise 20-34 yaş aralığındadır.
Rektum kanserinin tipleri
Rektum kanseri patolojik sınıflamaya göre: % 98’i adenokarsinom tipindedir. Geriye kalan % 1.3’ü lenfoma, % 0.3’ü sarkom ve % 0.4’ü karsinoid tümör şeklinde görülür. Makata yakın olan rektum tümörleri ise skuamöz hücreli karsinom türünde olur. Kalın bağırsak hücreleri her 6 günde bir yenilenir. Kalın bağırsakta yerleşen adenom adlı iyi huylu urların % 10’u adenokarsinom şekline dönüşür.
Adenomatöz polipozis coli (APC) geni ile veya kalıtımsal nonpolipozis kolorektal kanser ile rektum kanseri oluşabilir. K-ras onkogeni ve p53 mutasyonu sonucunda rektum kanseri gelişebilir.