Sputnik'in Kommersant'tan aktardığı habere göre, 'çok kısa süren ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın kişisel anlaşmalarına dayanan S-400 görüşmelerinde, Türkiye tarafı, hazır sistemleri satın almayı değil, bu sistemin kendi topraklarında bir araya getirilmesi için bir teknoloji transferi yapılmasını da bekliyordu.'
Fakat Rus müzakereciler, 'Türk tarafının bu konudaki katı tavrına rağmen teknoloji transferi içermeyen bir anlaşma imzalanmasını sağlayabildi.'
Rus devlet savunma sanayisi şirketi Rostec'in genel direktörü Sergey Çemezov bir açıklamasında, Türkiye'ye S-400 sistemi için teknoloji transferi ihtimaline ilişkin olarak, "Burada çok ciddi teknolojilerden bahsediyoruz: Bu teknolojinin sahada üretilmesi için öylece bir tesis kuramazsınız. Zira bunun için nitelikli kadrolarınız, teknoloji okulunuz olmalı. Bunlar için de birkaç on yıl gerekebilir" diyor.
Öte yandan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu dün verdiği bir demeçte, tarafların ortak üretim konusunda anlaşamaması halinde Türkiye'nin Rusya'dan S-400 bataryaları almaktan vazgeçebileceğini söylemişti.
Kommersant'ın haberinde, ne Rus askeri ihracat şirketi Rosoboronexport ne de askeri ve teknik işbirliğinden sorumlu federal servisi FTVTS'den yetkililerin, Çavuşoğlu'nun bu açıklaması hakkında yorum yapmak istediği belirtiliyor.
Rusya'nın askeri teknik işbirliğinden sorumlu servislerden birinden isminin verilmesini istemeyen bir kaynak ise Kommersant'a demecinde, Çavuşoğlu'nun açıklamasının resmi Rus kurumlarında 'bir siyasal oyun unsuru' olarak değerlendirildiğini söyledi.
'KONTRATI ÖYLECE YIRTIP ATAMAZSINIZ'
Kaynak, "Türkiye ile ciddi bir kontrat imzaladık. Bu kontratta, taraflardan her birinin yükümlülüklerine ilişkin hukuki ayrıntılar yazıyor. Kontratı öylece yırtıp atamazsınız" dedi.
Başka bir kaynak ise, Çavuşoğlu'nun böyle bir açıklama yapmasına, Rusya ve Suudi Arabistan'ın S-400 sistemleri için geçen hafta prensip anlaşmasına varmış olmasının yol açmış olabileceğini belirtti. Kaynak, "Belki de Ankara'da böyle bir adım beklenmiyordu. Bekleyip görmek yerine gücenmiş olabilirler" diye de ekledi.
Suudi Arabistanlı yetkililer, Rusya'yla üzerinde mutabık kaldıkları prensip anlaşmasının S-400 sistemleri için ülkeye teknoloji transferini de içerdiğini söylemişlerdi.
Bunların yanı sıra Kommersant'a göre, Türkiye'ye teknoloji transferini zorlaştıran tek nokta, Türkiye'nin üretim gücünün olmaması, yani Çemezov'un gerektiğini belirttiği üretim tesislerine sahip olmaması da değil.
'RUS İSTİHBARAT SERVİSLERİ, NATO ÜYESİ TÜRKİYE'YE TEKNOLOJİ TRANSFERİNE KARŞI ÇIKIYOR'
Nitekim gazetenin kaynaklarına göre, Türkiye'yle, bu sistemlerin iç düzeneğini öğreneceği şekilde işbirliği yapılmasına 'Rus istihbarat servisleri sert bir biçimde karşı çıkıyor.' Bunun sebebiyse Türkiye'nin bir NATO ülkesi olması.
'TÜRKİYE'NİN S-400 SİSTEMİNİN YALNIZCA YÜZDE 15'İNİ YERİNDE ÜRETMESİNE İZİN VERİLEBİLİR'
Kommersant'a konuşan bir diğer Rus kaynak ise, Türkiye'ye S-400 sistemi için teknoloji transferi yapılıp yapılmayacağına ilişkin görüşmelerin uzman düzeyinde devam ettiğini de kaydetti. Kaynak şunları da söyledi:
"İstedikleri üretimin yerinde yapılması ise, istediklerini alacaklar. Fakat (yerinde üretimin) bunun oranı küçük olacak. Yüzde 15'ten fazlası değil. Daha fazlasına izin vereceğimizi sanmıyorum."
Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan 12 Eylül'de yaptığı bir açıklamada, S-400 füze savunma sisteminin satın alınması konusunda imzaların atıldığını ve Türkiye'nin kapora ödemesini Moskova'ya gönderdiğini açıklamıştı.
Ancak kapora ya da anlaşmanın maliyetine ilişkin resmi bir açıklama yapılmış değil. Fakat Kommersant gazetesi o dönemde, Türkiye'nin Rusya'dan alacağı 4 S-400 bataryası için 2 milyar dolardan fazla ödeme yapacağını yazmıştı.
Dünyada kullanımda olan en iyi hava savunma sistemlerinden biri olarak gösterilen S-400, insanlı ya da insansız her türlü hava aracının yanı sıra hem kruz hem de balistik füzeleri imha edebiliyor.
Azami menzili 400 kilometre, ulaşabildiği en yüksek irtifa da 30 kilometre olan bu sistem ayrıca, her hedefe iki füze kilitleyerek, eşzamanlı olarak 80 hedefi vurabiliyor.