Düşürülen Rus uçağı sonrası Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov’un vatandaşlarına ‘Türkiye’yi ziyaret etmeyin’ tavsiyesinde bulunması turizm camiasında şok etkisi yarattı. Açıklamalar hakkında görüşlerine başvurduğumuz TÜROFED Başkanı Osman Ayık’ın ilk tepkisi ‘O zaman bittik’ şeklinde oldu.
Sınır ihlali yaptığı gerekçesiyle düşürülen Rus uçağı sonrası iki ülke arasındaki siyasi ve ekonomik birliktelikler gündeme geldi. İki ülke arasında özellikle tarım ve turizm alanında yoğun bir ilişki yaşanırken, Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov’un Rus vatandaşlarının Türkiye’yi ziyaret etmeme tavsiyesinde bulunması ve ‘Türkiye’deki terörizm riski Mısır’dakinden daha az değil’ açıklamaları Türk turizmcileri endişelendirdi. Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkanı Osman Ayık’a Lavrov’un açıklamaları hakkındaki görüşlerini sorduğumuz da ilk tepkisi, “O zaman bittik” şeklinde oldu. Almanya’dan sonra en önemli ikinci pazarın Rusya olduğunu söyleyen Ayık, şu an için gelecekte yaşanabilecekler hakkında yorum yapmanın erken olduğunu, ancak gelişmelerin kendilerini endişelendirdiğini belirtti.
KAYBETMEYİ GÖZE ALAMAYIZ
Türkiye’ye Rusya’dan 4 milyonun üzerinde turist geldiğinin altını çizen Ayık, “Kolay kolay göz ardı edemeyiz. Kaybetmeyi göze alamayız. Bu yıl 800 bine yakın rus turist kaybı oldu. Turizmciler çok zora girdi. Rus turist gelmeyince diğer pazarlara fiyat indirimi yaptık. Tavizler verdik. Ona rağmen Rus turist açığını kapatamadık” dedi. İki ülke arasında barış ve huzurun olmasını tercih ettiklerini söyleyen Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği (TÜRSAB) Başkanı Başaran Ulusoy da, “Rusya turizm açısından bizim için çok önemli bir ülke. Bir an önce aradaki sorunların barış çerçevesinde çözülmesini bekliyoruz” diye konuştu.
RUSYA’DAN GELEN TURİST SAYISI
2012 3.6 milyon
2013 4.3 milyon
2014 4.5 milyon
2014* 4.1 milyon
2015* 3.3 milyon
*Eylül ayı itibariyle turist sayısı
TARIM- Meyve sebzede birinci pazar
Geçen yıl ağustos ayında Rusya’nın batılı ülkelerden aldığı tarım, gıda ve süt ürünlerine ambargo uygulayacağını duyurması sonrası en büyük ürün tedarikçisi konumuna Türkiye gelmesi heyecan yaratmıştı. Rusya’ya yaklaşık 1 milyar dolarlık yaş meyve-sebze satan üreticiler de bunu bir fırsat olarak değerlendirmişti. Ancak dün yaşanan Rus savaş uçağının sınırılarımızı ihlal ettiği gerekçesiyle düşürülmesinin sektöre etkisinin ne olacağı merak konusu oldu. Rusya’nın özellikle yaş meyve sebze pazarı için çok önemli bir partner ülke olduğuna değinen Antalya Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Mustafa Satıcı, son gelişmelerin ihracatı nasıl etkileyeceği konusunda yorum yapmak için erken olduğunu söyledi. Rusya ile ilişkiler hakkında bilgi veren Satıcı, “Rusya yaş meyve sebze pazarında 1 milyar dolarla birinci ülke konumunda. Onu 300 milyon dolarla Almanya takip ediyor. Son yaşanan olaylarda sağduyunun hakim olacağını düşünüyoruz. Olumsuz senaryoyu aklımızdan geçirmiyoruz” diye konuştu.
TEKSTİL- Ekonomik kriz sonrası toparlanma bekliyorduk
RUSYA Türk firmaları açısından önemli bir partner ülke olduğunun altını çizen Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Başkanı Hikmet Tanrıverdi, “Türk tekstil ve hazırgiyimcileri Rusya’da söz sahibi ülkeler arasında. Birçok Türk markasının Rusya’da yatırımı bulunuyor. Rusya’da tecrübe kazanıyor. Ancak Rusya’da geçen yıl yaşanan ekonomik kriz nedeniyle ihracatımız çok düşük seviyelere gelmişti. Sektör olarak bir an önce bu durumun toparlanmasını bekliyorduk. Ayrıca iki ülke arasında resmi kayıtlarda olmayan bir de bavul ticareti vardı. İlişkilerin bir an önce düzelmesini ümit ediyoruz” dedi.
İNŞAAT- Müteahhitlikte Rusya ilk sırada
TÜRK müteahhitlerin Rusya’da 1988 yılından bu yana üstlendiği 1920’yi aşkın projenin toplam bedeli yaklaşık 62 milyar dolar. Türkiye Müteahhitler Birliği verilerine göre Rusya Federasyonu bu tutar ile yurtdışında üstlenilen projelerin ülkelere göre dağılımında yüzde 19.4’lük pay ile lider konumda. Türk firmaları 2014 yılında Rusya Federasyonu’nda toplam tutarı 3.9 milyar doları aşan 47 adet proje üstlendi. 2015 yılı ilk 9 ay itibariyle proje adedi 8’e geriledi, buna karşın toplam tutar 2.3 milyar doları aştı. Ortalama proje bedeli 80 milyon dolar seviyesinden 300 milyon dolar seviyesine çıktı. Öte yandan Rus vatandaşları da Türkiye’den gayrimenkul satın alan yabancılar arasında önemli bir yere sahip. 2015’in ilk 10 ayında ülke genelinde yabancılara 18 bin 428 ev satıldı. Rus vatandaşları 1750 adet ev ile Iraklılar ve Suudilerden sonra üçüncü sırada yer aldı.
700’ÜN ÜZERİNDE MAĞAZA VAR
RUSYA son yıllarda Türk markalarının en çok mağaza açtığı ülke olarak dikkat çekiyordu. 30’dan fazla Türk markasının Rusya’da 700’ün üzerinde mağazası bulunuyor. Son dönemlerde ekonomik krizle mücadele eden markaların bazıları mağaza sayısını azaltmıştı. Rusya’daki mağazaların yüzde 75’ini ise hazır giyim markaları oluşturuyor. Bu sektörü mobilya ve ev tekstili takip ediyor. Ayakkabı, mücevher ve ev ürünleri üreticileri de Rusya’da son dönemlerde birçok mağaza açmıştı.
Rusya’ya ne satıyoruz (milyon dolar)
Tarım ve hayvancılık 1.068
Tekstil 910.7
Otomotiv 680.8
Makine ve teçhizat 610.7
Kimyasal madde ve ürünler 378.6
Giyim eşyası 303.2
Plastik ve kauçuk 297.7
Toplam ihracat 5.943
Rusya’dan ne alıyoruz (milyon dolar)
Doğalgaz 11.697
Ham petrol 4.763
Ana metal 3.106
Tarım ve hayvancılık 1.601
Gıda ve içecek 1.103
Atık ve hurdalar 1.207
Kimyasal madde 1.013
Toplam ithalat 25.288