Buğdayın özü olan rüşeym, maalesef beyaz unun elde edilme aşamasında rafine edilmekte ve undan ayrılmaktadır. Her gün tükettiğimiz en temel besin maddelerinden biri olan ekmeğin lif, vitamin, mineral ve antioksidanlarca zengin rüşeymden uzak kalmasının nedeni ise unun daha uzun süre bozulmadan muhafaza edilmesini sağlamaktır.
Rüşeymin yapısındaki sağlıklı doğal yağlar kullanıldığı ürünün raf ömrünü kısalttığından buğdaydan ayrıştırılır. O halde rüşeymi beslenmemize sonradan dahil etmemiz gerekiyor.
Buğdayı büyüten tohum, yani rüşeym ihtiyacımız olan temel besin maddeleriyle doludur. 2 yemek kaşığı çiğ rüşeym 1,5 gram doymamış yağ, yaklaşık 1,5 gram karbonhidrat, 9 gram karbonhidrat, 4 gram protein, 2 gram diyet lifi ve 2 gram şeker içerir. Buğdayın kalbi olan rüşeym bu besin değerlerine rağmen sadece 60 kaloridir ve kesinlikle kolesterol içermez.
Bitkisel kökenli ‘Alpha-tocapherol’ isimli E vitaminince zengin rüşeym, kompleks karbonhidrat yapısıyla enerji verirken, bağışıklık sistemini de güçlendirir. Günlük olarak alınması gereken niasin, folat, tiamin ve B6 vitaminlerini içeren bünyesinde barındıran rüşeym, kalp hastalıklarından kas sağlığına, kanserden yaşlanmaya kadar geniş bir etki mekanizmasına sahiptir. İşte sağlık deposu rüşeymin faydaları:
1. Kolesterol
Rüşeym yapı olarak fitosterol grubundaki kolesterolle benzer özellikler gösterir. Bu fitosteroller, kötü huylu kolesterol olarak bilinen LDL seviyesini düşürerek kalp sağlığını destekler.
1992’de Fransa’da gerçekleştirilen bir çalışmada 14 gün boyunca 30 gram, yani yaklaşık 1 su bardağının çeyreği kadar pişmemiş rüşeym tüketen kişilerin toplam kolesterol seviyesinde % 7,2’lik bir düşüş meydana gelmiştir. Aynı çalışma rüşeymin, LDL ve trigliserid seviyelerinde % 15,4, vücuttaki yağ ve şeker seviyelerinde de % 11,3’lük bir azalma sağladığını ortaya koymuştur.
Rüşeymde bulunan orjinal fitosteroller bağırsaklardaki kolesterol emilimini % 42,8 oranında azaltmaktadır. Bu da rüşeymin kalp ve damar sağlığı açısından ne denli önemli olduğunu gözler önüne seriyor.
2. Kalp Sağlığı
Rüşeym bol miktarda içerdiği B grubu vitaminler, folat ve tiamin sayesinde kan akışını hızlandırarak damarlarınızı besler. Bununla birlikte rüşeymde bulunan ‘oktakosanol’ yine kötü huylu kolesterol olarak tanımlanan LDL seviyesini düşürür.
Bu nedenle zengin besin kaynağı rüşeym tüketmek kalp krizi, felç gibi ciddi sağlık problemlerine karşı alınacak en etkili önlemlerden biridir. Bununla birlikte rüşeym, içerdiği omega-3 yağ asitleri sayesinde sinir sistemini rahatlatarak beyin aktivitelerinin sorunsuz bir şekilde yerine getirilmesini sağlar.
3. Bağışıklık Sistemi
Rüşeymin yapısında doğal olarak bulunan ‘hidrolizat’lar kanser ve kalp rahatsızlıkları başta olmak üzere birçok ciddi hastalığa neden olan serbest radikallerin en büyük düşmanı, antioksidanları destekler.
Antioksidanlar serbest radikallerle olan mücadelenin yanında bakteri ve virüs gibi mikroorganizmaların neden olduğu hastalıklarla da savaşır. Ayrıca rüşeymde bulunan omega-3 enfeksiyonlara karşı vücudunuzu güçlendirir ve stresi azaltır.
