Rusya ve Ukrayna arasındaki savaş, bir yılı aşkın süredir devam ediyor. Batı, Rusya'ya karşı desteklediği Ukrayna'ya verdiği silah desteğini genişletiyor. En son Abrams tanklarını gönderen ABD, aralarında Amerikan yapımı F-16’ların da bulunduğu ileri savaş uçaklarının Ukrayna’ya vermesine müsaade edeceğini duyurdu.
Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Başkan Joe Biden’ın kararı Cuma günü Japonya’da yapılan zirvede “G7’deki ortaklarına bildirdiğini” belirtti.
Sullivan ayrıca, ABD askerlerinin Ukraynalı pilotlara jetleri kullanabilmeleri için eğitim vereceğini kaydetti.
Ukrayna uzun süredir gelişmiş savaş uçakları istiyordu ve Ukrayna lideri Volodimir Zelenskiy, kararı “tarihi” diye tanımladı.
Yasal olarak farklı ülkeler Amerikan askeri donanımını sadece Washington onaylarsa satabiliyor ya da yeniden ihraç edebiliyorlar.
Ancak şu ana kadar hiçbir ülke Kiev’e gelişmiş savaş uçağı taahhüdünde bulunmadı.
Sullivan zirvenin yapıldığı Hiroşima’da gazetecilere açıklamasında ABD ve müttefiklerinin şu ana dek Ukrayna’ya bu bahar ve yaz aylarında gerçekleştireceği taarruz için silah sistemleri ve eğitimi verdiğini ve bunların Washington’ın Ukrayna’nın kendini savunmasına yönelik uzun vadeli taahhüdünü gösterdiğini belirtti.
Sullivan ayrıca “Önümüzdeki aylarda eğitim sürdükçe, uçakların ne zaman, kim tarafından ve kaç adet verileceğini belirlemek için müttefiklerimizle birlikte çalışacağız” dedi.
Ukrayna uzun süredir Batılı müttefiklerinden savaş uçağı talep ediyordu.
Ukrayna lideri Zelenskiy “Jetler havadaki ordumuzu önemli bir şekilde büyütecek” dedi.
Zelenskiy ayrıca, G7 zirvesinde “planın uygulanmasını görüşmeyi dört gözle beklediğini” belirtti.
ABD Ukrayna’ya en azından yakın vadede modern savaş uçakları verilmesi konusunda şüpheci davranıyordu. Bunun yerine, karada askeri destek veriyordu.
Bazı NATO üyeleri de, Ukrayna’ya savaş uçağı vermenin savaşı büyüteceğinden ve Rusya’yla doğrudan çatışma riskini artıracağından kaygılıydı.
ABD Başkanı Biden da daha iki ay önce gazetecilere Ukrayna’ya savaş uçağı gönderme ihtimalinin şu an için söz konusu olmadığını söylemişti.
ABD politikasındaki değişiklik önemli olmakla birlikte, F-16 pilotlarının eğitimi zaman alacak.
Ukrayna’nın şu anda savaş uçağından çok eğitimli pilotu var, ancak deneyimli savaş pilotlarını bile yeni uçaklarda uçmaları için eğitmek dört aya kadar sürüyor.
Ayrıca çeşitli ülkelerin uçakları tedarik etmesi gerekiyor.
F-16 savaş uçakları, bir dizi Avrupa ve Ortadoğu ülkesinin ordusunda yaygın bir şekilde kullanılıyor.
İngiltere,Hollanda, Belçika ve Danimarka, kararı memnuniyetle karşıladıklarını duyurdu.
Danimarka, pilotların eğitimine destek verebileceğini belirtirken, uçak gönderip göndermeyeceğini teyit etmedi. Danimarka Hava Kuvvetleri’nde 30’u operasyonel, 40 F-16 bulunuyor.
Rusya’nın işgali başladığında, Ukrayna’nın çoğu Sovyet döneminden kalma MiG-29 ve Su-27 tipi 120 adet çatışmaya uygun savaş uçağı vardı.
Ancak yetkililer, beş ya da altı kat daha fazla olduğu düşünülen Moskova’nın hava gücüne karşı koyabilmeleri için, 200 jete ihtiyaçları olduğunu belirtmişti.