RTÜK, setlerde büyüyen çocuklar için harekete geçti

Televizyon kanallarında yayınlanan dizi, yarışma, çocuk programı ve reklam filmlerinden oluşan 94 ayrı yapımda yüzlerce çocuğun rol aldığını belirleyen Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), yayın hizmetlerinde çalıştırılan çocukların haklarının korunmasına yönelik düzenlemelerin yapılması için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na başvurdu.
Üst Kurul Başkanı Prof. Dr. Davut Dursun, “Yayıncılık sektöründe rol alan çocuk ve gençlerin haklarının korunması konusunda ülkemizde düzenleme eksikliği var.” dedi.
RTÜK Başkanı Dursun, çocukların uzun saatler boyunca ve okulda veya yatakta olmaları gereken saatlerde setlerde çalıştırılmasını istismar olarak değerlendirilebileceğini söyledi. Dursun, çocuklara yönelik şarkı yarışmaları, çocukların reklamlarda ve dizilerde rol almaları nedeniyle basında yer alan olumsuz haberler ve uzman görüşleri doğrultusunda konunun RTÜK gündemine alındığını söyledi. Dursun, yayın hizmetlerinde rol alan çocukların istismarının önlenmesi için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na başvurduklarını kaydetti.
Üst Kurul tarafından 4-13 Eylül tarihleri arasında yapılan incelemeler sonucu 45 reklam filmi, 43 dizi film, 3 çocuk programı ve 3 yarışma programında, sayıları yüzlerle ifade edilebilecek kadar çocuk oyuncunun rol aldığının tespit edildiğini kaydeden Dursun, RTÜK tarafından hazırlanan ve geçen hafta Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na sunulan raporun ayrıntıları hakkında bilgi verdi.
Raporda, Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme'ye atıfta bulunularak her çocuğun bedensel, zihinsel, ruhsal, ahlâki ve toplumsal gelişimini sağlayacak yeterli bir hayat seviyesine sahip olma hakkının bütün taraf devletlerce kabul edildiği vurgulandı. Türkiye’de yayıncılık sektöründe bozulmuş aile yapısını işleyen programlarda, oyuncu olarak yer alan çocuklar gözönüne alındığında bu hakkın, ancak bu sektörde çalışan çocuklarla ilgili detaylı düzenleme bulunması ile sağlanabileceği belirtildi.

"YAYINCILIK SEKTÖRÜNDEKİ ÇOCUKLARIN KORUNMASI DA ÜZERİNDE HASSASİYET İLE DURULAN BİR KONU"
RTÜK Başkanı Prof. Dr. Davut Dursun, ekran karşısındaki çocuk ve gençlerin, yayın hizmetlerindeki zararlı içerikten korunmaları yanında, yayıncılık sektörünün içinde, oyuncu sıfatıyla yer alan çocuk ve gençlerin korunmasının da Üst Kurulun üzerinde hassasiyetle durduğu bir konu olduğuna değindi. Dursun, “Yayınların çocuklara karşı istismar içermemeleri, 6112 Sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'la güvence altına alınmıştır. Ancak yayıncılık sektöründe rol alan çocuk ve gençlerin haklarının korunması konusunda ülkemizde düzenleme eksikliği var.” dedi.
Prof. Dursun, başka ülkelerdeki uygulamalardan yola çıkarak hazırlanan raporda, bu ülkelerde genel olarak, çocuk ve gençlerin yayıncılık sektöründe çalışmalarının, ebeveynlerin izniyle birlikte, konuyla ilgili yetkilendirilen bir kuruluşun iznine de tabi olduğunun yer aldığını ifade etti. Ayrıca, yapılacak işin çocukların sağlık, güvenlik, ruhsal ve fiziksel gelişimlerine zarar vermemesi ve okul yaşındaki çocukların eğitimlerini aksatmaması konularının yasayla koruma altına alındığına vurgu yapan Dursun, Türkiye'de yapılması gereken düzenlemede bu izin prosedürünün ve yapılacak işin tanımlanması yanında, çocuk işçiliği konusunda düzenlenmiş çalışma saati sınırlarına ve asgari dinlenme sürelerine sadık kalınması gerektiğinin altını çizdi.
Öte yandan, raporda, RTÜK’ün ilgili bakanlıktan talep etmiş olduğu konular arasında, çalışma alanında veli veya vasisinin çocuğun yanında bulunmasının sağlanması, çocuk oyuncuların ailelerinin bu yolla elde ettikleri gelirin bir kısmının, çocuğun reşit olduktan sonra kullanabilmesini sağlamak amacıyla koruma altına alınması ve yapılacak düzenlemeye aykırılık durumunda müeyyide öngörülmesi konuları da bulunuyor.
Kasım ayında Ankara’da yapılan Uluslararası Çalışma Örgütü'nün Sanatsal ve Kültürel Etkinliklerde Çalışan Çocuklar Araştırma Projesi Çalıştayı’na Üst Kuruldan da bir temsilcinin katıldığını belirten Dursun, konuyla ilgili olarak toplumun bilinçlendirilmesinin ve bütün tarafların işbirliği içerisinde hareket etmesinin önemini hatırlattı. Dursun, Çalıştay’da, Türkiye’de 14 yaşından küçük olup kültürel ve sanatsal etkinliklerde rol alan çocukların çalışma şartlarının herhangi bir düzenlemeye tabi olmaması hususunda en kısa zamanda somut tavsiyeler geliştirilmesinin kararlaştırıldığı bilgisini de paylaştı.