Rusya'nın Suriye'deki askeri varlığının bir kısmını çekeceğine dair açıklaması çeşitli spekülasyonlara yol açtı.
Bu değerlendirmelerde, "Rusya'nın tamamen çekileceği", "Rusya'nın Esad yönetimi ile fikir ayrılığının derinleştiği ve bu nedenle çekileceği", "Rusya'nın Esad yönetimi terk ettiği" gibi görüşler öne sürülüyor.
TIKLAYIN -Rusya, Suriye'de 'hava saldırılarına devam edecek'
Ancak gerek Suriye içindeki askeri ve siyasi durum ve gerekse uluslararası toplumdan Rusya'ya "Suriye'den çekil" mealinde çağrı bile olmadığı göz önüne alındığında "Rusya'nın Suriye'den tamamen çekilmeyeceği" söylenebilir.
Bu durumda Rusya'dan yapılan "kısmi çekilme" manevrası ne anlama geliyor?
Rusya, Suriye'ye neden müdahale etti?
Rusya, Cumhurbaşkanı Beşar Esad'ın talebi üzerine Suriye'de hava saldırılarına başladı.
Hava saldırılarının başlamasından hemen sonra gerek Rusya'dan gelen açıklamalarda ve gerekse Suriye içinde yapılan değerlendirmelerde Rusya'nın Suriye'deki hedefleri şöyle sıralandı:- 6-8 aylık bir dönem hava saldırılarını yapacak.- Çok yıpranmış olan Suriye ordusunu hava saldırıları ile rahatlatmanın yanı sıra silah ve lojistik desteği ile toparlanmasını sağlayacak.- IŞİD ve Nusra Cephesi gibi örgütlerin hızla toprak kazandığı bir dönemde müdahale ederek çatışma sürecini Suriye ordusunun lehine çevirme hedefi ile hareket edecek.- Yıllardır süren ve somut sonuç alınamayan siyasi çözüm sürecini yeniden canlandırmak üzere girişimlerini yoğunlaştıracak.
Rusya'nın, geçen aylarda bu hedeflerini büyük ölçüde gerçekleştirdiği söylenebilir. Bu çerçevede Rusya'nın askeri anlamda Suriye krizine, sahadaki durum dengelenene, Suriye içinde ve ülkedeki savaşa taraf olan ülkelerin asgari müşterekte buluştuğu bir siyasi zemin sağlanana kadar dâhil olduğu ortada.
Rusya hangi mesajı vermiş olabilir?
Rusya'dan yapılan açıklamalarda "ülkenin Suriye'deki bütün askeri varlığını çekeceğine" dair ifadeler bulunmuyor. Buna karşılık Lazkiye'deki S-400 füze ve radar sisteminin kalacağı belirtiliyor.
Bu durumda Suriye hava sahası Rusya'nın korumasında kalmaya devam edecek. Aynı zamanda Lazkiye ve Humus'taki askeri üslerden de Rusya'nın çekilmeyeceği biliniyor.
Kısmi çekilmenin detaylarının da belirginleştiği söylenemez. Bugün sabah saatlerinde Rus askerlerinin ve uçaklarının bir kısmı Suriye'den ayrıldı ancak Rus askeri uzmanların ve danışmanların kalmaya devam edecekleri belirtiliyor.
Resmi açıklamalar ve Suriye içindeki değerlendirmelere göre Rusya'nın tamamen çekilmediği sadece Suriye'deki askeri personel sayısını ve varlığını azalttığı söylenebilir.
Bu kararın Cenevre görüşmeleri ve Suriye içindeki seçim süreci öncesi açıklanması dikkat çekici. Rusya'nın zamanlama itibariyle, "Suriye'ye siyasi çözüm hedefiyle uygun zemini oluşturmak için müdahale ettim. Şartlar oluştu ve bu nedenle askeri varlığımı azaltıp siyasi sürece desteğimi arttırıyorum" mesajı verdiği söylenebilir.
Rusya ve Suriye yönetimi her konuda hemfikir değil
Rusya ve Suriye yönetiminin görüş ayrılığının derinleştiği ve bu nedenle Putin yönetiminin Esad yönetimini terk ettiği de sıkça dile getirilen iddialar arasında.
Rusya ile Suriye yönetimlerinin 2011 başından itibaren her konuda hemfikir olmadığı biliniyor. Aynı şekilde Suriye'ye askeri müdahalenin ardından bu fikir ayrılıkları devam etti.
Mesela Rusya, Suriye ile İsrail arasında taraf olmayacağını bildirdiği gibi ülke içindeki çeşitli konularda da fikir ayrılıkları yaşandığı açıklandı. Rusya'nın Suriye'den askeri varlığını çekmesine neden olacak büyüklükte bir fikir ayrılığı henüz dile getirilmiş değil.
Rusya, Suriye'den çekilir mi?
Rusya, Suriye'nin doğal müttefiklerinden biri ve bu müttefiklik ülkedeki kriz boyunca da sürdü. Rusya'nın Suriye'de radar sistemleri kurup, askeri üsler edinmesi ile belirginleşen müttefikliğin sadece Suriye'ye ve Esad yönetimine destek ile sınırlı olmadığı söylenebilir.
Rusya'nın Suriye'deki varlığının Akdeniz'de ve Orta Doğu'daki etkisini de pekiştireceği biliniyor. Bu nedenlerle Rusya'nın Suriye'den siyasi ve askeri olarak çekilmesi pek olası değil.
Rusya'nın özellikle son 1 yıldır siyasi, askeri ve ekonomik açıdan Suriye meselesine büyük "yatırım" yaptığı göz önüne alındığında etkili bir sebep veya yaptırım yokken çekilmesi pek mümkün görünmüyor.