Rusya’nın Ana Dilde Eğitim Politikasına Diasporalardan Tepki

Merkezi Ankara’da bulunan Kafkas Dernekleri Federasyonu KAFFED, Rusya’da anadilde eğitimi yasaklayan yasayı görüşmek ve bir yol haritası çıkarmak üzere bir forum düzenledi. Foruma Nogay Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği, ÇERKESFED, Dünya Kırım Tatar Kongresi, Kırım Dernekleri Genel Merkezi, ABHAZFED, KAFDAV ve Dünya Çerkes Birliği (DÇB) gibi pek çok kuruluş katıldı.Anadilde eğitimi kısıtlayan yasa tasarısı Rusya Federasyonu Başkanı Vladimir Putin tarafından onaylandı. Konu ile ilgili olarak Kafkas Dernekleri Federasyonu bir forum düzenledi. Nogay Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği’nin önerisi ile forum içeriği genişletilerek,daha önce bu yasa tasarısı ile ilgili çalışmalar yürüten Dünya Kırım Tatar Kongresi ve Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği’ de foruma davet edildi.Rusya’nın anadilde eğitim yasası neler getiriyor ?Rusya Federasyonu’nda yaşayan tüm halkları etkileyen yeni yasaya göre anadilde eğitim tamamen yasaklanmamakla birlikte, seçmeli ders olarak ve velilerin izni ile öğrenciler anadilde eğitim hakkına sahip olacaklar. Yasaya göre haftalık olarak işlenen ders saati süreleri azaltılıyor ve Rusçanın etkisi nedeni ile anadilde eğitim alacak olan öğrencilerin sayısının yok denecek kadar az olması beklenmekte. Bu durum Rusya Federasyonu anayasasında cumhuriyetlerin anadilde eğitim haklarını garanti altına alıyor olmasına rağmen yakın gelecekte tüm halkların dillerinin kaybolma tehlikesi ile karşı karşıya kalmalarına yol açacağı endişesi taşımakta.KAFFED Genel Başkanı’nın çağrısıKafkas Dernekleri Federasyonu Genel Başkanı Yaşar Aslankaya, programın açılış konuşmasında, “ Rusya Federasyonu’nda kabul edilen yasanın sadece Çerkesleri değil Rusya’da yaşayan ve Rus olmayan tüm halkları ilgilendirdiğini dile getirerek bununla ilgili olarak aramızdaki sorunları bir kenara bırakıp tek bir vücut halinde hareket etmemiz gerekir” dedi.UNESCO,UNPO ve Birleşmiş Milletlere çağrı yaptıkDünya Kırım Tatar Kongresi Sekreteri Namık Kemal Bayar yasanın henüz yeni yürürlüğe girdiğini ancak işaretlerinin en az on yıl önce verilmeye başlandığını söyledi. Kırım Tatarları olarak uluslararası camiaya çağrı yaptıklarını ve bu yasayla ilgili olarak UNESCO,UNPO ve Bİrleşmiş Milletlere Yerli Halklar Daimi Forumu’na başvuruda bulunduklarını belirtti.Kırım’ın işgalinden beri devam eden 4 yıllık süreçte Rusya’nın Kırım Tatarları üzerinde çok ciddi baskıları olduğunu ve Kırım Tatar dilinin de bu baskı altında olduğunu ifade ederek, Rusya’da yaşayan halkları da yakın zamanda Kırım’da yaşanılan sürecin beklediğinden endişe ediyoruz dedi.Hakan Benli :”Konferans düzenleyeceğiz”Nogay Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Hakan Benli konuşmasında, Türkiye’de yaşayan Nogay Türkleri olarak, Rusya Federasyonu’nda yaşayan halkların Türkiye’deki uzantıları olan ve dernekleri, federasyonları olan diasporadaki Türk vatandaşı halkların katılımı ile, geniş tabanlı bir konferansı Ankara’da düzenleyeceklerini ve bunun çalışmalarını yaptıklarını belirtti.Bu konferansa katılan ve Rusya’daki halkların Türkiye’de yaşayan ve Türk vatandaşı olan tüm kesimlerin mutabakatı ile ortak bir bildiriye imza atarak, ayrıca hazırlanacak başka bir metin ile de UNESCO’ya,UNPO’ya, Birleşmiş Milletlere ve diğer ilgili uluslararası kuruluşlara müracaat ederek konuyu uluslararası boyuta taşımak gerekliliğini ifade etti.Konunun sadece Rusya Federasyonu’nun içişleri olmadığını, aynı zamanda Rusya Federasyonu Anayasasında,halkların dilinin ve anadilde eğitim hakkının korunduğu kısımların ihlalinin de ortaya çıktığını ve bu durumun gerek Rus olmayan halkların Rusya’daki durumlarını gerekse Rusya dışındaki bu halkların uzantıları olan diasporadaki halkların dillerinin gelecekte tehlikeye sokacağını kaydetti.Kamuoyunu oluşturmak gerekliÇerkes Dernekleri Federasyonu ÇERKESFED Başkanı Nusret Baş ise, kamuoyu oluşturmak için çalışmalar yaptıklarını ve Rusya Duması başta olmak üzere Rusya Federasyonundaki tüm özerk federe cumhuriyet parlamentolarına Rusça, Birleşmiş Milletler Yerli Halklar Daimi Forumu ve UNESCO Genel Sekreterliğine İngilizce mektuplar gönderdiklerini belirtti.Forumda ayrıca Kırım Derneği Genel Başkanı Mükremin Şahin, Adige- Xase Çerkes Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Emin Yaşar, Dünya Çerkes Birliği Abhaz Dernekleri Federasyonu Başkanı Atanur Aksoy, Kafkas Araştırma Kültür ve Dayanışma Vakfı Başkanı Muhittin Ünal, DÇB Yönetim Kurulu Üyesi Ümit Duman, Prof.Dr. Hakan Kırımlı, Yazar Roza Kurban ve diğer STK temsilcileri görüş ve önerilerini dile getirdiler.