Güçlü bir bağışıklık sistemi sağlığınızı koruyacak en önemli savunmadır. Siz de rüşeym tüketerek bağışıklık sisteminizi güçlendirebilirsiniz.
4. Kan Şekeri
Lif içeren besinler tüketmenin önemini sıkça dile getiriyoruz. Çünkü lif sadece kötü huylu kolesterol seviyesini düşürmekle kalmayıp kan şekerini de dengeliyor. Bununla birlikte etkili bir detoks etkisi gösteren bol lifli rüşeym, özellikle diyabet hastaları ve hiçbir hayvansal gıda tüketmeyen veganların gözbebeği.
5. Metabolizma
Rüşeym demir, çinko, magnezyum, kalsiyum, selenyum ve manganez içeren çok güçlü bir mineral kaynağıdır. Vücutta gerçekleşen kimyasal reaksiyonların aksamadan gerçekleşebilmesi ve hücrelerin yenilenebilmesi için koşulsuz olarak bu temel minerallere ihtiyaç duyarız.
Bununla birlikte, tükettiğimiz besinlerin kullanılabilir enerjiye dönüşmesi hızlı bir metabolizmanın temelidir. Rüşeymde bulunan B grubu vitaminler, folat, tiamin ve niasin besinlerin hücre metabolizmasına katılması ve enerji olarak kullanılmasında görevlidir. Hızlı çalışan bir metabolizma, sağlıklı şekilde kilo vermek ve güçlü bir bedene sahip olmak demektir. Vücutta gerçekleşen biyokimyasal olayların düzenlenmesi ve metabolizmanın hızlandırılması için rüşeym tüketmek oldukça önemlidir.
6. Kas Sağlığı
Zengin protein yapısına kıyasla fazla kalori içermeyen rüşeym, kas sağlığı açısından önemli bir besin maddesidir. Rüşeym hasar gören dokuların kısa bir süre içerisinde onarılmasını sağlar. Özellikle sporcuların tüketmesi gereken rüşeym gücünüze güç katacak. Düzenli tüketildiğinde yağ oranını en aza indirir!
BONUS: ENFES LEZZETLİ BİR DİYET PUDİNG
7. Kanser
Rüşeym içerdiği antioksidan, B ve E vitaminlerinin yanı sıra ‘benzokinin’ sayesinde kanser hastaları için oldukça etkili bir destekleyici tedavidir. Kanser hücrelerinin gelişmesini sınırlandıran rüşeymin, kemoterapi sırasında tüketildiğinde beyaz kan hücrelerini arttırdığı kanıtlanmıştır.
Bunun yanı sıra rüşeym, bağışıklık sisteminin doğru bir şekilde çalışmasını engelleyen steroidlerin vücuttan uzaklaştırılmasını sağlayarak özellikle kolon kanseri riskini düşürür.
8. Yaşlanma Karşıtı
Rüşeymin güçlü besleyici yapısı E vitamininden aldığı gücüyle tam bir yaşlanma karşıtıdır. Üstelik sadece tüketilerek değil, rüşeym içeren birçok dermokozmetik üründen de faydalanmanız mümkün.
Rüşeymdeki protein, vitamin ve mineraller hücre yenilenme sürecini hızlandırarak egzama, güneş yanıkları, sedef hastalığı ve yaşlanma belirtileri olan kırışıklıklar üzerinde olumlu sonuçlar verir.
Saç dökülmesine bile iyi gelen rüşeym tam bir sağlık kaynağıdır. Kahvaltılık gevreğinize, çorba ve yemeklere ekleyebileceğiniz rüşeymi sevdiğiniz baharatlarla ya da yoğurtla karıştırarak atıştırmalık olarak tüketebilirsiniz.
Son olarak; gluten içeren rüşeymin çölyak hastaları tarafından tüketilmemesi gerektiğinin altını çizelim. Rüşeym bol kalorili bir enerji deposu olduğundan kilo almamak için tükettiğiniz miktara dikkat etmelisiniz.
Rüşeymin Besin Değerleri
20 gramlık orta porsiyon rüşeym 76 kalori olup, beslenme uzmanlarının günlük olarak tüketmemizi önerdiği miktardır.