Radyo ve Televizyon Üst Kurulu(RTÜK)'nun, reyting operasyonu ile ölçüm şirketlerine karşı oluşan güvensizliğin önüne geçecek yasal düzenlemesi yürürlüğe girdi. Üst Kurul, bundan böyle ölçüm yapacak tüm şirketlere 'izlenme ve dinlenme ölçüm yetki belgesi' verecek. Belgeli olmadığı halde kamuoyuna açıklamak üzere ölçüm yapan şirketlere 600 bin liraya kadar ceza verilecek. Belgeli olup mevzuat hükümlerine aykırı hareket eden ölçüm şirketlerine de uyarı ve 200 bin liradan az olmamak kaydı ile para cezası kesilecek.
RTÜK tarafından hazırlanan "Yayın Hizmetlerinin İzlenme ve Dinlenme Oranı Ölçümlerinin Yapılmasına ve Denetlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik" Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yönetmelikle yayın hizmetlerinin izlenme ve dinlenme oranı ölçümlerinin yapılmasına ve denetlenmesine ilişkin usul ve esaslar ile bu usul ve esaslara uymayan şirket ve kuruluşlara uygulanacak müeyyideleri belirlendi. Yönetmelikte, izlenme ve dinlenme ölçüm hizmeti faaliyetleri ve ölçüm piyasasında rekabeti sağlamak amacıyla izlenme ve/veya dinlenme ölçüm hizmeti faaliyetinde bulunacak kuruluşların sahip olması gereken şartlar düzenleniyor. Düzenlemeye göre, RTÜK'ten izin almadan hiçbir kuruluş ölçüm işine giremiyor, mevcut ölçüm şirketlerine de yine belirlenen şartları yerine getirerek, RTÜK'e başvurularını yapma ve ölçüm yetki belgesi alma zorunluluğu getiriliyor.
İzlenme ile ilgili verilerin toplandığı hanelerde 4 yaş ve üstü nüfusun, dinlenme ölçümünde ise 12 yaş üstü nüfusun eğilimleri esas alınacak. Ölçümdeki haneler, sistemde en fazla 5 yıl içinde kalacak şekilde her yıl yüzde 20 oranında yenilenecek. RTÜK, ihtiyaç duyulması ya da kendisine ulaşan ihbar ve şikayet üzerine ölçüm kuruluşunu denetleyecek. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, izlenme ve dinlenme ölçüm hizmetinin temininde ölçüm piyasasında rekabetin sağlanması amacıyla, bundan böyle ölçüm yapacak tüm şirketlere 'izlenme ve dinlenme ölçüm yetki belgesi' verecek. RTÜK'ten belgeli olmayan hiçbir kurum, ölçüm yapamayacak. RTÜK, 5 yıl süreli olan ölçüm yetki belgesini alan tüm kuruluşları yakından denetleyecek.
BAĞIMSIZ VE TARAFSIZ DENETLEME KURULU OLACAK
Ölçümde kullanılan metodoloji, ölçüm sistemi, raporlama gibi sistemin tüm aşamalarının denetlenmesini için denetim sistemi oluşturulacak. Bu amaçla, alanında uzman en az üç kişiden oluşan bağımsız ve tarafsız denetleme kurulu kurulacak. Denetime ilişkin raporlar, Üst Kurula sunulacak. Üst Kurul, ihtiyaç duyulması halinde veya kendisine intikal eden ihbar yahut şikayet üzerine araştırma şirketinin faaliyet ve işlemlerinin yönetmeliğe uygun olup olmadığının tespiti için, dosya (belge) üzerinde ve/veya yerinde denetim yapabilecek. Belgeli olmadığı halde kamuoyuna açıklamak üzere ölçüm yapan şirketlere 600 bin liraya kadar ceza verilebilecek. Belgeli olup mevzuat hükümlerine aykırı hareket eden ölçüm şirketlerine de uyarı ve 200 bin liradan az olmamak kaydı ile para cezası verilebilecek. Belge almak için hile yaptığı belirlenen şirketlerin belgesi iptal edilecek. İzlenme ve dinlenme ölçüm sonuçlarının kamuya açıklanmasında, gerekli hükümlere uyulmadığının tespiti halinde, sorumlu gerçek veya tüzel kişiler hakkında 100 bin liraya kadar ceza verilecek. 7 gün içinde yönetmeliğe uygun açıklama yapılması konusunda şirket ihtar edilecek.
(CİHAN)